Η ενότητα της Αριστεράς, αδύνατη πριν από λίγο καιρό, είναι μια πραγματικότητα και ήρθε να προκαλέσει αναταράξεις στο πολιτικό σύστημα. Τείνει στη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού τοπίου με τη μετατόπιση του κέντρου βάρους προς τα αριστερά, ενόψει των βουλευτικών εκλογών στις 12 και 19 του Ιουνίου. Και ακριβώς αυτός είναι ο στόχος της Νέας, Λαϊκής, Οικολογικής και Αλληλέγγυας Ενότητας (NUPES) που συγκροτήθηκε από τα κόμματα Ανυπότακτη Γαλλία, Οικολόγοι – Πράσινοι, ΣΚ και ΚΚΓ: να εκλέξουν μια πλειοψηφική αριστερά στο κοινοβούλιο και συνεπώς να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας, υπό την πρωθυπουργία του Ζαν Λυκ Μελανσόν.
Οι δυνάμεις της Αριστεράς με το 22% του Μελανσόν και συνολικά το 32% της Αριστεράς και των Οικολόγων στον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών, εκτίμησαν ότι ήρθε η ώρα να αγωνιστούν και να επιβάλουν τη «συγκατοίκηση» με τον πρόεδρο Μακρόν, 20 χρόνια μετά τη νίκη της πληθυντικής αριστεράς. Για να τερματιστεί έτσι η μονοκρατορία του προέδρου Μακρόν και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές του. «Η απόφαση των κομμάτων της Αριστεράς να προχωρήσουν στην ενότητα είναι σοφή», αναφέρει ο πολιτικός αναλυτής Φρεντερίκ Σαβίκ. Απέφυγαν να κάνουν το λάθος που διέπραξαν το 2017 και, κυρίως ο Μελανσόν που είχε έρθει πάλι τρίτος με την υποστήριξη του ΚΚΓ και πήρε 19,7%. Τότε επέλεξε ένα μοναχικό δρόμο για να επιβάλει την ηγεμονία του στις άλλες δυνάμεις. Όμως, από τότε μέχρι σήμερα, όπως φάνηκε και στις περιφερειακές και δημοτικές (Ιούνιος 2021), τα κόμματα της Αριστεράς και της Οικολογίας διατηρούν αρκετές δυνάμεις. Μέχρι τις προεδρικές εκλογές οι δυνάμεις αυτές επέλεγαν έναν μοναχικό δρόμο, απορρίπτοντας κάθε πρωτοβουλία για κοινό υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές. Εξαίρεση σε αυτή τη στάση ήταν το ΚΚ Γαλλίας, το οποίο παρότι είχε να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα ταυτότητας , μετά την περιπέτεια της συνεργασίας του με τον Μελανσόν, το 2012 και, κυρίως, το 2017, ήταν σταθερά υπέρ της συνεργασίας στις κοινοβουλευτικές εκλογές για την επίτευξη μιας «αριστερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας». Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ήταν οι πρώτοι που ζήτησαν τη συνεργασία όλων των δυνάμεων της αριστεράς για τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές.
Προγραμματική συμφωνία
Όλα αυτά δεν διέφυγαν της προσοχής του Μελανσόν, ο οποίος με γρήγορες κινήσεις μίλησε για την ανάγκη της συνεργασίας και προχώρησε σε συμφωνίες με το κάθε κόμμα ξεχωριστά, χωρίς να προηγηθεί κάποια κοινή συνάντηση, όπως ζητούσε το ΚΚΓ. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες προέκυψε η προγραμματική συμφωνία της NUPES, με κεντρικούς άξονες την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1.400 ευρώ, τη μείωση του χρόνου συνταξιοδότησης στα 60 έτη, το μπλοκάρισμα της τιμής των ειδών πρώτης ανάγκης, την επανάκτηση βασικών υπηρεσιών του δημοσίου, την επανεθνικοποίηση της εταιρείας ηλεκτρισμού, τη φορολογική δικαιοσύνη, τον οικολογικό προσανατολισμό των δημόσιων πολιτικών, τη μετάβαση στην 6η Γαλλική Δημοκρατία (με περιορισμό των δικαιωμάτων του προέδρου), την ανυπακοή στις ρυθμίσεις της Ε.Ε. που έρχονται σε αντίθεση με τα προγράμματα ανάπτυξης και, τέλος, τη διπλωματία της ειρήνης και της αλληλεγγύης των λαών.
