Ενώ το πολιτικό σκηνικό παίρνει φωτιά, με την Κυβέρνηση να υποχωρεί, αναζητώντας σωσίβια σε - καθυστερημένα και ανεπαρκή - μέτρα για την ακρίβεια της ενέργειας, όταν πλέον η κατάσταση έχει γίνει τραγική, η Αξιωματική Αντιπολίτευση κινείται δραστήρια σε ένα διπλό πεδίο. Αφενός, εντείνει την πίεσή της προς τη ΝΔ με πρωτοβουλίες στη Βουλή και τις περιοδείες – ουσιαστικά ανοικτές εκδηλώσεις – του Προέδρου του κόμματος Αλέξη Τσίπρα. Αφετέρου, προετοιμάζεται εντατικά για τις διαδικασίες ολοκλήρωσης του Συνεδρίου του το επόμενο Σαββατοκύριακο με τις ψηφοφορίες για το Καταστατικό, την Κεντρική Επιτροπή και τον Πρόεδρο.
Οι δυο αυτοί στόχοι του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ επικοινωνούν και προφανώς το θερμό πολιτικό κλίμα, συγκρουσιακό και προεκλογικό, πλέον, υποβοηθάει τον δεύτερο στόχο αυτόν της επιτυχούς ολοκλήρωσης του Συνεδρίου καθώς γίνεται με έναν τρόπο που συνιστά πειραματισμό. Ένα είδος αμηχανίας για το αποτέλεσμα - γι’ αυτό δεν τίθεται και πήχης - μπορεί να το δει κανείς και στα προπαγανδιστικά σποτ για την εκλογή – με έμμεση επικέντρωση στον Πρόεδρο – της ηγεσίας όταν με, ασθενή, αμεσότητα επιχειρείται να συνδεθεί ένα κομματικό επίδικο με ένα μείζονα πολιτικό στόχο, όπως είναι να φύγει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Οι λαϊκές εκδηλώσεις στις περιοδείες του Αλέξη Τσίπρα πράγματι είναι δηλωτικές και ενθαρρυντικές, διότι εκφράζουν το υπάρχον σαφές αντικυβερνητικό ρεύμα. Ένα απόσπασμα από δήλωση του Πρόεδρου του Κόμματος στην Καβάλα αντανακλά αυτό τον διττό στόχο. «Στις 15 του Μάη, λοιπόν, καλούμε τους πολίτες στις εσωτερικές μας διεργασίες. Να συμμετάσχουν ενεργά και να στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα πολιτικής αλλαγής. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη τρία χρόνια τώρα εργάζεται άοκνα για να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους, τους μεσαίους φτωχούς και τους φτωχούς φτωχότερους. Αυτό πρέπει να τελειώσει. Όσο γρηγορότερα τόσο το καλύτερο».
Προσυνεδριακές προετοιμασίες
Όπως ήδη σημειώθηκε το Συνέδριο συνεχίζεται. Και οι σχετικά μ’ αυτό προετοιμασίες γίνονται μέσα στο θερμό πολιτικό κλίμα και τα σχετικά μ’ αυτό κομματικά καθήκοντα. Τα οποία θα έπρεπε να υπηρετούνται με πανστρατιά όλου του κόμματος και με τραπεζάκια στις πλατείες για την ακρίβεια. Κατά ένα μέρος, τώρα, τις δραστηριότητες απορροφούν τα κομματικά – συνεδριακά θέματα. Ρεύματα και Τάσεις, συντρόφισσες/σι γενικά, ενημερώνονται για τις υποψηφιότητες στην ΚΕ είτε διεκδικούν μία θέση σ’ αυτή. Οι υποψηφιότητες είναι περίπου 730 για τα 300 μέλη της ΚΕ ενώ ακόμη παραμένει αδιευκρίνιστος ο ακριβής τρόπος που θα εφαρμοστούν οι ποσοστώσεις: η ποσόστωση βουλευτριών/ών ως όριο όχι ως υποχρεωτική εκλογή, διεύρυνσης, φύλου. Πολύ σοβαρό στοιχείο αυτό διότι ο τρόπος που θα υλοποιηθεί επηρεάζει το αποτέλεσμα, κάποτε και το νοθεύει σε μικρότερες Περιφέρειες.
