Στη Γαλλία ο εκλογικός «μαραθώνιος» συνεχίζεται. Μετά τους δύο γύρους και την εκλογή του προέδρου, την Κυριακή οι ψηφοφόροι θα βρεθούν και πάλι μπροστά στις κάλπες, στον πρώτο γύρο, για να εκλέξουν νέο κοινοβούλιο. Οι εκλογές αυτές, εδώ και μία εικοσαετία, είχαν έναν τυπικό χαρακτήρα, ακολουθούσαν μετά τις προεδρικές και επιβεβαίωναν την πολιτική του νέου προέδρου. Οι εκλογές, όμως, που θα γίνουν την Κυριακή και στις 19/6, β΄ γύρος, προκαλούν πολλές ανησυχίες στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες, ασφαλώς πολλούς πονοκεφάλους στον επανεκλεγμένο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και πολλές ελπίδες στα πληττόμενα στρώματα της Γαλλίας, όπως και της Ευρώπης. Οι εκλογές αυτές τίποτε δεν θυμίζουν εκείνες του 2017, τότε που ο Μακρόν θριάμβευσε εκλέγοντας 313 βουλευτές (κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία) και με άλλους 47 συνεργαζόμενους του Δημοκρατικού Κέντρου είχε την παμψηφία.
Η ωραία αυτή εποχή –που μερικοί θεωρούσαν πως μπορούσε να διαρκέσει, ενισχύοντας ως και την άκρα δεξιά– δεν άντεξε στη λαϊκή πίεση και στην αποφασιστικότητα των ψηφοφόρων να δώσουν μια νέα πνοή στην πολυδιασπασμένη αριστερά. Να σημειώσουμε ότι η Αριστερά κέρδισε συνολικά ένα ποσοστό 32%, με πρώτη δύναμη στον χώρο της την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζ. Λ. Μελανσόν με 21,5%. Για ένα ελάχιστο ποσοστό δεν βρέθηκε στον β΄ γύρο.
Μετά την έκπληξη αυτή ήλθε η πρωτοβουλία των κομμάτων της Αριστεράς και της Οικολογίας να προχωρήσουν στη νέα οικολογική κοινωνική και λαϊκή ενότητα (ΝUPES), για να διεκδικήσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την πρωθυπουργία της χώρας με πρωθυπουργό τον Μελανσόν. Αυτή η εξέλιξη άλλαξε τα δεδομένα. Η NUPES με τις θέσεις της, το πρόγραμμα και τις πρωτοβουλίες της, επιχείρησε να θέσει τα μεγάλα προβλήματα: οικονομικά, κοινωνικά, οικολογικά, δημοκρατικά δικαιώματα κλπ, στη δημόσια συζήτηση. Οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, και κυρίως οι μακρονιστές, απέφυγαν να εμπλακούν σε κάθε συζήτηση. Ο ίδιος ο πρόεδρος Μακρόν, μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, μίλησε για την ανάγκη μιας νέας μεθόδου διαχείρισης των πραγμάτων. Εξήγγειλε, για μια ακόμη φορά, τη συγκρότηση μιας εθνικής επιτροπής ανασυγκρότησης. Μια επιτροπή που ασφαλώς –φιλοδοξεί να– παραπέμπει στα πρότυπα της εθνικής επιτροπής αντίστασης που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τον πόλεμο από τον στρατηγό Ντε Γκωλ και το ΚΚΓ. Η επιτροπή αυτή, τότε, έθεσε τις βάσεις ανασυγκρότησης της Γαλλίας και του κοινωνικού κράτους.
Ο Μακρόν απέφυγε να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις για την επιτροπή και το πρόγραμμά του. Αναφέρθηκε, όμως, στην ανάγκη να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, που για διάφορους λόγους δεν υλοποιήθηκε, της περασμένης πενταετίας: δηλαδή να αυξηθεί ο χρόνος για τη συνταξιοδότηση από τα 62 στα 65 χρόνια και το επίδομα στήριξης των νέων να παρέχεται με βάση ορισμένες προϋποθέσεις (δωρεάν προσφορά εργασίας, ουσιαστικά).
