Κάπως καθυστερημένο, αλλά αφορά το άρθρο του Δημ. Παπανικολόπουλου στο φύλλο της «Εποχής» (22-23 Απριλίου), με τίτλο «Δημοκρατία και ηγεσία: μαθήματα από το 3ο Συνέδριο του Σύριζα». Ενός αρθρογράφου με ενδιαφέρουσες πάντοτε απόψεις, αρκετές από τις οποίες συμμερίζομαι.
Οι παρατηρήσεις μου:
1) Μπορεί όντως "η μιντιοποίηση της εποχής μας να ενισχύει τα πρόσωπα σε βάρος των συλλογικοτήτων", αλλά παραβλέπεται εμφανώς ο ρόλος της προσωπικότητας στην Ιστορία. Ρόλος που επιβεβαιώνεται από πάμπολλα παραδείγματα της παγκόσμιας ιστορίας και ο οποίος, είναι αλήθεια, αναγνωρίζεται, έστω και διστακτικά, σε άλλο σημείο του άρθρου. Ναι, σίγουρα κάποιοι προσπαθούν να σταθούν πολιτικά με το "λιβανιστήρι στον πρόεδρο". Όμως χονδροειδείς χαρακτηρισμοί σε κορυφαίες εφημερίδες του αντιπάλου, ενώ δεν είναι "διαφωνίες που εκλαμβάνονται σαν συνωμοσίες ανατροπής", διότι απλούστατα δεν έχουν τέτοια δυνατότητα, δεν παύουν να αποτελούν υπονόμευση του προέδρου. Υπονόμευση του υπ' αριθμόν ένα πολιτικού κεφαλαίου του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε εν δυνάμει προεκλογική περίοδο και σε περιβάλλον εχθρικής μιντιακής περιτοίχισης του κόμματος.
2) Μήπως κάποιοι σύντροφοι την ενδυνάμωση της συλλογικότητας την μετράνε μόνο με κουκιά στα όργανα, χωρίς να υπολογίζουν τι επιρροή έχουν αυτά τα κουκιά στον κόσμο που μας ακολουθεί; Και τι ακριβώς σημαίνει "διαμοιρασμός του ηγετικού κεφαλαίου και των ηγετικών καθηκόντων"; Μήπως τους 13 αρχηγούς της πρώιμης περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ; Και το ρεζίλεμα του κόμματος στα μάτια του κόσμου;
3) Στο πλαίσιο της προώθησης της εσωκομματικής δημοκρατίας, δεν είδα κανένα προβληματισμό στο άρθρο για το ότι σε ένα συνέδριο προβολής του "κόμματος των μελών", όταν "υπερδιπλασιάστηκαν τα μέλη του", η φωνή αυτών των μελών στο συνέδριο ήταν περίπου ανύπαρκτη. Γιατί έπρεπε να μιλήσουν όλοι οι πρώην, νυν και επίδοξοι βουλευτές, κάμποσοι αναμασώντας με ανιαρό τρόπο τα ίδια και τα ίδια, μόνο και μόνο για να υπενθυμίσουν την παρουσία τους; Γιατί οι απόψεις τους είναι πιο επείγον να ξανακουστούν από το οτιδήποτε έχει να πει το απλό μέλος ή ο νέος σύντροφος που τον καλέσαμε για να συνδιαμορφώσουμε(!) ;
4) Επιτέλους αυτή η συνεχής αναφορά σε πλειοψηφία και μειοψηφία δεν μπορεί να σταματήσει; Τα χιλιάδες μέλη που "υπερδιπλασίασαν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ" δεν ήρθαν να ενταχθούν σε καμιά πλειοψηφία και καμιά μειοψηφία.
Πλειοψηφίες και μειοψηφίες διαμορφώνονται σε συγκεκριμένα θέματα και σε ένα υγιές κομματικό περιβάλλον είναι λογικό και αναμενόμενο να εναλλάσσονται. Όταν παγιώνονται, η ιστορία της Αριστεράς διδάσκει ότι είναι η αρχή της μετάλλαξης των "ρευμάτων ιδεών" σε κόμματα μέσα στο κόμμα. Η γνωστή ασθένεια των κομμάτων της Αριστεράς, μερικά ή ολικά αυτοκαταστροφική.