Εκτός από το πρόγραμμα, ρυθμίστηκαν και τα προβλήματα των υποψηφιοτήτων, για την κάλυψη των 577 εδρών. Συμφωνήθηκε η κατανομή ανάμεσα στα κόμματα της NUPES: Οικολόγοι 100, Σοσιαλιστικό Κόμμα 70, ΚΚΓ 54. Με μερικές εξαιρέσεις, οι υπόλοιποι υποψήφιοι θα ανήκουν στην Ανυπότακτη Γαλλία. Ωστόσο, η συμφωνία αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτει όλες τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που συμβάλουν στον κοινό αγώνα, όπως πχ κινήματα για το κλίμα και για τα δικαιώματα καθώς και κόμματα όπως το νέο αντικαπιταλιστικό κόμμα, το οποίο μετείχε στο διάλογο αλλά δεν του προτάθηκαν υποψηφιότητες σε περιοχές με δυνατότητα εκλογής βουλευτή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι υποψηφιότητες ανέκαθεν δημιουργούσαν τριβές, ανταγωνισμούς και την εμφάνιση «ανταρτών» υποψηφίων, με αρνητικά αποτελέσματα για την κάθε παράταξη. Είναι και αυτό ένα πρόβλημα το οποίο καλείται η NUPES να ξεπεράσει.
Ένα εξαιρετικό νέο για τη Γαλλία και την Ευρώπη
Πέρα από αυτά τα υπαρκτά προβλήματα, εκείνο που κυριαρχεί στον κόσμο της Αριστεράς –το 92% τάσσεται υπέρ της ενότητας, σύμφωνα με την IPSOS– είναι η προσδοκία της νίκης της NUPES και η συγκρότηση κυβέρνησης της αριστεράς. Αυτή η προοπτική, δύο περίπου μήνες μετά την εκλογή Μακρόν, έχει προκαλέσει εκνευρισμό και αμηχανία στα συστημικά μίντια και την οικονομική ελίτ. Είναι χαρακτηριστική η αρθρογραφία της εφημερίδας Les Echo, που ταυτίζει τον Μελανσόν με την Λεπέν ως ανεύθυνους και εκφραστές των δυο όψεων του λαϊκισμού. Ασκούν, επίσης κριτική στον Μελανσόν για τα ζητήματα της οικονομίας, τις σχέσεις με την Ε.Ε. και την εξωτερική πολιτική. Για παράδειγμα, ο Μελανσόν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους για το ουκρανικό και τη θέση του προέδρου Μακρόν, για να πάρουν την απάντηση «έχω ακούσει τον πρόεδρο Μακρόν ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι υπέρ της της κλιμάκωσης… Συνεπώς θα ενεργήσουμε για την αποκλιμάκωση, όπως είπε και ο πρόεδρος». Σε ό,τι αφορά τους φόβους που εκφράστηκαν για την οικονομία «πώς θα τη διαχειριστούν οι λαϊκιστές της αριστεράς….», η απάντηση δόθηκε από τον Tomas Picketti με άρθρο του στη Le Monde: «Η ενότητα της αριστεράς είναι ένα εξαιρετικό νέο για τη Γαλλία και την Ευρώπη… Εκείνοι που μιλούν για τον θρίαμβο του εξτρεμισμού δεν έχουν καταλάβει τίποτα από την εξέλιξη του καπιταλισμού και από τις κοινωνικές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας… Για να προφυλάξουμε τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού και για χρηματοδοτήσουμε τις επενδύσεις στην υγεία, την εκπαίδευση και το περιβάλλον θα πρέπει να συμβάλουν οι πιο εύπορες ομάδες».
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η ανυπακοή προς τους κανόνες της Ε.Ε. είναι πια συνηθισμένο φαινόμενο από τις κυβερνήσεις εκείνες που δεν έχουν καλές σχέσεις με το διάλογο και τη διαπραγμάτευση. «Εμείς είμαστε υπέρ του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης», δήλωσε η Μανόν Ομπρί, εκπρόσωπος της Ανυπότακτης Γαλλίας.