Εκλογικό «ατύχημα»
Η δράση της NUPES, κι η απήχηση που βρίσκει, έχει ανησυχήσει έντονα το μπλοκ των δυνάμεων που έχει συγκροτηθεί και στηρίζει τον Μακρόν. Ορισμένοι, μάλιστα, προβλέπουν ότι μπορεί να συμβεί ένα εκλογικό «ατύχημα», δηλαδή να κερδίσει η NUPES. Οι δημοσκοπήσεις συνέβαλαν κι αυτές στη γενική ανησυχία, παρά το γεγονός ότι δίνουν προβάδισμα στον Μακρόν, αλλά πρόκειται για ένα προβάδισμα που δεν ξεπερνά το 0,5%. Και οι δύο αντίπαλες δυνάμεις κυμαίνονται 26% – 27%. Πιο ανησυχητικό, όμως, για τους μακρονιστές ήταν το αποτέλεσμα και η ήττα του Ε. Βαλς, πρώην πρωθυπουργού της Γαλλίας (επί προεδρίας Ολάντ και υποψήφιου για τη δημαρχία στη Βαρκελώνη χωρίς αποτέλεσμα), που τώρα επιδίωξε να επιστρέψει στη γαλλική πολιτική σκηνή στο πλάι του Μακρόν. Ο Βαλς υποψήφιος του μακρονισμού στη γαλλική διασπορά ηττήθηκε κατά κράτος από τον υποψήφιο της NUPES, ο οποίος πέρασε στον δεύτερο γύρο, όπως και οι άλλοι δέκα, από τους ένδεκα, υποψήφιοι της NUPES στη διασπορά. (Υπολογίζεται ότι στον β΄ γύρο οι υποψήφιοί της θα βρεθούν αντίπαλοι με αυτούς του Μακρόν σε περισσότερες από διακόσιες εκλογικές περιφέρειες).
Επιθέσεις, που δεν πείθουν, κατά της NUPES
Όσο για τον Βαλς δεν φαίνεται να παραιτείται, καλεί σε μέτωπο κατά των «λαϊκιστών» της Αριστεράς. Τέτοιες φωνές ακούγονται όλο και πιο συχνά, τελευταία. Ο ίδιος ο Μακρόν στις 10/5, αφού έχει απορρίψει την ιδέα μιας ουσιαστικής προεκλογικής συζήτησης με όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς, προσέφυγε στη γνωστή τακτική της διαστρέβλωσης των θέσεων των αντιπάλων του και της απαξίωσης. Τέλος, κάλεσε τα στελέχη του να κινητοποιηθούν κατά της «άκρας Αριστεράς», που το πρόγραμμά της είναι αυτό του «κοινοτισμού» και συμπλήρωσε ότι την Αριστερά την ενώνει η ιδέα της υπο-ανάπτυξης. Παρουσίασε το πρόγραμμα του Μελανσόν σαν «απραγματοποίητο και αρκετά κοστοβόρο».
Μια άλλη εκδοχή που ακούστηκε, ήταν ότι πρόκειται για απάτη που οδηγεί στην καταστροφή της χώρας. Ο Μακρόν δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα άμεσα προβλήματα που θέτει η λαϊκή ενότητα: συνταξιοδοτικό, την ανάγκη αύξησης του κατώτατου στα 1.500 ευρώ, το μπλοκάρισμα στις τιμές των βασικών προϊόντων κλπ, για να τα χαρακτηρίσει απραγματοποίητα. Έτσι θέλησε να δείξει την αποφασιστικότητά του. Την επομένη, όμως, η κυβέρνησή του αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε αρκετά αιτήματα μπροστά στη μεγάλη κινητοποίηση των εργαζομένων στην υγεία.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μακρόν αισθάνεται μπλοκαρισμένος, όπως έγραψε η εφημερίδα Les Echeaux, όχι μόνο γιατί δεν μπορεί να πραγματοποιήσει το πρόγραμμά του, αλλά και γιατί είναι υποχρεωμένος να μιλά για την αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων, την παροχή καλών υπηρεσιών στην παιδεία και υγεία, προβλήματα που, όπως έδειξε η πρώτη του θητεία, δεν συμπεριλαμβάνονται στις νεοφιλελεύθερες δοξασίες του. Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι βουλευτικές εκλογές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, κι όπως είπε ο Φ. Ρουσέλ, γ.γ. του ΚΚΓ και υποψήφιός της στον Βορρά, η νίκη της NUPES είναι εφικτή.
Και ένα τελευταίο. Ο υπουργός Εσωτερικών της νέας κυβέρνησης προσέφυγε στο Συμβούλιο Επικρατείας με το ερώτημα αν οι υποψήφιοι της NUPES μπορούν να αναφέρονται σ’ αυτό το κόμμα ή ως στελέχη των κομμάτων τους. Η απάντηση ήταν αποστομωτική: η NUPES έχει τη δική της οντότητα.