Χάρης Κουρής, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΟΜ2 Αγίας Παρασκευής
Απάντηση σε μια ενδιαφέρουσα κριτική
Αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον αναγνώστη της «Εποχής», κ. Χάρη Κουρή, τόσο για το γεγονός ότι διαβάζει τη στήλη μου όσο και για τις κριτικές του παρατηρήσεις στο κείμενό μου «Δημοκρατία και ηγεσία: μαθήματα από το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ».
Ομολογώ ότι γενικά συμφωνώ με τις παρατηρήσεις του και δεν είμαι σίγουρος γιατί τις εκφέρει ως αντιπαραθετικές στις απόψεις μου. Σε κάθε περίπτωση, θα εκθέσω κι εγώ ευγενικά (όπως οφείλουμε να κάνουμε στην Αριστερά) κάποιες παρατηρήσεις μου στις δικές του σκέψεις.
Πρώτον, αν και συμφωνώ με το ρόλο της προσωπικότητας στην Ιστορία, δεν είμαι σίγουρος ότι στην εποχή μας υπάρχει πολιτική προσωπικότητα υπεράνω κριτικής. Στις δημοκρατίες οι πολίτες έχουν υποχρέωση να κριτικάρουν τους πολιτικούς, ενώ στις ανεπτυγμένες δημοκρατίες των σύγχρονων κοινωνιών οι πολίτες έχουν πολλά προσόντα και γνώσεις και το να βλέπουν τους πολιτικούς όπως παλιά, σαν θεούς ή σαν σπουδαία και αναντικατάστατα πρόσωπα, είναι παρωχημένο. Τουλάχιστον για την πιο προσοντούχα γενιά από καταβολής κόσμου. Επίσης, η εσωτερική κριτική δεν μπορεί να σιγήσει επειδή υπάρχει η εξωτερική κριτική. Άλλωστε έχουν άλλη στόχευση: η μεν τη βελτίωση, η δε την αποδόμηση.
Δεύτερον, ο «διαμοιρασμός του ηγετικού κεφαλαίου και των ηγετικών καθηκόντων» δεν αφορά «κουκιά στα όργανα» ούτε «τους 13 αρχηγούς της πρώιμης περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ». Αν επρόκειτο περί αυτού, θα το έγραφα ευθαρσώς. Αφορά όμως την εκμετάλλευση της Γενικής Διάνοιας για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του κόμματος. Ένα πρόσωπο δεν διαθέτει τα ταλέντα, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζονται στα διαφορετικά επίπεδα παραγωγής πολιτικής. Πρέπει να υπάρχουν ηγετικά πρόσωπα σε όλους τους τομείς, τα οποία να εναλλάσσονται. Η ηγεσία δεν είναι ούτε ιδιότητα ούτε ρόλος, είναι λειτουργία, γι’ αυτό πρέπει να είναι ομαδική. Μεγάλη κουβέντα, όμως, για να εξαντληθεί εδώ.
Τρίτον, για τον ετεροβαρή ρόλο των μελών σε σχέση με αυτόν των πρώην, νυν και επίδοξων βουλευτών δεν συμφωνώ απλά με τον κ. Χάρη Κουρή, έχω γράψει και υπογράψει πάρα πολλά κείμενα στη ζωή μου με προτάσεις που στοχεύουν στο να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κόμμα των μελών. Ίσως αυτή η κριτική να ταίριαζε περισσότερο σε αυτούς που συντηρούν έναν τρόπο κομματικής λειτουργίας όπου τα μέλη του κόμματος μεταβάλλονται σε απλούς παρατηρητές, μακριά από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Τέταρτον, χαίρομαι που και πάλι θα συμφωνήσω με τον κ. Χάρη Κουρή ότι θα πρέπει να σταματήσει η συνεχής αναφορά σε πλειοψηφία και μειοψηφία, καθώς ανάλογα με το θέμα (πρέπει να) αλλάζουν. Για άλλη μια φορά, θεωρώ πως η κριτική αυτή αφορά περισσότερο αυτούς που προσπαθούν με οπαδικό τρόπο να τις παγιώσουν προς όφελός τους.
Δημήτρης Παπανικολόπουλος