Σε έκτακτες εξαγγελίες μέτρων ανακούφισης των πολιτών από τους υπέρογκους λογαριασμούς ρεύματος εξαναγκάσθηκε ο πρωθυπουργός την Πέμπτη το απόγευμα, μετά και από τις πολιτικές και κοινωνικές πιέσεις του τελευταίου διαστήματος, αλλάζοντας (σχεδόν) τη συνήθη απάντηση της κυβέρνησης ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο και φταίει πότε η ΕΕ, πότε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και πότε οι πολίτες.
Σημειώνεται ότι τις τελευταίες μέρες προηγήθηκαν δημόσιες καταγγελίες για αύξηση των εντολών διακοπής ρεύματος, οι συλλογικές αγωγές που κατάθεσαν τόσο η ΕΚΠΟΙΖΩ, όσο και η ΙΝΚΑ–Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας κατά της ΔΕΗ για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, όπως και η τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να απαγορεύεται η διακοπή ρεύματος σε όσους δεν έχουν να πληρώσουν τις προσαυξήσεις της ρήτρας, και επίκαιρη ερώτηση του Αλέξη Τσίπρα για τα golden boys της ΔΕΗ.
Έτσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προσπαθώντας να ανακόψει το κύμα οργής που φουσκώνει –και αφού ξαναέριξε τις ευθύνες στην ΕΕ και κούνησε το δάχτυλο στους πολίτες ότι «πιο φθηνή ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνεται», ανακοίνωσε τέσσερα έκτακτα μέτρα:
-
- Επιστροφή σε κάθε ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή πρώτης κατοικίας το 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο (όριο αποζημίωσης τα 600 ευρώ για εισοδήματα έως και 45.000 ευρώ).
-
- Κάλυψη 50% της όποιας αύξησης στην κατανάλωση για τον Μάιο και τον Ιούνιο και πέραν των 300 KWh.
-
- Βάσει του τελικού πορίσματος της ΡΑΕ, δημιουργία ειδικού τέλους φορολόγησης για τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδά των επιχειρήσεων παραγωγής ρεύματος, ύψους 90%.
-
- Δρομολόγηση από τον Ιούλιο ενός συστήματος που θα αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα για έναν χρόνο.
«Η θέση μας είναι ότι όποιο μέτρο λαμβάνεται για την ανακούφιση των νοικοκυριών είναι θετικό. Ζητούμενο, όμως, είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος διαχρονικά, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα, αφού τα μέτρα έχουν προσωρινό χαρακτήρα και αυτό τα καθιστά αδύναμα. Επίσης, δεν γίνεται καμία προσπάθεια εξυγίανσης της αγοράς στην Ελλάδα και εναρμονισμού με το ενωσιακό δίκαιο, που προβλέπει ρητά την ύπαρξη προσιτών τιμών, ούτε αλλαγή του μοντέλου διαμόρφωσης των τιμών από το Χρηματιστήριο Ενέργειας στο 100%. Η προβληματική κατάσταση, δηλαδή, θα συνεχίσει», τονίζει στην «Εποχή» η Παναγιώτα Καλαποθαράκου, πρόεδρος της ένωσης καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ.
Ο λόγος δε του πρωθυπουργού και των υπουργών περί αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής είναι παραπλανητικός. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει και γι’ αυτό οι αγωγές κατά της, θα συνεχίσουν κανονικά. «Η καταχρηστικότητα του όρου, η αδιαφάνεια και η μη προβλεψιμότητά του από τους καταναλωτές εξακολουθεί να υφίσταται κανονικά. Αυτό που θα γίνει, είναι μέσω ενός γενικόλογου και θολού μηχανισμού που είπαν ότι θα φτιάξουν, να μειωθεί η τιμή της, χωρίς να ορίζεται ένα συγκεκριμένο, άμεσο πλαφόν. Δεν αντιμετωπίζονται έτσι τα προβλήματα που έχει ο όρος αυτός καθεαυτός, ενώ το όποιο όφελος θα ισχύσει μόνο για ένα χρόνο. Μετά τι θα γίνει;», προσθέτει η ίδια.
