Στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στη Γαλλία, για πρώτη φορά σε περίοδο μεγαλύτερη των είκοσι χρόνων, σημειώθηκε ήττα του κόμματος του εκλεγμένου γάλλου προέδρου, αφού ο Εμανουέλ Μακρόν έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στο γαλλικό κοινοβούλιο. Παρότι η δυναμική του παραμένει η μεγαλύτερη στο γαλλικό κοινοβούλιο, με 245 από τους 577 εκλεγμένους βουλευτές, η απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας ανάγκασε τον Μακρόν σε κινήσεις για την οικοδόμηση συμμαχιών ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσει το πολιτικό του πρόγραμμα.
Στο πλαίσιο αυτό, την περασμένη Τετάρτη, κάλεσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να κάνουν «συμβιβασμούς για χάρη της εθνικής ενότητας», λέγοντας ότι το κόμμα του, το Εnsemble, θα πρέπει να διευρύνει την απήχησή του στο κοινοβούλιο, οικοδομώντας είτε συμμαχικές συμφωνίες είτε κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες κατά περίπτωση. Ωστόσο, κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν έδειξε να ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του γάλλου προέδρου. Ο ίδιος επί δύο ημέρες συνάντησε τους ηγέτες της αντιπολίτευσης αναζητώντας διέξοδο από την πολιτική κρίση. Ακόμα, όμως, και η πλέον πιθανή λύση της συνεργασίας με τους Ρεπουμπλικάνους απομακρύνθηκε αφού ο επικεφαλής του συντηρητικού κόμματος, Κριστιάν Ζακόμπ, απέρριψε κάθε συμφωνία, λέγοντας ότι το κόμμα του προτιμά να παραμείνει στην αντιπολίτευση. Όμως εξίσου δύσκολη θα είναι η προσέγγιση με καθένα από τα τρία αντιπολιτευτικά μέτωπα, αφού όλα έχουν σημαντικές διαφορές που τα εμποδίζουν να έρθουν σε συμφωνία με τον Μακρόν.
Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, Rassemblement National (RN) κατάφερε ιστορικό υψηλό, κερδίζοντας περισσότερες έδρες από ποτέ και θα είναι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στην τρέχουσα βουλευτική περίοδο, με 89 εκλεγμένους βουλευτές. Παρότι η νεοεκλεγμένη αριστερή συμμαχία της NUPES εξέλεξε 131 βουλευτές και βουλεύτριες, παραμένει μια συνεννόηση διαφορετικών αριστερών κομμάτων και όχι ένα συμπαγές κόμμα που θα ψηφίζει χωρίς απώλειες.
«Η Λεπέν θα στοχεύσει στην οικοδόμηση μιας εικόνας αξιοπιστίας και θα χρησιμοποιήσει την απροσδόκητη κοινοβουλευτική της δύναμη για να εδραιώσει τα διαπιστευτήριά της ως σοβαρής εθνικής πολιτεύτριας, έχοντας ήδη εν όψει την προεδρική κούρσα του 2027», σημειώνει ο καθηγητής Γαλλικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Warwick, Jim Shields. «Ο στόχος αυτός δεν εξυπηρετείται απόλυτα από μια συστηματικά αντιπολιτευτική θέση, συνεπώς μπορούμε να αναμένουμε να είναι διαλλακτική με ζητήματα της προεδρικής ατζέντας που συγκλίνουν με το πρόγραμμα του κόμματός της», συμπληρώνει. Από την άλλη πλευρά, μια κυβερνητική συμμαχία με την άκρα δεξιά παραμένει ταμπού: «Επιτρέψτε μου να είμαι απολύτως σαφής, δεν μπορεί να υπάρξει καμία συμμαχία, έστω ευκαιριακή, με το RN», δήλωσε ο Κλεμάν Μπον, υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, στον ρ/σ Europe 1, την Τετάρτη. «Δεν εμφορούμαστε από κοινές ιδέες», σημείωσε. «Άλλωστε μια τέτοια συμμαχία θα αποτελούσε αιτία διάσπασης της κυβερνητικής συνοχής», επισημαίνει ο καθηγητής Γαλλικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, Paul Smith.
Μια μικρή αλλά απίθανη ρωγμή
Από την άλλη, ο συνασπισμός της αριστεράς και της οικολογίας NUPES υπερδιπλασίασε τις έδρες σε σύγκριση με το άθροισα των εδρών των κομμάτων που το συναποτελούν, στην προηγούμενη Βουλή. Ο Κλεμάν Μπον δεν απέκλεισε τη συνεργασία με τα αριστερά του, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση Μακρόν είναι πιο κοντά στους βουλευτές του φιλοευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος από ό,τι στο RN, αλλά όχι στον ευρωσκεπτικιστή Μελανσόν.
Ο ίδιος ο Μελανσόν, επικεφαλής της NUPES, αρνήθηκε να ανταποκριθεί στο κάλεσμα για διάλογο του γάλλου προέδρου, στέλνοντας αντ’ αυτού ένα υψηλό στέλεχος της συμμαχίας. Μάλιστα χαρακτήρισε το κάλεσμα για συμμαχίες του Μακρόν σαν «ρατατούιγ», ένα τοπικό πιάτο της νότιας Γαλλίας με πολλά λαχανικά, που έχει κάτι για τον καθένα.
