Μπορεί να μας ζάλισαν επί ένα τετραήμερο με τα πάρτι για το ιωβηλαίο της βασίλισσας και τις ατέλειωτες παρελάσεις του κιτς στους δρόμους του Λονδίνου, σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση όλων των εθνικών δικτύων.
Μπορεί να διέψευσαν τις ελπίδες ότι η πολιτική θα απαλλαγεί από την παρουσία του Μπόρις Τζόνσον, αφού ο πρωθυπουργός της Βρετανίας «επέζησε» πολιτικά, έστω και προσωρινά, όπως λένε πολλοί αντίπαλοί του, από την πρόταση δυσπιστίας, την οποία κέρδισε με ψήφους 211 εναντίον 148 (ποσοστό 58%).
Αλλά οι Βρετανοί, ή μάλλον οι Άγγλοι, μας έδειξαν ότι τελικά μπορούν να ανοίγουν και κάποιους δρόμους για το μέλλον, παρά την επιμονή που συχνά επιδεικνύουν να ζουν σε μια φούσκα από το παρελθόν.
Την ίδια ημέρα, λοιπόν, που οι οδοκαθαριστές πάλευαν με τα κατάλοιπα των μοναρχικών πάρτι στο επιβλητικό Τhe Mall και στις όχθες του Τάμεση, και που ο μέσος πολίτης αναζητούσε φθηνές ευκαιρίες σε φθηνά σούπερ-μάρκετ, ανακοινωνόταν η έναρξη ενός εξαιρετικά φιλόδοξου πειράματος, που ίσως να αλλάξει τον τρόπο που κατανοείται η σύγχρονη εργασία στο «Νησί».
Εργασία 80%, αμοιβή 100%
Για τους επόμενους έξι μήνες περίπου 3.000 εργαζόμενοι/ες από 70 εταιρείες θα εργάζονται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, λαμβάνοντας όμως τον πλήρη μισθό και με στόχο να διατηρήσουν στο 100% την παραγωγικότητά τους. Αυτό θεωρείται ότι είναι εφικτό, αφού οι εργαζόμενοι/ες θα έχουν εκτός από ένα παραπάνω κίνητρο και περισσότερο χρόνο για ξεκούραση και... ανεφοδιασμό δυνάμεων.
Το πείραμα αυτό γίνεται με βάση την πρωτοβουλία «4 Day Week Global», το think tank «Autonomy», ενώ τον έλεγχο και την αξιολόγησή του θα έχουν εκτός από τις ίδιες τις εταιρείες και τους/τις εκπροσώπους των εργαζομένων, επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Κέμπριτζ και του Boston College στις ΗΠΑ.
Στο πρωτοποριακό αυτό πείραμα θα συμμετέχουν επιχειρήσεις από εντελώς διαφορετικούς τομείς, από εταιρείες πληροφορικής μέχρι καταστήματα «fish & chips» και τράπεζες, με στόχο να αποδείξουν ότι η ποιότητα, και όχι μόνο η ποσότητα, είναι αυτή που μετράει στη σύγχρονη εργασία.
Ο Τζο Ο' Κόννορ, διευθύνων σύμβουλος του μη κερδοσκοπικού ομίλου 4 Day Week Global, δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται στην πρωτοπορία μιας τέτοιας εξέλιξης που θα μπορούσε να επεκταθεί εντός και εκτός συνόρων: «Καθώς βγαίνουμε από την πανδημία, όλο και περισσότερες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι το νέο σύνορο για τον ανταγωνισμό είναι η ποιότητα ζωής και ότι η εργασία με μειωμένο ωράριο, εστιασμένη στην παραγωγή είναι το όχημα για να τους δώσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Άλλες εταιρείες παρέχουν εκπαίδευση, συμβουλευτικές υπηρεσίες στον χώρο εργασίας, στέγαση, περιποίηση δέρματος, υπηρεσίες συντήρησης κτιρίων και κατασκευών, εμπόριο ποτών και τροφίμων και ψηφιακό μάρκετινγκ. Οι ερευνητές θα μετρήσουν τον αντίκτυπο στην παραγωγικότητα σε κάθε επιχείρηση και τη διάθεση των εργαζομένων, καθώς και τον αντίκτυπο στο περιβάλλον τους.
Ανάλογα πειράματα έχουν γίνει σε μικρότερη έκταση και σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, αλλά το συγκεκριμένο θεωρείται το πιο ευρύ και οργανωμένο.
Ανάλογες δοκιμές τετραήμερης εβδομάδας εργασίας με κυβερνητική υποστήριξη πρόκειται επίσης να ξεκινήσουν αργότερα φέτος στην Ισπανία και τη Σκωτία.
«Ζούμε πια στον 21ο αιώνα»
Η Τζούλιετ Σορ, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Boston College και επικεφαλής ερευνήτρια στο πρόγραμμα–πιλότο, το περιέγραψε ως «ιστορική δοκιμή». «Θα αναλύσουμε πώς ανταποκρίνονται οι εργαζόμενοι στο να έχουν μια επιπλέον ημέρα άδειας, όσον αφορά το άγχος και την εξάντληση, την ικανοποίηση από την εργασία και τη ζωή, την υγεία, τον ύπνο, τη χρήση ενέργειας, τα ταξίδια και πολλές άλλες πτυχές της ζωής», είπε. «Η τετραήμερη εβδομάδα θεωρείται γενικά μια πολιτική τριπλού μερίσματος –βοηθώντας τους εργαζόμενους, τις εταιρείες και το κλίμα. Οι ερευνητικές μας προσπάθειες θα διερευνήσουν όλα αυτά».
Ο Εντ Ζίγκελ, διευθύνων σύμβουλος της Charity Bank, δήλωσε περήφανος που είναι μία από τις πρώτες τράπεζες στο Ηνωμένο Βασίλειο, που αγκάλιασε την τετραήμερη εβδομάδα, ως το φυσικό επόμενο βήμα. «Η ιδέα του 20ου αιώνα για μια πενθήμερη εργάσιμη εβδομάδα δεν είναι πλέον η καλύτερη λύση για τις επιχειρήσεις του 21ου αιώνα. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι μια τετραήμερη εβδομάδα, χωρίς περικοπές σε μισθούς ή επιδόματα, θα δημιουργήσει ένα πιο ευτυχισμένο εργατικό δυναμικό και θα έχει εξίσου θετικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα της επιχείρησης, την εμπειρία των πελατών και την κοινωνική μας αποστολή».
Για την Ελλάδα, όπου εσχάτως έχουν έρθει στο προσκήνιο οι άθλιες συνθήκες εργασίας σε τομείς, όπως ο τουρισμός με 12ωρα και 14ωρα εργασίας, επί 7 ημέρες την εβδομάδα, όλα αυτά ακούγονται κάπως σαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Είναι ένα ερώτημα αν κάποτε και η ελληνική κυβέρνηση θα αποφάσιζε να προχωρήσει σε ένα ανάλογο πείραμα, αντί να ασχολείται με κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων και προώθηση της «ευέλικτης» εργασίας με περιορισμένες αμοιβές.