Ερωτηματικά, επίσης, τίθενται και για το μέτρο της αναδρομικής επιστροφής των πρόσθετων επιβαρύνσεων, καθώς δεν αφορά όλους τους μήνες που οι εταιρείες αισχροκερδούν σε βάρος των καταναλωτών, ενώ πρέπει να λυθεί και τι θα γίνει με όσους δεν έχουν τον λογαριασμό ρεύματος στο όνομά τους, όπως και με τις φοιτητικές κατοικίες, που συνήθως δηλώνονται από τους γονείς σαν δευτερεύουσες κατοικίες.
Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία δράση αντιμετώπισης μιας σειράς διαχρονικών προβλημάτων, όπως της απουσίας εποπτείας και λογοδοσίας των προμηθευτών ενέργειας, που προσεγγίζουν τους καταναλωτές μέσω παραπληροφόρησης για τις τιμές τους (αφού ενημερώνουν μόνο για την τιμή της κιλοβατώρας, που δεν είναι η τελική, αφού δεν υπολογίζουν τις προσαυξήσεις), αλλά και αλλάζουν μονομερώς τα συμβόλαια σταθερής χρέωσης, επιβάλλοντας και σε αυτά τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Ταυτόχρονα, οι λογαριασμοί παραμένουν μη καθαροί από άλλες χρεώσεις πέραν της κατανάλωσης ρεύματος (δημοτικά τέλη, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, ΕΤΜΕΑΡ, ειδικοί φόροι κτλ), που εδώ και χρόνια η ΕΚΠΟΙΖΩ τονίζει την ανάγκη να φύγουν από τους λογαριασμούς.
Και το σημαντικότερο, ο πρωθυπουργός απέφυγε να αναφερθεί στο ζήτημα των δρομολογημένων διακοπών ρεύματος σε όσους πολίτες αδυνατούν να πληρώσουν. «Από 1 Ιανουαρίου μέχρι τέλος Απριλίου έχουμε 150.000 εντολές διακοπών. Είναι δυνατόν όλες αυτές να αφορούν ξαφνικά μόνο μπαταχτζίδες, όπως προβάλλεται από την κυβέρνηση; Εγώ πιστεύω ότι οι πολίτες που δεν έχουν πληρώσει τον λογαριασμό τους είναι αξιόλογοι και πάντα ήταν συνεπείς, αλλά όταν ο λογαριασμός έχει ξεπεράσει τον μισθό και τη σύνταξή τους, είναι απλά αδύνατον να τον εξυπηρετήσουν», περιγράφει στην «Εποχή» ο Κώστας Μανιάτης, πρόεδρος της Ένωσης Τεχνικών ΔΕΗ.
Ο ίδιος υπογραμμίζει την αδράνεια και αδιαφορία της κυβέρνησης μπροστά στο κύμα ακρίβειας στο ρεύμα, που είχε επισημανθεί από την Ένωση από πέρυσι πως θα φέρει η ρήτρα αναπροσαρμογής, αλλά και πιο πριν, όταν είχε διατυπώσει τις ενστάσεις της για την ολική αντικατάσταση του λινγίτη από το φυσικό αέριο: «Πριν μερικά χρόνια είχαμε τη φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια, γιατί είχαμε σαν βάση καυσίμου τον λιγνίτη. Η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε το 2019 την πλήρη απολιγνιτοποίηση και έθεσε ως βασικό καύσιμο το φυσικό αέριο και εφόσον είναι εισαγόμενο, είναι και πιο ακριβό και εξαρτόμαστε από το εξωτερικό, με τις συνέπειες που βλέπουμε τώρα. Τώρα, βέβαια, ξαναγυρνάμε στον λιγνίτη, αλλά είναι αργά πια και αρκετά δύσκολο, καθώς έχει συνταξιοδοτηθεί πολύ προσωπικό και οι μονάδες έχουν μείνει πολύ καιρό σε αδράνεια και δεν γίνεται έτσι απλά να ξαναλειτουργήσουν».
Το βασικότερο, όμως, πρόβλημα της κυβέρνησης παραμένει η νεοφιλελεύθερη αντίληψή της, που δεν μπορεί να κατανοήσει την πρόσβαση στην ενέργεια ως δικαίωμα, οπότε τα μέτρα της θα είναι συνεχώς σε λάθος βάση. «Κανονικά η ηλεκτρική ενέργεια δεν θα έπρεπε να είναι ένα χρηματιστηριακό προϊόν. Δεν είναι ένα αγαθό που μπορεί να μην χρησιμοποιήσει ένας πολίτης, είναι ένα κοινωνικό αγαθό που δεν πρέπει να στερείται από κανέναν», καταλήγει η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ.
