Δύσκολη η ζωή για τους περισσότερους ιταλούς πολίτες. Με πληθωρισμό 6,9%, μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν κατορθώνει να φθάσει στο τέλος του μήνα με τον μισθό ή τη σύνταξή του. Οι τουριστικές επιχειρήσεις παραπονούνται ότι δεν βρίσκουν προσωπικό και ο ιταλικός Σύνδεσμος Βιομηχάνων ισχυρίζεται ότι γι’ αυτό φταίει το Εισόδημα του Πολίτη, τα 500 ευρώ που λαμβάνουν οι πολύ φτωχοί απλά για να μην πεθάνουν, επειδή εξαιτίας του «δεν έχουν όρεξη να δουλέψουν». Σε αυτό οι βιομήχανοι βρίσκουν συμμάχους τα κόμματα της Δεξιάς, αλλά και τον πρώην πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, που ισχυρίζεται ότι το επίδομα «το παίρνουν και εγκληματίες». Σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica, στην Ιταλία οι μισθοί έχουν μειωθεί τα τελευταία 30 χρόνια, λόγω της στασιμότητας του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας: είναι -3%, ενώ η Γερμανία είναι στο +34%, η Γαλλία στο +31% και η Ισπανία στο +6%. Οι νέοι που γεννήθηκαν μετά το 1986 έχουν το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα της ιταλικής ιστορίας. Με μισθούς πείνας και αμέτρητες ώρες δουλειάς, χωρίς καμία βεβαιότητα για το μέλλον, πολλοί Ιταλοί νέοι προτιμούν να μεταναστεύσουν. Η επισφάλεια βασιλεύει, αλλά δεν φαίνεται στον ορίζοντα συμφωνία με τα συνδικάτα.
Δεν θα περίμενε κανείς ότι η διαφθορά και η επισφάλεια θα κυριαρχούσε και στον ακαδημαϊκό χώρο. 191 πανεπιστημιακοί (επονομαζόμενοι βαρόνοι) βρίσκονται υπό έρευνα λόγω «στημένων» διαγωνισμών, από το Παλέρμο μέχρι το Μιλάνο. Από παρακολουθήσεις τηλεφωνημάτων προκύπτουν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες: «Πρώτα επιλέγουμε τους νικητές και μετά κάνουμε τον διαγωνισμό», και «λίγο μόμπινγκ του χρειάζεται για να ξεχάσει τους διαγωνισμούς» (αναφορά σε συνάδελφο που είναι κατά του συγκεκριμένου συστήματος), καθώς και σεξισμός («ένα θηλυκό με βαρύ βιογραφικό»).
Κυρώσεις, επιπτώσεις και εμπλοκή στον πόλεμο
Παρόλα αυτά, ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι επέστρεψε ικανοποιημένος από τη συνάντηση κορυφής στις Βρυξέλλες. Ανακοίνωσε ότι η υποχρέωση για την Ιταλία να μην εισάγει ρωσικό πετρέλαιο θα αρχίσει να ισχύει από το τέλος του χρόνου και ότι οι μέγιστες επιπτώσεις όλων των κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα είναι «από το φετινό καλοκαίρι και έπειτα». Δεν παρέλειψε να τονίσει για άλλη μια φορά ότι η κυβέρνηση είναι σαφώς τοποθετημένη εντός της ΕΕ, όπως και με την Ατλαντική Συμμαχία. «Ευθυγραμμίζεται με τους εταίρους του G7 και προτίθεται να συνεχίσει σε αυτή την κατεύθυνση». Ευτυχώς που θυμήθηκε ότι ο πληθωρισμός πλήττει τους χαμηλότερους, τους φτωχότερους τομείς. «Η κυβέρνηση», είπε, «δαπάνησε ήδη 30 δισεκατομμύρια για να μειώσει το πρόβλημα της αύξησης των τιμών της ενέργειας για τις πιο ευάλωτες οικογένειες, αλλά υπήρξαν και μέτρα υπέρ των επιχειρήσεων».
Τέλος, επανήλθε στο θέμα της ανάγκης για μια κεντρική φορολογική πολιτική στην ΕΕ, «γιατί οι ανάγκες είναι πολλές και είναι αδιανόητο να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν μόνο με τους εθνικούς προϋπολογισμούς».
Στην Ιταλία συνεχίζεται η συζήτηση για την εμπλοκή της χώρας στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Euromedia, το 51,5% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν θέλει την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Όμως, η κυβέρνηση, εκτός από τα άλλα όπλα, έχει προχωρήσει στην αποστολή κανονιών μεγάλου βεληνεκούς FH70.
Αυτοδιοικητικές εκλογές και νέα κόμματα
Τα κόμματα, εν όψει του τέλους της βουλευτικής περιόδου, το 2023, βρίσκονται σε μια περίοδο πυρετωδών προετοιμασιών. Μια πρώτη εικόνα για τις εθνικές εκλογές θα φανεί από τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 12ης Ιουνίου, που θα πραγματοποιηθούν σε 950 πόλεις. Η προσοχή, όμως, θα εστιαστεί στις 26 πρωτεύουσες νομών (κυρίως σε Βερόνα και Πάρμα), καθώς και στις 4 πρωτεύουσες περιφερειών (Γένοβα, Άκουϊλα, Καταντζάρο και Παλέρμο). Η Δεξιά ελέγχει σήμερα 18 στα 26 νομαρχιακά συμβούλια, ενώ η Κεντροαριστερά μόνο 5 (3 του Δημοκρατικού Κόμματος και 2 ανεξάρτητα).
