Στη σύνοδο του ΝΑΤΟ που έγινε στη Μαδρίτη 28-30 Ιουνίου και οι αποφάσεις της αποτελούν τον οδικό χάρτη της στρατιωτικής συμμαχίας για την επόμενη δεκαετία, εγκρίθηκε η νέα στρατηγική, όπου η Κίνα φιγουράρει ως «συστημική πρόκληση» για τις αξίες και την ασφάλεια των χωρών του βορειοατλαντικού συμφώνου, ενώ η Ρωσία εμφανίζεται ως ο βασικός κίνδυνος. Στη σύνοδο ορίστηκαν οι προτεραιότητες του ΝΑΤΟ, μέχρι το 2032. Παρ’ όλη την αντιπαράθεση μεταξύ ΝΑΤΟ και Κίνας δε μπόρεσαν να αποφασίσουν ότι το Πεκίνο αποτελεί το βασικό αντίπαλο του ΝΑΤΟ. Υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις από διάφορα μέλη του ΝΑΤΟ για τις σχέσεις με την Κίνα. Οι ΗΠΑ υποστήριξαν τη σκληρή στάση, ενώ άλλες χώρες όπως η Γερμανία, που έχει ισχυρές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, πρότειναν μια πιο μετριοπαθή στάση.
Μεταξύ άλλων, στη σύνοδο εξετάστηκαν θέματα, όπως ο ρόλος της Κίνας στη διάδοση και διασπορά ψευδών ειδήσεων και την κυβερνοασφάλεια. Εκφράστηκε η ανησυχία, ότι η Κίνα δε μπορεί να τηρεί τους όρους και τις αρχές της σημερινής διεθνούς τάξης πραγμάτων.
Δεν υπάρχει ειρήνη
Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού γραμματέα Γιενς Στόλτεμπεργκ στους Financial Times η Κίνα «δεν αποτελεί αντίπαλο» του ΝΑΤΟ, αλλά δε μπορεί «να μη ληφθούν υπόψη οι μεγάλες κινεζικές επενδύσεις στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, τα πυρηνικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς και οι προσπάθειες για έλεγχο των βασικών υποδομών των χωρών της συμμαχίας».
Στη σύνοδο της Μαδρίτης οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας προχώρησαν σε συνάντηση κορυφής, για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια. Συμφώνησαν να εντείνουν τη συνεργασία τους για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εκπορεύονται από το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας.
Η προηγούμενη σύνοδος του ΝΑΤΟ πραγματοποιήθηκε το 2010 στη Λισσαβώνα, όπου είχε γίνει η διαπίστωση, ότι οι χώρες της συμμαχίας ζούσαν σε συνθήκες ειρήνης και ότι ο κίνδυνος επίθεσης σε νατοϊκά εδάφη ήταν πολύ μικρός. Στη νέα στρατηγική αναφέρεται, ότι δεν υπάρχει ειρήνη και ότι δεν αποκλείονται επιθέσεις σε χώρες-μέλη της βορειοατλαντικής συμμαχίας. Στο κείμενο της νέας στρατηγικής αναφέρεται ότι «ο επεκτατικός πόλεμος της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας κατέστρεψε την ειρήνη και άλλαξε το περιβάλλον ασφάλειας. Η σκληρή και παράνομη εισβολή, η καταπάτηση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, οι επιθέσεις και η κτηνωδία οδήγησαν σε ανείπωτες ανθρώπινες απώλειες και σε μεγάλες καταστροφές».
Η Κίνα δεν είναι απειλή, ούτε σύμμαχος
Ήταν σχεδόν προβλέψιμος ο χαρακτηρισμός της Ρωσίας, ως βασική απειλή ,κατά τη σύνοδο. Δεν ήταν όμως καθόλου σίγουρος ο ορισμός για τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Στην απόφαση της συνόδου της Λισσαβόνας το 2010 δεν αναφερόταν καθόλου. Στην πρόσφατη, όμως, σύνοδο δόθηκε μεγάλο βάρος στην αντιμετώπιση και τη συγκράτηση της πολιτικής του Πεκίνου, όπου εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις, για να καταλήξουν στην παρακάτω προσεκτική και γενική διατύπωση: «Οι διακηρυγμένες φιλοδοξίες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και η πολιτική εξαναγκασμού που υλοποιεί αποτελούν πρόκληση για τα συμφέροντα, την ασφάλεια και τις αξίες μας. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας χρησιμοποιεί ευρύ φάσμα πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών εργαλείων για την ενδυνάμωση της παγκόσμιας κυριαρχίας της και την επίδειξη δύναμης». Θεωρείται, ότι αποτελεί πρόκληση η πολιτική του Πεκίνου που αποσκοπεί στον έλεγχο βασικών τεχνολογικών και βιομηχανικών κλάδων, των βασικών υποδομών και των στρατηγικών Α’ υλών.
Παρ’ όλα αυτά το ΝΑΤΟ παραμένει ανοικτό για «εποικοδομητική αλληλεπίδραση» με την Κίνα, η οποία όμως δεν αποτελεί σύμμαχο. Ταυτόχρονα εκφράζεται δυσφορία για την ενδυνάμωση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Κίνας-Ρωσίας. Επίσης αναφέρεται στη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ, ότι «θα πρέπει να προστατευθεί από την πολιτική της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, η οποία μπορεί να διασπάσει την ενότητα της συμμαχίας».
Τι απαντάει η Κίνα
Το υπουργεί Εξωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας άσκησε κριτική στις νέες θέσεις του ΝΑΤΟ, κατηγορώντας τη βορειοατλαντική συμμαχία, ότι «διακατέχεται από τη νοοτροπία του ψυχρού πολέμου». Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Τσάο Λιτσιάν κάλεσε το ΝΑΤΟ να απομακρυνθεί άμεσα από την πρακτική δημιουργίας νέων εχθρών και να μην προκαλεί εντάσεις στον Ειρηνικό. Ο μόνιμος εκπρόσωπος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στον ΟΗΕ Τζιάν Τζιούν ανέφερε ότι η κρίση στην Ουκρανία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για ένα νέο ψυχρό πόλεμο. Το Πεκίνο κατηγορεί το ΝΑΤΟ «για δημιουργία έντασης και υπόθαλψη συγκρούσεων» με την αποστολή πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών στις ακτές της Ασίας και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η κινεζική κυβέρνηση στρέφεται εναντίον των αντιρωσικών κυρώσεων και αρνείται να καταδικάσει τη ρωσική εισβολή. Από την άλλη πλευρά, διατηρεί σχέσεις με την Ουκρανία, μετά πολλών εμποδίων. Ακολουθεί προσεκτική πολιτική και δεν επιθυμεί, σε καμία περίπτωση, οι αντιρωσικές κυρώσεις να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική της ανάπτυξη. Ταυτόχρονα δεν επιθυμεί τη μείωση των εμπορικών της συναλλαγών με τη Δύση.
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει ανάγκη να διεισδύει σε νέες αγορές, χωρίς να χάνει τις παλιές. Δεν αισθάνεται ότι απειλείται από την ενίσχυση των εμπορικών της συναλλαγών με τις ΗΠΑ, οι οποίες όμως θεωρούν, ότι η περαιτέρω επέκταση της κινεζικής οικονομίας οδηγεί στον περιορισμό της ανάπτυξής τους στο εσωτερικό τους και κλονίζει το μονοπολικό κόσμο που οικοδόμησαν μετά το πέρας του ψυχρού πολέμου.