Σωκράτης Φάμελλος: «Η κυβέρνηση συνεχίζει να επιδοτεί
την ακρίβεια με χρήματα των φορολογούμενων»
Πώς κρίνετε τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός την Πέμπτη; Τι θα μπορούσε να είχε γίνει μέχρι τώρα;
Η ελληνική κοινωνία και οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας πληρώνουν εδώ και εννέα πλέον μήνες πολύ ακριβά την καθυστέρηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να παρέμβει, ώστε να μειώσει τους λογαριασμούς ρεύματος, αλλά και την επιλογή της να στηρίζει την αισχροκέρδεια και το καρτέλ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στο οποίο συμμετέχει και η ΔΕΗ. Η κυβέρνηση συνεχίζει να επιδοτεί την ακρίβεια με χρήματα των φορολογούμενων μέχρι και τον Ιούνιο και φαίνεται να υιοθετεί την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για παρέμβαση στη διαμόρφωση της τιμής χονδρικής από τον Ιούλιο. Γιατί δεν το έχει εφαρμόσει ήδη, όπως ζητάμε εδώ και μήνες; Ακόμα και τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών που αναγκάστηκε να αναγνωρίσει μετά και από δική μας πίεση αναμένουμε να δούμε πώς θα υπολογίσει και πώς θα επιστραφούν στους καταναλωτές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε τροπολογία σχετικά με τη μη διακοπή ρεύματος αν δεν πληρώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής. Τι άλλα μέτρα προτείνετε να ληφθούν για την ανάσχεση των συνεχόμενων ανατιμήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος;
Οι προτάσεις που καταθέτουμε είναι συγκεκριμένες και χωρίς κανένα δημοσιονομικό αποτέλεσμα και μπορούν να μειώσουν άμεσα κατά 50% τους λογαριασμούς ρεύματος. Συγκεκριμένα τον έλεγχο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τις αρμόδιες Αρχές (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και Επιτροπή Ανταγωνισμού), τον υπολογισμό και την επιστροφή των ουρανοκατέβατων κερδών ηλεκτροπαραγωγών στους καταναλωτές, την εφαρμογή μέτρου αντίστοιχου με της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, ώστε να αποσυνδεθεί η τελική διαμόρφωση της τιμής χονδρικής από το πανάκριβο φυσικό αέριο, την επιβολή ορίου κέρδους ανά μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, τη θέσπιση ποσοστού υποχρεωτικών διμερών συμβολαίων, καθώς και την αποκατάσταση του «Δ» της ΔΕΗ και επαναφορά της εταιρείας σε στρατηγική υπεράσπισης της κοινής ωφέλειας και όχι της αύξησης των κερδών των μετόχων της.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να επιρρίψει τις ευθύνες για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, παρότι για τη ΔΕΗ ισχύει από τον Αύγουστο του 2021, στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ρήτρα και το ύψος της συνδέεται με το Χρηματιστήριο Ενέργειας; Τι πρέπει να γίνει σχετικά;
Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, η ΕΚΠΟΙΖΩ, το ΙΝΚΑ λένε ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής εφαρμόζεται καταχρηστικά, αδιαφανώς και όχι με αναλογικό τρόπο και για αυτό έχουν προσφύγει κατά της ρήτρας. Επιπλέον, κατά την πρόσφατη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τη ΡΑΕ, ο πρόεδρος της Αρχής, Θ. Δαγούμας, μάς ενημέρωσε ότι έχει καλέσει σε ακρόαση τη ΔΕΗ και τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας για τους ίδιους λόγους. Είναι θέμα επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας η απαγόρευση των ρευματοκοπών, είτε μέχρι την αμετάκλητη απόφαση της