Όλα τα έχει το ΠΑΣΟΚ. Και το ΚΙΝΑΛ συμπληρωματικό στον τίτλο του, ενώ μέχρι πριν από λίγους μήνες το ΠΑΣΟΚ ήταν χαμένο ανάμεσα στις συνιστώσες του. Και πρόεδρο έχει, τον φέρελπι Νίκο Ανδρουλάκη. Ενισχυμένο, μάλιστα, κατά πρώτον από το «λάθος» του Γιώργου Παπανδρέου να διεκδικήσει την προεδρία, όπως λένε οι άσπονδοι φίλοι του. Κατά δεύτερον, από τον καθαρό επικοινωνιακό διάδρομο που του παραχωρούν τα συστημικά μίντια και οι εταιρείες έρευνας της κοινής γνώμης. Και, επ’ εσχάτοις, από την επικράτηση στο συνέδριο της περασμένης εβδομάδας, των προσκείμενων σε αυτόν στελεχών, κατά 70%.
Τι δεν έχει; Δεν έχει τον παλιό ΑΦΜ και τα υπέρογκα δάνεια του «παλιού ΠΑΣΟΚ». Δεν έχει, όμως, ούτε ξεκάθαρο όραμα για την Ελλάδα του σήμερα και του αύριο. Η συζήτηση αυτή δεν βρήκε χώρο και χρόνο στο συνέδριο. Μετατοπίστηκε απλώς σε μια εκλεκτική, ανώδυνη και γενικόλογη αναφορά στη σοσιαλδημοκρατία, καθώς και στην επίκληση του καγκελαρίου Όλαφ Σόλτς και του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, ως παραδείγματα προς μίμηση. Μόνο που ο πρώτος ήδη «περνάει δύσκολα», τουλάχιστον δημοσκοπικά, και ο δεύτερος είναι σοσιαλιστής και όχι σοσιαλδημοκράτης –στην Πορτογαλία υπάρχει και το δεξιόστροφο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Εάν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι η σοσιαλδημοκρατία ακόμη δεν έχει αναρρώσει από τη «σοσιαλφιλελεύθερη συναίνεση» της δεκαετίας του ‘90, ότι τα κόμματά της διαγκωνίζονται σε «αμερικανοφροσύνη» –βλέπε ουκρανικό– και αποκλίνουν σημαντικά από χώρα σε χώρα ως προς τα κοινωνικά προτάγματα, τότε το αφήγημα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ εύκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα αμήχανο τέχνασμα.
Μια φωτογραφία, σύμβολο αντιλαϊκής ιστορίας
Το συνηθίζει, άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ με τα τεχνάσματα και τις περίτεχνες μεταμφιέσεις. Αρκεί να έχει θέση στο τραπέζι της εξουσίας. Από τον «εκσυγχρονισμό» και την «ισχυρή Ελλάδα» του Κώστα Σημίτη, στα «πράσσειν άλογα» του Γιώργου Παπανδρέου κι από ‘κει στις πράσινες «Ελιές» του Ευάγγελου Βενιζέλου. Η συνεισφορά των δυο πρωθυπουργών και τριών προέδρων του ΠΑΣΟΚ, από το 1996 έως και το 2014, συνοψίζεται στην αποδόμηση των όποιων προοδευτικών επιτευγμάτων του Ανδρέα Παπανδρέου. Με την άγρια αναδιανομή του εισοδήματος σε βάρος των πολλών, τη θεσμική παρακμή, την αδιαφάνεια και τη διαπλοκή έως τη συμμαχία με τον ορκισμένο αντίπαλο –τη Δεξιά, που ο λαός δεν ξεχνά– αλλά και την ευθυγράμμιση με ισχυρά τμήματα της οικονομικής ελίτ, εγχώριας και ξένης. Βεβαίως, το κοινό χαρακτηριστικό των πρώην αρχηγών είναι η αλλεργία τους στη λογοδοσία. Κανείς τους δεν θεώρησε σκόπιμο να απολογηθεί, ή έστω να εξηγήσει στους δημοκρατικούς πολίτες, που τους εμπιστεύτηκαν κατά καιρούς, γιατί έκαναν τόσες «μεταρρυθμίσεις» εναντίον τους, ενώ, επιπλέον, τους φόρτωσαν –χωρίς αιδώ– και τα υπέρογκα βάρη της χρεοκοπίας. Η πολιτική αξιοπιστία στο ναδίρ. Ωστόσο, ο πρόεδρος Ανδρουλάκης αντί να φύγει μπροστά, πάσχισε να πείσει τους τρεις να προσέλθουν στο συνέδριο του κόμματος, να καθίσουν δίπλα – δίπλα και να βγουν φωτογραφία για να «συμβολίσουν την ενότητα». Παρέλκει φυσικά η αναφορά στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη στελεχώνεται με ακραιφνείς εκσυγχρονιστές και ΠΑΣΟΚους διαφόρων αποχρώσεων. Αυτό δεν ενοχλεί τη Χαριλάου Τρικούπη. Την ενοχλεί, όμως, που ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε το καταφύγιο πολλών εκατοντάδων χιλιάδων δημοκρατικών και προοδευτικών πολιτών…
