Την παραβίαση των ορίων του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου στο Πάπιγκο με την ανέγερση κατοικιών από τον εφοπλιστή Αντώνη Λαιμό, αλλά και την αδιαφορία των αρμόδιων αρχών καταγγέλλουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις «ΑΝΙΜΑ», «Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ)», «Ελληνική Εταιρία Προστασία της Φύσης», «Καλλιστώ», «Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία» και «Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων».
Κάποιες από τις οργανώσεις, μάλιστα, έχουν κάνει προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για το ζήτημα. Ζητούν την άμεση παρέμβαση των αρχών, υπό τον συντονισμό της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης του ΟΦΥΠΕΚΑ, για τη διακοπή των οικοδομικών εργασιών και της παράνομης χρήσης του δήθεν «δρόμου» εντός του πυρήνα του εθνικού πάρκου, όπως και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.
Στον δήθεν «δρόμο» στον οποίο αναφέρονται οι οργανώσεις, έγιναν πέρυσι εργασίες από την περιφέρεια Ηπείρου, η οποία είχε υποστηρίξει ότι «όλα είναι νόμιμα» και ότι «πρόκειται για αποκατάσταση της βατότητας προϋπάρχουσας αγροτικής οδού». Μάλιστα, είχε αποδώσει τις καταγγελίες για τον δρόμο αυτόν σε «τοπικιστικές διαφορές και αντιδικίες».
Στον «δρόμο» αυτόν σήμερα κινούνται συνεχώς μηχανήματα δομικών έργων, μια δραστηριότητα που δεν επιτρέπεται, «καθώς η κίνηση οχημάτων επιτρέπεται μόνο σε υφιστάμενους δρόμους και μόνο για εργασίες διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος».
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, στην ανακοίνωσή τους, επικαλούνται απαντητικό έγγραφο, με ημερομηνία 20.4.2022, της Μονάδας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου του ΟΦΥΠΕΚΑ σε αίτηση της οργάνωσης «Καλλιστώ», όπου διαπιστώνεται «παράνομη χρήση» του δήθεν “δρόμου” εντός της περιοχής προστασίας της φύσης, πυρήνα Βίκου του εθνικού πάρκου.
Στο ίδιο έγγραφο, ο ΟΦΥΠΕΚΑ «αναγνωρίζει ότι το νότιο όριο του οικισμού Μεγάλου Πάπιγκου είναι το νεκροταφείο του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου». Το όριο αυτό έχει οριστεί με απόφαση νομάρχη Ιωαννίνων το 1990 και επιπλέον αποτελεί «το κοινό όριο με τον πυρήνα του εθνικού πάρκου – Τμήμα Βίκος, σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) χαρακτηρισμού του Εθνικού Πάρκου και καθορισμού ζωνών προστασίας».
«Συνεπώς, κάθε προσπάθεια εν τοις πράγμασι “διεύρυνσης” των ορίων του οικισμού, νοτίως του νεκροταφείου, θα έχει ως αποτέλεσμα την παράνομη, δραματική αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα και της εικόνας του ιστορικού οικισμού και συνιστά, παράλληλα, βάναυση παραβίαση μιας από τις πιο ευαίσθητες και σημαντικές ζώνες του Εθνικού Πάρκου, υπονομεύοντας ζωτικούς όρους προστασίας του», αναφέρουν οι έξι οργανώσεις, υπενθυμίζοντας και το καθεστώς προστασίας της περιοχής (Natura, οδηγίες της ΕΕ για οικοτόπους και άγρια πτηνά), όπως και την υποψηφιότητα του Ζαγορίου ως «πολιτιστικό τοπίο» της UNESCO.
«Παρ’ όλα αυτά, εδώ και μήνες, συνεχίζονται απρόσκοπτα οι εργασίες κατασκευής δύο οικιών, εκτός των ορίων του παραδοσιακού οικισμού και εντός του πυρήνα του Εθνικού Πάρκου», τονίζεται.
Υπενθυμίζουν επίσης ότι το όλο θέμα το ανέδειξε η Τοπική Επιτροπή Ζαγορίου της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). «Σε συνέχεια με επιστολή της ΕΛΛΕΤ προς τον δήμο Ζαγορίου σταμάτησε η παράνομη διαδικασία αλλαγής του ορίου οικισμού, που είχε αρχίσει με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Δυστυχώς, οι αρχές μέχρι τώρα έχουν επιδείξει σκανδαλώδη αδράνεια και αδιαφορία με συνέπεια την προσβολή κάθε έννοιας νομιμότητας και την υποβάθμιση του συνταγματικά προστατευόμενου φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος», επισημαίνουν.
Οι οργανώσεις επισημαίνουν ότι ο δήμος Ζαγορίου, στο πλαίσιο της υποχρέωσης για παροχή των ορίων των οικισμών για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, έχει υποβάλει στην αντίστοιχη εφαρμογή της «Κτηματολόγιο Α.Ε.», μεταξύ άλλων, χαρτογραφικό υπόβαθρο, στο οποίο «εμφανίζονται κάποια αυθαίρετα, δήθεν “όρια” του οικισμού, διευρυμένα σε σχέση με τα ισχύοντα όρια, τα οποία αίφνης αγνοούνται. Αυτή η υποτιθέμενη, αυθαίρετη “οριοθέτηση” του οικισμού χρησιμοποιήθηκε για την κύρωση του δασικού χάρτη της περιοχής. Εν συνεχεία, με βάση αυτή τη δήθεν “οριοθέτηση” (κατά παράβαση της ισχύουσας οριοθέτησης του έτους 1990), η Υπηρεσία Δόμησης του δήμου Ιωαννιτών, εξέδωσε τις οικοδομικές άδειες για τις οικίες που κατασκευάζονται».
Τον Δεκέμβριο του 2021, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ Κρίτωνα Αρσένη, υποστήριξε ότι «η ιδιοκτησία, το οικόπεδο όπου ανεγείρονται οι οικοδομές, ευρίσκονται εντός των ορίων του οικισμού», επικαλούμενος σχετικές απαντήσεις της Υπηρεσίας Δόμησης (πρώην Πολεοδομία) Ιωαννίνων, του δημάρχου Ζαγορίου Γιώργου Σουκοβέλου και της Περιφέρειας Ηπείρου. Ο Κρ. Αρσένης αμφισβήτησε τις απαντήσεις ενώ υποστήριξε ότι καμία υπηρεσία δεν έκανε αυτοψία.
Παράλληλα, οι οργανώσεις καταγγέλλουν ότι η αστυνομία, το δασαρχείο και οι διευθύνσεις Περιβάλλοντος της περιφέρειας Ηπείρου και της αποκεντρωμένης διοίκησης Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας, αν και έχουν ενημερωθεί, «αδρανούν επιδεικτικά και δεν έχουν ακόμα εκτελέσει τα κατά νόμο καθήκοντά τους για διακοπή των παράνομων δραστηριοτήτων και έλεγχο των παραβατών».
Ως εξαίρεση αναφέρουν μόνο τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου του ΟΦΥΠΕΚΑ.