Δικαιοσύνης για τις αγωγές που έχουν κατατεθεί, είτε μέχρι τη ριζική αναμόρφωση του θεσμικού και ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει τη ρήτρα. Φυσικά απαιτείται και παράλληλη εφαρμογή των μέτρων που σας ανέφερα για την ενεργειακή αγορά. Το target model (μοντέλο στόχος), που μέρος του είναι και το Χρηματιστήριο Ενέργειας, πρέπει να αναμορφωθεί λαμβάνοντας υπόψη τις έκτακτες συνθήκες που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η λύση που διεκδίκησαν και κέρδισαν η Ισπανία και η Πορτογαλία αποκαθιστά τη στρέβλωση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, όπου η ακριβότερη μονάδα που μπαίνει στο σύστημα διαμορφώνει τη χονδρική τιμή. Αυτή την έκτακτη λύση μπορεί και πρέπει να εφαρμόσει και η Ελλάδα, ώστε να αποσυνδεθεί η διαμόρφωση της χονδρικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φυσικού αερίου. Μειώνει ακόμη την τελική τιμή για τους καταναλωτές κατά περίπου 30% και φυσικά και τη ρήτρα αναπροσαρμογής, που εξαρτάται από την τιμή χονδρικής. Η λειτουργία επίσης της προθεσμιακής αγοράς, που προβλέπεται στο target model, ώστε να μην διαμορφώνεται η χονδρική κατά 100% στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, κάτι το οποίο συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, είναι ακόμη ένας τρόπος να μειωθούν οι τιμές. Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που υπάρχουν διμερή συμβόλαια, οι αυξήσεις ήταν πολύ μικρότερες, καθώς αντιστάθμιζαν την αύξηση των τιμών. Ρύθμιση και έλεγχος της αγοράς, λοιπόν, θα πρέπει να είναι η άμεση προτεραιότητα.
Προτάσεις για την ακρίβεια στο ρεύμα έχουν ακουστεί και από τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα. Είναι δυνατή μια συμμαχία-συνεννόηση μαζί τους για το ζήτημα τόσο για κάποια νομοθετική πρωτοβουλία, όσο και κινηματικά;
Η τροπολογία που κατέθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, για τη μη αποκοπή των καταναλωτών που αδυνατούν να πληρώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής, είναι μία πρόταση που περιμένουμε να στηρίξουν τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα. Και φυσικά υπάρχει χώρος συνεργασίας για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας, αλλά και για την ενίσχυση του δημόσιου ελέγχου σε τομείς όπως τα δίκτυα και η αποθήκευση ενέργειας.
Την ίδια ώρα που οι πολίτες αδυνατούν να πληρώσουν το ηλεκτρικό, βλέπουμε να δίνονται προκλητικά μπόνους στα golden boys της ΔΕΗ, με τον Αλ. Τσίπρα να καταθέτει στη Βουλή σχετική επίκαιρη ερώτηση. Τι πρέπει να γίνει γι' αυτό το ζήτημα;
Είναι προκλητικό και εξωφρενικό τα γαλάζια παιδιά στη ΔΕΗ να λαμβάνουν υπέρογκες αμοιβές, μπόνους, μετοχές, βίλες και πολυτελή αυτοκίνητα όταν η ελληνική κοινωνία στενάζει υπό το βάρος του ακραίου κόστους ρεύματος. Οι προκλητικές αμοιβές του κ. Στάσση, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ, φαίνεται ότι είναι η ανταμοιβή του επειδή παρέδωσε την πλειοψηφία της ΔΕΗ σε ιδιώτες, πούλησε το 49% του ΔΕΔΔΗΕ και αύξησε τα τιμολόγια της ΔΕΗ και μετέτρεψε την άλλοτε Δημόσια ΔΕΗ σε μία οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρεία, που έχει ως μοναδική προτεραιότητα την κερδοφορία της και το ταμπλό του χρηματιστηρίου και όχι το συμφέρον της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Το λιγότερο που απαιτούμε, είναι παραίτηση της διοίκησης και διαφάνεια σε όλες τις πράξεις της.
