Aν κάτι έγινε σαφές από την ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη και την απάντηση του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Εσωτερική Αγορά, Τιερί Μπρετόν είναι ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινείται... υπογείως στο κρίσιμο ζήτημα των δημοσίων συμβάσεων.
Στην ερώτησή του ο κ. Παπαδημούλης επικαλέστηκε τα επίσημα στοιχεία τα οποία φυσικά δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Σύμφωνα μ’ αυτά το ποσοστό των συμβάσεων που ανατέθηκαν στο πλαίσιο διαδικασιών με μόλις έναν υποψήφιο αυξήθηκε στο 42%. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), από το σύνολο των δημοσίων συμβάσεων της περιόδου 1.1.2020 έως 31.10.2021, 3,66 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν κλειστούς διαγωνισμούς (17,5%) και 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ απευθείας αναθέσεις (13,9%), εκ των οποίων μόλις 358 εκατομμύρια ευρώ συνδέονται με την πανδημία (1,7%). Κοντολογίς, γίνεται της... απευθείας ανάθεσης χωρίς μάλιστα η πλειονότητα των συμβάσεων αυτών να αφορούν την πανδημία όπως συχνά-πυκνά απαντά η κυβέρνηση στις σχετικές ερωτήσεις.
Αυτό όμως που συνιστά έκπληξη (αν και με τον τρόπο που πολιτεύεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο θέμα της ενημέρωσης των ευρωπαϊκών θεσμών δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει) είναι ότι, όπως παραδέχθηκε ο Μπρετόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί για μια σειρά μέτρων και ρυθμίσεων που πήρε τα δύο τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με τις οποίες εισάγονται είτε εξαιρέσεις από διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων είτε αυτοτελή συστήματα δημοσίων συμβάσεων ειδικά για συγκεκριμένους φορείς μέσω εσωτερικών κανονισμών.
Γι’ αυτά τα μέτρα ο Μπρετόν τόνισε ότι δεν έχουν κοινοποιηθεί ακόμη στην Επιτροπή (!) και ότι η κυβέρνηση θα πρέπει αναλυτικά να τα υποβάλει υπόψιν της Κομισιόν το αργότερο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2022 για να γίνει ο σχετικός έλεγχος!
Στην ερώτησή του ο κ. Παπαδημούλης έχει συμπεριλάβει ενδεικτικά τέτοιες ρυθμίσεις (άρ. 9 ν. 4643/2019, άρ. 48 ν. 4758/2020, άρ. 6 ν. 4892/2022, άρ. 16 ν. 998/1979 όπως τροπ. με την από 13.8.2021 ΠΝΠ, εσωτερικό άρθρο 17 του άρ. 72 και άρ. 90 ν. 4914/2022, άρ. 89 ν. 4916/2022) οι οποίες εκτείνονται σε όλο το χρονικό εύρος της παρούσας κυβερνητικής θητείας.
Μέχρι στιγμής περισσότερα από 7 δισ. ευρώ έχουν δοθεί για απευθείας αναθέσεις. Οι καταγγελίες που κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας και κάνουν λόγο για «δώρα» σε κολλητούς και σε ημέτερους δεν είναι λίγες. Τουναντίον, είναι πολλές και μιλούν ακόμα και για αναθέσεις σε εταιρείες που δημιουργήθηκαν μόλις μερικές ημέρες πριν παρθούν οι σχετικές αποφάσεις.
Εκ των πραγμάτων, σωστά η Κομισιόν εκφράζει την απορία της (πάντα με τον πολύ προσεκτικό τρόπο που οι Βρυξέλλες επιλέγουν στις διατυπώσεις τους). Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι ενδελεχής και πιεστικός κοινοβουλευτικός έλεγχος από την αντιπολίτευση για τον τρόπο με τον οποίο ξοδεύτηκε ο πακτωλός χρημάτων στο όνομα της διαχείρισης των συνεπειών της πανδημίας.
Θυμίζουμε ότι η χώρα εξακολουθεί να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά την αναλογία δημοσίου χρέους-ΑΕΠ και ότι την ίδια ώρα περιμένει την εκταμίευση των ποσών από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο τρόπος διαχείρισης αυτών των χρημάτων θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στις εν γένει οικονομικές εξελίξεις των επόμενων χρόνων και γι’ αυτό οι πολίτες οφείλουν να ξέρουν που και πώς θα ξοδευτεί ακόμα και το τελευταίο ευρώ. Χρειάζεται, λοιπόν, διαφάνεια στην οποία όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει να έχει αλλεργία.