«Τα χαϊκού της Γκράβας», πρόλογος: Ελευθερία Παπουτσάκη, επίμετρο: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδόσεις BookLab, 2022
Το πολύτιμο βιβλίο «Τα χαϊκού της Γκράβας» είναι «ένα προϊόν ενθουσιασμού», όπως γράφει η Ελευθερία Παπουτσάκη στον πρόλογό της. Πρόκειται για μια συλλογή από 27 χαϊκού που τα έγραψαν μέσα στην τάξη τα παιδιά του Γ4 τμήματος του 21ου Γυμνασίου Αθηνών. Την ιστορία της γέννησης του βιβλίου θα την διαβάσετε στον πρόλογο. Εδώ μπορώ να γράψω δυο λόγια για τον ενθουσιασμό, που τον μοιράστηκα με την Ελευθερία από τις πρώτες στιγμές, όταν μου έδειξε τις κόλλες με τα χειρόγραφα χαϊκού των παιδιών, καθώς το πρόσωπό της έλαμπε στην ιδέα μιας έκδοσης. Τον ενθουσιασμό της Ελευθερίας για τα χαϊκού, που με φροντίδα τον μετέφερε στα παιδιά, κι εκείνα τον εισέπραξαν και δημιούργησαν, άνθισαν· που τον συμμερίστηκε η εκδότρια του BookLab, του μικροσκοπικού εκδοτικού οίκου της Κυψέλης· που τον αγκάλιασαν οι συνάδελφοι της Ελευθερίας και βοήθησαν με τον τρόπο τους, όπως και όσες και όσοι άλλοι συνέβαλαν στην έκδοση. Ενθουσιασμός που έγινε φροντίδα, ιδέα, ανθός, αγκαλιά, μοίρασμα.
Στην ουσία του πράγματος, η Γκράβα είναι ένα σχολείο δύσκολο, με πολλές διαφορετικές εθνικότητες, με παιδιά που δεν συμβαδίζουν γλωσσικά, παιδιά που έρχονται από μακριά, μέσα από πόνο και ταλαιπωρίες. Που μεγαλώνουν σε συνθήκες αντίξοες, κοινωνικές σίγουρα, συχνά και οικογενειακές. Μια τάξη με 25 τέτοια έφηβα παιδιά δεν είναι απλό πράγμα. Κι έτσι τα χαϊκού επιτέλεσαν έναν διπλό ρόλο: αφενός έβαλαν τα παιδιά να «στίψουν» τα συναισθήματά τους, που σε αυτή την ηλικία ξεχειλίζουν, και να κρατήσουν μόνο το απόσταγμα· αφετέρου έδωσαν σε όλα τα παιδιά, Ελληνάκια και ξένα, ένα μέσον έκφρασης από τη μακρινή Ιαπωνία, εξίσου άγνωστο και ξένο σε όλα. Τους έδωσε άρα την ευκαιρία να έρθουν κοντά πάνω σε έναν καμβά άγραφο για όλα.
Τα χαϊκού, τρεις γραμμές σε μια λευκή σελίδα, η οποία σου αφήνει τον χώρο να αναλογιστείς. Τα χαϊκού, ένα απόσταγμα σε μια σταγόνα τριών αράδων. Τα χαϊκού, με μια ανάσα τα διαβάζεις, μια ανάσα σου δίνουν. Μια ανάσα από τον τόσο άγνωστο και συχνά αινιγματικό στους ενήλικες συναισθηματικό κόσμο των εφήβων. Και είμαι σίγουρη ότι τόσο η ίδια η διαδικασία της σύνθεσης των ποιημάτων όσο και της έκδοσης του βιβλίου έδωσε μια ανάσα στα παιδιά του Γ4 της Γκράβας. Εμάς πάντως, σίγουρα.