Ινώ Σιώζου: Αναδεικνύεται και πάλι η σημαίνουσα θέση
των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτροχιάσει τις τιμές στην ενέργεια. Το πρόβλημα, όμως, των ανατιμήσεων προϋπήρχε από πέρυσι το καλοκαίρι. Γιατί συνέβη αυτό και γιατί η Ελλάδα έχει από τις υψηλότερες τιμές ρεύματος στην Ευρώπη;
Οι ανατιμήσεις που βλέπουμε όλους αυτούς τους μήνες δεν είναι αποτέλεσμα της ουκρανικής κρίσης. Τις συνέπειες αυτής θα τις δούμε στους λογαριασμούς του Μαρτίου και μετά. Η κρίση στις τιμές ενέργειας έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά και συνδέεται με την πανδημία. Το 2020 λόγω λοκντάουν είχαμε μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και καυσίμων και άρα κατάρρευση των τιμών –αν και αυτό δεν αποτυπώθηκε στους λογαριασμούς στην Ελλάδα, όπως έπρεπε. Όταν άνοιξαν οι οικονομίες, η ζήτηση αυξήθηκε και οι τιμές ωθήθηκαν προς τα πάνω. Αυτό στην Ελλάδα συνέπεσε και με την εφαρμογή του μοντέλου στόχου (target model), τον Νοέμβριο του 2020, που άλλαξε τη δομή της αγοράς. Το θεωρητικό σκέλος αυτού είναι από νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εφαρμόστηκε από τη Νέα Δημοκρατία, χωρίς συγκεκριμένες μέριμνες που έπρεπε να είχαν ληφθεί και έλεγχο στην αγορά, δίνοντάς σήμα να κάνει ο κάθε συμμετέχων πρακτικά/ουσιαστικά ό,τι θέλει. Το μοντέλο στόχου περιλαμβάνει 4 αγορές: προημερήσια, ενδοημερήσια, προθεσμιακή, αγορά εξισορρόπησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της απουσίας ελέγχου ήταν η εκτίναξη του κόστους στην αγορά εξισορρόπησης την 5η εβδομάδα λειτουργίας της, χωρίς κανένα λόγο, και η απότομη πτώση της τιμής χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε παρέμβαση, γιατί απλά οι τέσσερις συμμετέχοντες μπορούσαν. Ο μικρός αριθμός συμμετεχόντων στην αγορά ηλ. ενέργειας σημαίνει ότι πολύ εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί καρτέλ και να υπάρχουν εναρμονισμένες πρακτικές. Για αυτό είναι κρίσιμος ο ρόλος της ΔΕΗ που έχει δεσπόζουσα θέση, ώστε να μπορεί να σπάει το καρτέλ και όχι να το στηρίζει, όπως συμβαίνει σήμερα. Επίσης η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που το target model λειτουργεί χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει η προθεσμιακή αγορά (είναι μόνο στα χαρτιά), όπου εκεί μπορούν να γίνουν διμερή συμβόλαια σε σταθερές τιμές και έτσι να συγκρατείται και η χονδρική τιμή. Τέλος, ρόλο για την ανατίμηση των τιμών στην Ελλάδα παίζει και το βάρος που έχει το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή.
Όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του βουλευτή της ΝΔ, Μπ. Παπαδημητρίου, η κυβέρνηση δεν αξιοποιεί τη ΔΕΗ για τον έλεγχο της αγοράς, το αντίθετο μάλλον συνέβη. Η περαιτέρω ιδιωτικοποίησή της έπαιξε ρόλο στις ανατιμήσεις;
Δεν μου κάνει εντύπωση η δήλωση του Παπαδημητρίου για την πίεση των εναλλακτικών παρόχων προς τη ΔΕΗ για επιβολή της ρήτρας αναπροσαρμογής, αν και δεν μπορώ να γνωρίζω αν ισχύει. Μέχρι τώρα η κυβέρνηση, βέβαια, προσπαθούσε να ρίξει την ευθύνη γι’ αυτό στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), κάτι που δεν ισχύει. Ενδιαφέρον πάντως έχουν κι άλλες κινήσεις της ΔΕΗ, όπως η διακοπή του προγράμματος σταθερών χρεώσεων (του πρώτου προγράμματος με χαμηλές σταθερές τιμές). Όσον αφορά την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ τώρα, αυτή η μεταστροφή είχε γίνει από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης της ΝΔ. Από τον Σεπτέμβριο του 2019, που με πρόσχημα την καταστροφή της επιχείρησης, ήρθαν οι πρώτες αυξήσεις, εξαφανίζοντας τη μείωση του ΦΠΑ που είχε κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, από το 13 στο 6%, φάνηκε πως είναι τελείως διαφορετική η προσέγγιση της κυβέρνησης, και της διοίκησης που διόρισε, για την επιχείρηση. Αντίστοιχα το 2020, που ενώ είχαν πέσει οι τιμές χονδρικής όπως είπαμε, οι λογαριασμοί της ΔΕΗ δεν ήταν μειωμένοι. Αισχροκερδούσε δηλαδή. Το τελευταίο βήμα που σφράγισε ότι η ΔΕΗ έχει μεταλλαχθεί από εταιρεία με κοινωνικό και αναπτυξιακό ρόλο, σε μια ιδιωτική με μόνο στόχο το κέρδος, ήταν με την απώλεια της πλειοψηφίας του δημοσίου μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, χωρίς δηλαδή να έρθει το ζήτημα προς συζήτηση ούτε στη Βουλή.