Πάντως, ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Φορ, επέκρινε τον Μακρόν την Τετάρτη, λέγοντας ότι «αποφασίζει τα πράγματα μόνος του» και «δεν ήταν υπόλογος σε κανέναν» κατά την πρώτη του θητεία. Αλλά, σε αντίθεση με τον Μελανσόν, ο Φορ άφησε να εννοηθεί ότι οι Σοσιαλιστές θα μπορούσαν να συνεργαστούν με τον Μακρόν σε ορισμένα ζητήματα, λέγοντας ότι θα ήταν «πολύ υγιές» εάν ο Μακρόν μπορούσε να «διαπραγματευτεί» και «να προσπαθήσει να βρει σημεία συμφωνίας».
«Η στόχευση του Μελανσόν να ενώσει όλο το φάσμα της αριστεράς στο γαλλικό κοινοβούλιο προκάλεσε διαφωνίες από τις πιο μετριοπαθείς φωνές της NUPES, κάτι που ο Μακρόν θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί "ξεφλουδίζοντας" από την κεντροαριστερή πλευρά», σημείωσε ο Jim Shields. Ωστόσο, ο Μακρόν έχει ταραγμένες σχέσεις με τους Σοσιαλιστές – ήταν υπουργός Οικονομίας υπό τον σοσιαλιστή πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, πριν στραφεί εναντίον του και εισέλθει στο Μέγαρο των Ηλυσίων, το 2017.
Οι Πράσινοι, από την πλευρά τους, θεωρούν τον Μακρόν αναξιόπιστο για πολιτικούς λόγους: «Είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με τον γάλλο πρόεδρο διότι έδωσε μεγάλες υποσχέσεις σε περιβαλλοντικά ζητήματα και δεν υλοποίησε σχεδόν τίποτα».
Φυσική συμμαχία που δεν είναι αμοιβαία επωφελής
Με δεδομένο ότι οι Ρεπουμπλικάνοι (LR) είναι το κοντινότερο ιδεολογικά κόμμα στην πολιτική του Μακρόν, εικάζεται επί μακρόν ότι θα έρθει σε κάποιου είδους συμφωνία μαζί τους. Εικασίες που εντάθηκαν μετά και την προεκλογική στήριξη του πρώην προέδρου Νικολά Σαρκοζί, αλλά και τη συνάντηση των δύο πολιτικών μετεκλογικά. Άλλωστε, ο γάλλος πρόεδρος είχε επιλέξει ως πρωθυπουργό τον Εντουάρ Φιλίπ και ως υπουργό Οικονομικών των Μπρουνό Λεμέρ από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Επιπλέον, στη συνέχεια ο Μακρόν κινήθηκε ακόμα δεξιότερα σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και η ασφάλεια.
Το LR έχει την αριθμητική δυνατότητα να δώσει στον Μακρόν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, με 61 έδρες. Αυτή η προοπτική είναι μάλλον άθλια από ιστορική οπτική για έναν απόγονο γκολιστικού κόμματος, αλλά είναι πολύ καλύτερη από την αναμενόμενη για ένα κόμμα του οποίου η υποψήφια, Βαλερί Πεκρές, έλαβε ένα θλιβερό 4,8% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές. Το κόμμα πέρασε τα τελευταία πέντε χρόνια στον στενό ιδεολογικό χώρο μεταξύ του Μακρόν και της ακροδεξιάς. Ο πρώην ηγέτης του LR, Ζαν Φρανσουά Κοπέ, κάλεσε σε «επίτευξη συμφωνίας» με τον Μακρόν, μόλις ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του δεύτερου εκλογικού γύρου. «Μια τέτοια συμφωνία θα πρόσφερε την πιο συνεκτική διέξοδο από την κοινοβουλευτική στενωπό», επισημαίνει ο Jim Shields.
Ωστόσο, ο νυν ηγέτης του LR, Κριστιάν Ζακόμπ απέκλεισε μια τέτοια συμφωνία. Αν και πολλοί βουλευτές του LR μοιάζουν να έχουν πολλά κοινά με τον Μακρόν και να αντιλαμβάνονται εαυτούς στο φυσικό τους χώρο με το κυβερνών κόμμα. «Ο Ζακόμπ βρίσκεται στο τέλος της θητείας του και οι δηλώσεις του θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως επιδίωξη για την καλύτερη δυνατή θέση του LR σε μια πιθανή συμμαχία με τον Μακρόν. Ο ρόλος του ρυθμιστή δίνει στο LR μια σημαντική ευκαιρία να πιέσει για τις προτεραιότητές του και είναι πιθανό ο Μακρόν να κλίνει προς τα δεξιά για να φλερτάρει με αυτούς τους βουλευτές του LR που είναι συμβατοί μαζί του», τονίζει ο καθηγητής Γαλλικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Chichester, Andrew Smith, σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή.
Παρόλα αυτά οι δυσκολίες παραμένουν για τον Μακρόν, αφού δεν βλέπουν όλοι οι βουλευτές του LR με καλό μάτι μια τέτοια προσέγγιση. Για κάποιους, αυτό θα σήμαινε τον υποβιβασμό του LR σε υποτελές κόμμα, επισημαίνει ο Jim Shields.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα «France 24» στις 23 Ιουνίου 2022.
Μετάφραση: Ζωή Γεωργούλα