Ενόψει των κρίσιμων εκλογών για άρθρα του Καταστατικού, της ΚΕ και του Πρόεδρου ρεύματα, τάσεις και γενικά όλα τα μέλη και φίλοι του Κόμματος είναι εύλογο να δραστηριοποιούνται και να καταστρώνουν τις στρατηγικές τους. Οι τάσεις που έχουν μεγαλύτερη ετερογένεια έχουν να αντιμετωπίσουν τις πολλές φιλοδοξίες, όπως προκύπτει και απ΄ τις πολυάριθμες υποψηφιότητες του χώρου επιρροής τους. Μικρότερα ρεύματα επίσης χρειάζονται πιο ευέλικτες τακτικές. Ομαδοποιήσεις όπως η ΓΈΦΥΡΑ, ΔΗΜΑΡ ή και άλλες ακόμη, σε μεγάλο βαθμό θα επηρεαστούν από την τελική απόφαση της Εφορευτικής Επιτροπής για τις ποσοστώσεις.
Για όλες τις κομματικές δυνάμεις συνιστά θετική αφετηρία ότι η πολιτική απόφαση του Συνεδρίου είναι ομόφωνη. Υπάρχει τώρα το ιδεολογικό και πολιτικό κοινό έδαφος που, σε συνδυασμό με τις ψηφισμένες θέσεις για το Συνέδριο, μπορεί να στηρίζει τις πολιτικές πρωτοβουλίες του Κόμματος αυτή τη μακρά περίοδο. Το ότι έχει συμπεριλάβει πολλά από τα σημεία που “ζύμωνε” από πολύ καιρό, κυρίως τα σχετικά με την ταυτότητα ενός αριστερού κόμματος, το ρεύμα της “Ομπρέλας” είναι θετικό στοιχείο. Το δεύτερο θετικό είναι, ότι πέραν του - υπό αντίξοες συνθήκες – 26% που έλαβε, σε μια κρίσιμη ψηφοφορία, όταν το σώμα των συνέδρων λειτουργούσε πιο απελευθερωμένο από τα γνωστά διλήμματα, οι προτάσεις της έτειναν να γίνουν πλειοψηφικές. Αυτό τώρα τη παροτρύνει να αναζητήσει αυτό τον κόσμο, να τον εμπιστευτεί και να τον κινητοποιήσει και για το Καταστατικό – τα κρίσιμα άρθρα – και για την εκλογή ΚΕ.
Οι τρεις ψηφοφορίες
Οι ψηφοφορίες θα αφορούν τρία ζητήματα και θα γίνουν με διαφορετικούς καταλόγους μελών. Η πρώτη αφορά το καταστατικό και θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 14 Μαΐου ηλεκτρονικά με βάση τη λίστα όσων συνέδρων ψήφισαν στο Συνέδριο για το ζήτημα των διαφορετικών ή όχι καλπών για ΚΕ και Πρόεδρο. Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε εδώ δυο κύριες ομαδοποιήσεις άρθρων. Πρώτον, είναι αυτά που προτείνονται ομόφωνα και αφορούν τις θητείες, τη ψηφιακή λειτουργία κ.ά. Είναι άρθρα που είτε διορθώνουν αδυναμίες που υπήρχαν στο υφιστάμενο καταστατικό, είτε εισάγουν θετικές καταστατικές “καινοτομίες” όπως δικαιώματα μελών, οριζόντιες δικτυώσεις, κ.ά. Δεύτερον, είναι τα άρθρα όπου υπάρχουν διαφωνίες. Αφορούν αυτά που – όχι μόνο από την πλευρά της Ομπρέλας – εμπεριέχουν τον κίνδυνο “ρευστοποίησης” του κόμματος. Το πιο σημαντικό απ’ αυτά είναι η “εγγραφή νέου μέλους” αν δηλαδή το νέο μέλος, το οποίο μπορεί να προσεγγίσει το Κόμμα και ψηφιακά, θα απαιτείται να έχει πριν την τελειωτική εγγραφή του μια αυτοπρόσωπη παρουσία, διαδικτυακή ή ζωντανή. Αυτό αφορούσε και η ψηφοφορία στο Συνέδριο που δεν καταμετρήθηκε, τελικά, “λόγω αμφιβολιών της πλειοψηφίας”. Δεύτερο σημείο διαφωνίας είναι η δυνατότητα συγκρότησης νέας ΟΜ χωρίς την έγκριση – συζήτηση της ΝΕ. Η διαφωνία εδώ έγκειται στον κίνδυνο να συγκροτούνται ΟΜ “προσωπικές”, πράγμα που μια γεύση του ήδη υπάρχει, από τους μηχανισμούς που συγκροτούν βουλευτές ή πρώην βουλευτές ή άλλοι κομματικοί παράγοντες για να επανεκλεγούν. Τρίτο σημείο είναι η συγκρότηση Εθνικού Συμβουλίου στο οποίο ασκείται κριτική ότι πιθανόν οι δημοσιοποιημένες αποφάσεις του μη εκλεγμένου αυτού οργάνου, οδηγήσουν σε κρίσεις στο Κόμμα αν τα εκλεγμένα όργανά του έχουν αποφασίσει διαφορετικά. Υπάρχει το Διαρκές Συνέδριο.