Οι διαβουλεύσεις για τη δημιουργία νέων κομμάτων, αριστερών και δεξιών, στο πολιτικό εργαστήρι της Ιταλίας, συνεχίζονται. Η αριστερή πολιτική πρωτοβουλία της Έλι Σλάιν, αντιπεριφρειάρχη της Εμίλια Ρομάνια, συγκέντρωσε πριν από μερικές μέρες στη Ρώμη αντιδημάρχους, γερουσιαστές, καθώς και τον γραμματέα της Ιταλικής Αριστεράς Νικόλα Φρατοϊάνι και τον ευρωβουλευτή Μασιμιλιάνο Σμερίλιο, με την παρουσία του απερχόμενου περιφερειάρχη του Λάτσιο Νικόλα Τζινγκαρέτι. Η συγκέντρωση είχε σκοπό τη δημιουργία της «Κοινής Εναλλακτικής», ενός κοκκινοπράσινου δικτύου για τις επόμενες περιφερειακές εκλογές στο Λάτσιο, αλλά η πρωτοβουλία φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο Αριστεράς και Οικολογίας για τις εθνικές εκλογές, όπου το θέμα της ειρήνης θα είναι κεντρικό.
Ο δήμαρχος του Μιλάνου, Μπέπε Σάλα, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζει ένα νέο πράσινο κόμμα ή κίνημα. Λέγεται ότι θα συμμετάσχουν και αποχωρήσαντες από το Κίνημα 5 Αστέρων, το οποίο τείνει να διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη.
Από το πολιτικό εργαστήρι δεν μπορεί να λείπει η Manifesta, το κίνημα με επικεφαλής τον πρώην δήμαρχο της Νάπολης Λουίτζι Ντε Ματζίστρις, σε συνεργασία με την Κομμουνιστική Επανίδρυση και την Εξουσία στον Λαό.
Στα δεξιά φαίνεται να κερδίζει έδαφος το υπό δημιουργία κόμμα του Τζανλουίτζι Παραγκόνε, πρώην γερουσιαστή του Κινήματος 5 Αστέρων, από το οποίο έχει διαγραφεί το 2020, αντιεμβολιαστή και υπέρ της εξόδου της Ιταλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο τίτλος του κόμματος είναι «Italexit» και προς το παρόν συμμετέχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές, ενώ οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν 4,5%.
Δημοψήφισμα για τη δικαιοσύνη
Την 12η Ιουνίου, μαζί με τις δημοτικές εκλογές θα πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα με θέμα τη δικαιοσύνη, που προώθησαν η Lega, το κόμμα των Ριζοσπαστών και η Forza Italia, με 5 ερωτήματα:
-
Μεταρρύθμιση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου
-
Ίση αξιολόγηση των δικαστών
-
Διαχωρισμό καριέρας των δικαστών βάσει της διαφοροποίησης δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργιών
-
Όρια στην κατάχρηση της προσωρινής κράτησης
-
Κατάργηση του μισητού από τη δεξιά διατάγματος Σεβερίνο του 2012 (για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της διαφθοράς)
Κάποιοι από τους στόχους που έθεσαν τα κόμματα που προώθησαν το δημοψήφισμα πρόκειται να επιτευχθούν μέσω της νομοθετικής οδού, με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση που φέρει το όνομα της υπουργού δικαιοσύνης Καρτάμπια. Για παράδειγμα, το παλαιό αίτημα του κόμματος του Μπερλουσκόνι για τον διαχωρισμό του ρόλου του δημόσιου κατήγορου από τον ρόλο των κρινόντων δικαστών, πρόκειται να ικανοποιηθεί από τη μεταρρύθμιση.
Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο αριστερό γερουσιαστή και νομικό Ντομένικο Γκάλο, «ο όντως χρήσιμος περιορισμός των υπερβολών στην προσωρινή κράτηση, δεν θα αντιμετωπίσει το δραματικό πρόβλημα της προφυλάκισης ατόμων που παραμένουν για χρόνια εν αναμονή δίκης». Όπως, επίσης, «η αποφυγή των στρεβλών αποτελεσμάτων του νόμου Σεβερίνο, θα καταργήσει ένα νόμο ελάχιστα προστατευτικό έναντι της πολιτικής, αλλά δεν θα παράγει μια αποσαφήνιση των ρόλων πολιτικής και δικαιοσύνης».
Πάντως, οι πληροφορίες λένε ότι το δημοψήφισμα θα αποτύχει, γιατί υπολογίζεται ότι η προσέλευση θα είναι γύρω στο 30%, αφενός επειδή δεν υπήρξε αρκετή σχετική ενημέρωση, αφετέρου γιατί μεγάλο μέρος της Αριστεράς δεν θα ψηφίσει, θεωρώντας ότι, έτσι όπως τίθεται, το ζήτημα «αφορά μόνο τη Δεξιά».
Θα είναι πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε, έπειτα από τις δημοτικές εκλογές και το δημοψήφισμα, την πορεία της κυβέρνησης των «αρίστων» (έτσι την αποκαλούν τα μέσα ενημέρωσης), μιας κυβέρνησης που το σπουδαιότερο κατόρθωμά της, εκτός από την πλήρη πρόσδεση στο άρμα του ΝΑΤΟ, ήταν ότι επανέφερε στην κυβέρνηση τον Σαλβίνι και τον Μπερλουσκόνι. Θα είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον να δούμε ποια κυβέρνηση θα την διαδεχτεί και ποιο θα είναι το μέλλον των ποικίλων αριστερών πρωτοβουλιών.