Το μεγαλύτερο μέρος των ουκρανικών σιτηρών βρίσκεται στα σιλό και στα αμπάρια των πλοίων, χωρίς μέχρι στιγμής να μπορούν να εξαχθούν. Υπάρχει κίνδυνος, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, να φυτρώσουν και να μην κάνουν ούτε για ζωοτροφές. Η Ουκρανία, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υποδομών μπορεί να εξάγει 500.000 τόνους σιτηρών το μήνα. Εκτός από τα θαλάσσια λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας αξιοποιεί τα ποταμολίμανα που βρίσκονται στο Δέλτα του Δούναβη. Tις τελευταίες μέρες από αυτά τα σημεία πέρασαν 20 καράβια, φορτωμένα με σιτηρά. Υπάρχει δυνατότητα να διέρχονται τέσσερα καράβια ημερησίως. Η ουκρανική κυβέρνηση διεξάγει διαπραγματεύσεις με την Ρουμανία για τη χρησιμοποίηση του καναλιού βαθέων υδάτων «Bystroe», όπου το μεγαλύτερο μέρος του συμπίπτει με τα σύνορα Ρουμανίας-Ουκρανίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Κιέβου, οι 500.000 τόνοι που μπορεί να εξάγει μηνιαίως η Ουκρανία αντιστοιχούν στο 1/11 των ελλείψεων σε σιτηρά, που προκλήθηκαν από τον πόλεμο και τον αποκλεισμό των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας. Ήδη υπάρχουν στα ουκρανικά λιμάνια πολλά καράβια φορτωμένα με σιτηρά και άλλα που περιμένουν στη σειρά για να φορτώσουν.
Συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη
Στις 11 Ιουλίου ον πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τηλεφώνησε στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον κάλεσε να δημιουργηθεί, σε συνεργασία με την Ουκρανία, ασφαλής διάδρομος για τα ουκρανικά σιτηρά, σύμφωνα με το σχέδιο του ΟΗΕ.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία σταμάτησε το ρωσικό πλοίο ZHIBEK ZHOLY φορτωμένο με 7.000 τόνους σιτηρών στο λιμάνι Καρασού, μετά τη δήλωση του Κιέβου ότι το φορτίο ήταν ουκρανικό και είχε κλαπεί από την κατασχόμενη περιοχή του Μπερντιάνσκ. Η Ουκρανία κατηγορεί την Ρωσία ότι από την αρχή του πολέμου πραγματοποίησε εξαγωγές κλεμμένων ουκρανικών σιτηρών, αξίας περίπου 250 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Ρωσία αρνήθηκε την κατηγορία, δηλώνοντας ότι τα σιτηρά ήταν ρωσικά και ότι το Κίεβο με αυτές τις δηλώσεις αποσκοπούσε να αποσπάσει την προσοχή από τις μεγάλες ήττες που υπέστη τον τελευταίο καιρό στις νοτιοανατολικές περιοχές. Στη συνέχεια, η Τουρκία έδωσε άδεια διέλευσης του ρωσικού πλοίου από το Βόσπορο, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της ουκρανικής κυβέρνησης, φέτος λόγω του πολέμου θα χάσει περίπου το 50% της παραγωγής σιτηρών. Επίσης η σπορά για την επόμενη σοδειά θα μειωθεί κατά 30%. Η παραγωγή καλαμποκιού μειωθεί κατά 54% και η παραγωγή ηλιόσπορου θα μειωθεί κατά 40%.
Στις 23 Ιουλίου συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη αντιπροσωπείες της Ρωσία, της Ουκρανία, της Τουρκίας και του ΟΗΕ, για να εξετάσουν τη δημιουργία ασφαλούς διαδρόμου για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών. Ο αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών είναι βόμβα που αν εκραγεί θα οδηγήσει σε ντόμινο, ιδιαίτερα στον επισιτιστικό τομέα.
Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία, ότι έχει περικυκλώσει με τα πολεμικά της πλοία τα ουκρανικά λιμάνια και δεν τα αφήνει να κινηθούν προς το Βόσπορο. Η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία, ότι έχει γεμίσει με πλωτές νάρκες τη Μαύρη Θάλασσα, που κάνουν αδύνατη τη ναυσιπλοΐα. Η Ρωσία συμφώνησε αρχικά να αποναρκοθετήσει την περιοχή, σε συνεργασία με την Τουρκία. Η Ουκρανία δεν δέχτηκε. Στη συνέχεια, η Μόσχα πρότεινε να αποναρκοθετήσει την περιοχή η Τουρκία και ο ρωσικός στόλος να συνοδεύει τα καράβια με 3τα σιτηρά μέχρι το Βόσπορο. Η Ρωσία υποστηρίζει, ότι αποχώρησε από το περιβόητο Φειδονήσι, από όπου ελέγχεται η διέλευση των πλοίων. Η Ουκρανία υποστηρίζει, ότι το Φειδονήσι το ανακατέλαβαν οι ένοπλες δυνάμεις της.
Χάραξη ασφαλούς διαδρόμου
Η χάραξη ασφαλούς διαδρόμου μπορεί να γίνει καταλύτης για την επανέναρξη των συνομιλιών, μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, για την κατάπαυση του πυρός, αν και τα δύο θέματα δε συνδέονται άμεσα. Σύμφωνα με δηλώσεις της τουρκικής πλευράς, την ερχόμενη εβδομάδα θα υπογραφεί το τελικό κείμενο των συνομιλιών της Κωνσταντινούπολης. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες μίλησε για «αχτίδα αισιοδοξίας» αναφερόμενος στα αποτελέσματα της συνάντησης που έγινε κεκλεισμένων των θυρών στην Κωνσταντινούπολη.