Διαφωνία υπάρχει και σε άρθρα που οδηγούν σε συγκεντρωτισμό ή έλεγχο “από τα πάνω”. Για παράδειγμα ο διορισμός των Γραμματειών, αντί εκλογής τους, των Τμημάτων της ΚΕ πράγμα αντίθετο από την ανοιχτότητα – συμμετέχουν και μη μέλη – που πρέπει αυτά να έχουν και το αδιαμεσολάβητο στη λειτουργία τους. Συγκεντρωτισμό, επίσης, υποκρύπτει και η θέσπιση θητείας δυο ετών στα συντονιστικά των ΟΜ ενώ η κινητικότητα, όλοι το γνωρίζουν, είναι πολύ μεγάλη.
Διαφωνίες υπάρχουν και σε δυο – τρία ακόμη ζητήματα με ενδιαφέρον. Το ένα, είναι η πρόταση για δυνατότητα συμπλήρωσης κενών που προκύπτουν κατά την εφαρμογή της ποσόστωσης φύλου. Αν αυτό εγκριθεί μπορεί τότε να οδηγήσει σε καταστρατήγηση ενός ριζοσπαστικού μέτρου που είναι το 50% - 50%. Το δεύτερο, είναι η εκλογή της ΝΕ από τα μέλη και όχι από αντιπροσώπους των ΟΜ σε Συνδιάσκεψη. Αυτό, που φαίνεται κατ’ αρχήν δημοκρατικό, έχει δυο πιθανές παρενέργειες. Η μία, είναι να στερεί μέρος της ευθύνης της ΟΜ να λειτουργήσει ως “κόμμα στον χώρο” της και η άλλη στερεί την ίδια τη Νομαρχιακή από το να συζητήσει σε Συνδιάσκεψη για Πρόγραμμα και πρωτοβουλίες για τον χώρο ευθύνης της. Προβληματική είναι, επίσης, η πρόταση να μην συμμετέχει ένα μέλος σε περισσότερα από ένα όργανα. Αυτό στερεί από εμπειρίες, πχ την ΚΕ να μην έχει στη σύνθεσή της και συντονιστές μεγάλων ΟΜ.
Εφορευτική Επιτροπή
Η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή συνεχίζει τις συνεδριάσεις της για να επιλύσει τα διάφορα θέματα, ουσιαστικά και τεχνικά. Δύσκολο έργο όμως διότι μένουν αδιευκρίνιστα σημεία που οφείλει να τα διευκρινίσει, πριν, η ηγεσία του κόμματος. Το πιο σπουδαίο είναι το ζήτημα των “εμπλεκομένων” μεταξύ τους ποσοστώσεων που προβλέπονται, ιδίως αυτή της διεύρυνσης. Καθορίστηκε, καταρχάς, ότι θα περιλαμβάνει όσους έχουν εγγραφεί από 1/1/2019. Αλλά μένει μετέωρο το αν θα είναι όλοι ισότιμες/οι ή θα έχουν προβάδισμα ομαδοποιήσεις - και με τι αριθμό - όπως ΓΈΦΥΡΑ, ΔΗΜΑΡ κ.ά. Άρα είναι άγνωστο και πόσες θέσεις θα μένουν για τα απλά μέλη της διεύρυνσης που είναι και συντριπτικά περισσότερα. Θετικό, πάντως, είναι ότι η εφορευτική καθόρισε κανόνες δεοντολογίας για τους υποψήφιους της ΚΕ αλλά αρνητικό το ότι δέχτηκε τελικά να κυκλοφορήσουν ψηφοδέλτια από πριν.