Συνέδριο αμφισημιών και επικοινωνιακής επίδειξης
Όπως επισημαίνουν πολιτικοί παρατηρητές, το συνέδριο αποτέλεσε έναν ακόμη επικοινωνιακό κρίκο, στην προσπάθεια της ηγεσίας του να πείσει ότι το «ΠΑΣΟΚ είναι εδώ». Καμιά αναφορά στην απλή αναλογική που μπορεί να δώσει πολιτικό χώρο και ρόλο στο κόμμα. Η διαμόρφωση του κυβερνητικού προγράμματος μετατέθηκε στα προσεχώς. Όπως και το θέμα των συμμαχιών, το οποίο στην πραγματικότητα συναρτάται με το αποτέλεσμα των επικείμενων εθνικών εκλογών. Αναμφισβήτητα, σε επίπεδο συσχετισμών κέρδισε ο Νίκος Ανδρουλάκης, αναδεικνύοντας μια σειρά νέων στελεχών –μεταξύ των οποίων ο Ανδρέας Σπυρόπουλος, ο οποίος πήρε την πρωτιά και αναμένεται να είναι ο νέος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής. Αξιοσημείωτη είναι η δεύτερη θέση στη σειρά εκλογής που πήρε ο απερχόμενος «γεννηματικός» γραμματέας, ο Μανόλης Χριστοδουλάκης και η έκτη θέση που κατέκτησε ο Παύλος Χρηστίδης, πρώην εκπρόσωπος Τύπου και υποψήφιος πρόεδρος. Στελέχη προσκείμενα στον Γιώργο Παπανδρέου βρέθηκαν σχετικά ψηλά στη λίστα των νέων μελών της ΚΕ, αποσπώντας περίπου το 20% των μελών της. Ένα περίπου 9% φέρονται να υποστηρίζουν τον Ανδρέα Λοβέρδο, ενώ εξελέγησαν και κάποιοι «εκτός γραμμών».
«Ο πυρήνας της στρατηγικής που αποφασίστηκε –και είναι η μεγάλη προσφορά του Νίκου Ανδρουλάκη σε αυτό τον χώρο– είναι πως έχεις πολιτική αυτονομία ή αλλιώς δεν υπάρχεις. Δεν είσαι κόμμα μπάμπουσκα, δεν λες “είμαι αυτό” και μετά θα βγει από μέσα συγκυβέρνηση με τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ», σημείωσε ο πρώην υπουργός, πρόεδρος του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ και μέλος της νέας ΚΕ του, Πέτρος Ευθυμίου Στο Κόκκινο.
Όμως, τον τόνο στο συνέδριο τον έδωσε ο υπέργηρος Απόστολος Κακλαμάνης, με τη δυσοσμία που προκάλεσε στην αίθουσα η αναφορά του στα στελέχη που αποχώρησαν από το ΠΑΣΟΚ. Η ακριβής μεταφορά της προσβολής του προς τους δημοκράτες –πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ– δεν έχει θέση στο παρόν κείμενο. «Τα στερνά τιμούν τα πρώτα», πρόεδρε…
Υπαρξιακή απειλή
Πάντως, πολλοί αναλυτές, εκτιμώντας ως περιστασιακή και φαινομενική την ενότητα που εξέπεμψε το συνέδριο, συμπεραίνουν ότι «ο Νίκος Ανδρουλάκης, είναι δέσμιος της άκρατης επιθυμίας των φυλών του κόμματός του για εξουσία. Και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θα κινδυνέψει με οριστική κατάρρευση στην περίπτωση που υποκύψει σε μια νέα συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη αυτή τη φορά».
Στο πλαίσιο αυτό, δεν περνά απαρατήρητη και η δημοσκοπική επιβράδυνση και κάμψη του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, 10,6 – 12%, που δείχνει ότι ο στόχος για 15% στις εκλογές είναι πολύ μακρινός.