Την Τρίτη εγκαινιάσθηκε ο τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, που η λειτουργία του όμως αργεί ακόμα. Θα μπορεί όντως να υποκαταστήσει το ρωσικό αέριο και σε τι τιμές;
Είναι προφανές ότι το έργο δεν μπορεί να λύσει το ζήτημα της επάρκειας φυσικού αερίου που αντιμετωπίζουμε λόγω του πολέμου, αφού θα λειτουργήσει από τον Δεκέμβρη του 2023 και μετά. Ούτε και τότε όμως θα μπορεί να υποκαταστήσει έτσι απλά το ρωσικό, ενώ και το κόστος θα είναι πιο υψηλό και πρέπει να συζητάμε και βάσει του ποιες τιμές μπορεί να αντέξει ο καταναλωτής. Είναι βέβαια ένα έργο σημαντικό, που αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας και συμβάλλει στη διαφοροποίηση των πηγών και των οδεύσεων φυσικού αερίου, στην ενεργειακή ασφάλεια δηλαδή. Πρέπει να ιδωθεί μαζί με τα υπόλοιπα έργα που μπορούν να καταστήσουν την Ελλάδα πύλη φυσικού αέριου για την Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Tον IGB, τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας – Βουλγαρίας, που ξεκίνησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, και έχει καθυστερήσει τώρα, ενώ είναι πολύ σημαντικός και είναι και η βάση του Κάθετου Διαδρόμου (ΙΒS Interconnector Bulgaria – Serbia) και τον αγωγό BRUA Bulgaria-Romania-Hungary-Austria pipeline.
Εξαιτίας του πολέμου αναζητούνται και συζητιούνται τώρα διάφορα σενάρια παραγωγής ενέργειας. Υπάρχει κίνδυνος πισωγυρίσματος σε ό,τι αφορά στο πρασίνισμά της;
Προς το παρόν δεν έχουν υπάρξει πισωγυρίσματα πρακτικά. Ο επικεφαλής της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, Φ. Τίμερμανς, είπε πως οι χώρες της ΕΕ πρέπει να στηριχτούμε περισσότερο στα εγχώρια καύσιμα, στη δική μας περίπτωση στον λιγνίτη δηλαδή, για να απεξαρτηθούμε από το ρωσικό φυσικό αέριο. Δεδομένου ότι κανείς δεν συζητάει προφανώς να ανοίξουν μονάδες που έχουν κλείσει, αλλά για αυτές που πληρούν τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, γυρνάμε ουσιαστικά στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) του ΣΥΡΙΖΑ, που μείωνε τη συμμετοχή στην παραγωγή ενέργειας ταυτόχρονα του λιγνίτη και του φυσικού αερίου και δεν αύξανε το βάρος του δεύτερου σαν μεταβατική πηγή, όπως έγινε με το εθνικό σχέδιο της ΝΔ, που και αυτό πληρώνουμε τώρα. Και αυτή η κρίση αναδεικνύει το πόσο σημαντικές είναι οι ΑΠΕ. Είναι ο πιο φθηνός και οικολογικός τρόπος παραγωγής, με δεδομένο βέβαια ότι θα υπάρχουν κανόνες χωροθέτησής τους, Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ και Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες για τις περιοχές Natura. Και βέβαια θα πρέπει να συμμετέχουν σ’ αυτές και οι τοπικές κοινωνίες και να διαχέεται εκεί το όφελός τους, γι’ αυτό έχει σημασία η ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων. Το πιο επικίνδυνο σενάριο που συζητιέται, είναι να θεωρήσουμε πράσινη ενέργεια την πυρηνική ενέργεια, όπως σκέφτεται η κυβέρνηση να προχωρήσει σε συγχρηματοδότηση, μέσω μακροχρόνιου συμβολαίου, πυρηνικού σταθμού στη Βουλγαρία!