Η σημαντικότερη και πληρέστερη έκθεση για τις επαναπροωθήσεις δημοσιεύτηκε στις 15/07/22 από την ομάδα Forensic Architecture. Από τον Φεβρουάριο του 2020 έως τον Φεβρουάριο του 2022 καταγράφονται στην έκθεση 1.018 «drift backs» στο Αιγαίο εναντίον 27.464 ανθρώπων. Η έρευνα χρησιμοποιεί τον όρο «drift backs» και αναφέρεται στην τακτική της εγκατάλειψης ανθρώπων στη θάλασσα. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως και τα 1.018 καταγεγραμμένα περιστατικά αναλύονται στην έκθεση, με φωτογραφίες, τοποθεσίες, ημερομηνίες. Πρόκειται για καταγγελίες δημοσιευμένες και προσβάσιμες στο διαδίκτυο.
Ειδικότερα, από τα 1.018 καταγεγραμμένα περιστατικά, 386 πραγματοποιήθηκαν γύρω από τις ακτές της Λέσβου, 126 ανοιχτά της Χίου, 194 ανοιχτά της Σάμου, 120 ανοιχτά της Κω, 89 ανοιχτά της Ρόδου και 86 σε άλλα νησιά των Δωδεκανήσων. Ακόμα, σε 16 περιστατικά πρόσφυγες και μετανάστριες εντοπίστηκαν «βαθιά μέσα στα ελληνικά ύδατα» –όχι κοντά σε συνοριακή γραμμή δηλαδή– αλλά και πάλι οδηγήθηκαν στα σύνορα και εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα. Άνθρωποι φτάνουν σε ελληνικές ακτές και οι αρχές τους μεταφέρουν ξανά στη θάλασσα και τους εγκαταλείπουν!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, περιστατικό στις 28 Οκτωβρίου 2020. Στην έκθεση διαβάζουμε πως 36 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, έφτασαν με βάρκα στον Καφηρέα της Εύβοιας. Περπάτησαν τρεις ώρες, έως ότου συνελήφθησαν από την αστυνομία που απέσπασε κινητά τηλέφωνα και έγγραφα και τους μετέφερε στο λιμάνι της Καρύστου στη νότια Εύβοια. Από εκεί το λιμενικό σώμα τους έβαλε σε πλοίο του ελληνικού λιμενικού και τους οδήγησε στα σύνορα όπου και τους εγκατέλειψε σε δύο σωσίβιες σχεδίες. Τελικώς, οι 36 αιτούντες άσυλο βγήκαν στην ακτή Τσεσμέ Τουρκίας.
Σε άλλο περιστατικό, στις 25 Σεπτεμβρίου 2021, 25 αιτούντες άσυλο συμπεριλαμβανομένων παιδιών εντοπίστηκαν στο Βασιλίτσι Μεσσηνίας. Από εκεί, οι ελληνικές λιμενικές αρχές τους πήραν βιαίως και μαζί με άλλους 126 ανθρώπους και 7 σωσίβιες σχεδίες, τους εγκατέλειψαν στα θαλάσσια σύνορα. Βγήκαν τελικώς στο Δεκελί Τουρκίας. Πρόκειται για δύο μόνο από τις 1.018 υποθέσεις που περιγράφονται εξίσου αναλυτικά.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως στην έκθεση η ευρωπαϊκή Frontex συνδέεται άμεσα με 122 περιστατικά, ενώ φέρεται να έχει γνώση για 417. Επίσης, σε τρεις περιπτώσεις, το γερμανικό νατοϊκό πολεμικό πλοίο FGS Berlin βρίσκεται στην περιοχή έχει γνώση των γεγονότων.
Σε 26 περιπτώσεις, οι άνθρωποι εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα, χωρίς κανένα διασωστικό εξοπλισμό. Σε δύο από αυτές τις περιπτώσεις, οι αιτούντες άσυλο βρέθηκαν με χειροπέδες, 11 πρόσωπα έχουν καταγράφει πως πνίγηκαν κατά τη διάρκεια «drift-back», ενώ τουλάχιστον τέσσερα πρόσωπα εξαφανίστηκαν.
Στην ιστοσελίδα της οργάνωσης Forensic Architecture υπάρχει διαδραστικός χάρτης που παρουσιάζει όλα τα καταγεγραμμένα περιστατικά και τα κατηγοριοποιεί. Χρόνος, τόπος, εμπλοκή αρχών (ελληνικό λιμενικό, τουρκικό λιμενικό, Frontex, NATO), μέθοδος εγκατάλειψης που ακολουθήθηκε, βίντεο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Εάν έως σήμερα όλα αυτά καταγγέλλονταν αποσπασματικά, χωρίς διαρκώς όλες τις πληροφορίες και αποκρούονταν από την κυβέρνηση ως «ψευδείς και προβοκατόρικες», πλέον είναι πλήρεις καταγγελίες δύο χρόνων, μαζεμένες όλες σε έναν ιστότοπο.
Η έρευνα αυτή έρχεται στον απόηχο της καταδικαστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για το πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι το 2014. Σε αυτή την υπόθεση, οι ελληνικές αρχές καταδικάστηκαν για μη προστασία της ανθρώπινης ζωής και παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή. Για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση των ανθρώπων αφού βυθίστηκε η βάρκα, αλλά και για αμέλεια, παραλείψεις στη διαδικασία και προσπάθεια συγκάλυψης των γεγονότων.
Ακόμα, σύμφωνα με νέα καταγγελία που γνωστοποίησε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αγγελίδης στην «Εφημερίδα των Συντακτών» της Πέμπτης 21/07/22, 50 πρόσφυγες και προσφύγισσες παραμένουν για πάνω από μία βδομάδα εγκλωβισμένες σε νησίδα του Έβρου. Οδηγήθηκαν στη νησίδα από τις ελληνικές αρχές. Ανάμεσά τους δύο έγκυες 8 και 6 μηνών, 12 παιδιά και μία γυναίκα 70 ετών. Μετά τον ξυλοδαρμό τους και την βίαιη προσπάθεια επαναπροώθησης από τις ελληνικές αρχές, αγνοούνται και δύο παιδιά. Σύμφωνα με την ίδια καταγγελία, τρεις πρόσφυγες έχασαν την ζωή τους. Ένας κατά τη διάρκεια ξυλοδαρμού από τις ελληνικές αρχές, όταν έφτασαν σε ελληνικά εδάφη, και δύο πνίγηκαν όταν τους ανάγκασαν να πέσουν γυμνοί στο ποτάμι για να πάνε στην απέναντι τουρκική όχθη, ενώ δεν γνώριζαν κολύμπι. Τα εγκλωβισμένα άτομα προσέφυγαν την Τετάρτη στο ΕΔΔΑ, μέσω των οργανώσεων Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και HumanRights360. Η καταγγελία συνοδεύεται από βίντεο και φωτογραφικό υλικό.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση υποκριτικά εξοργίζεται και «πέφτει από τα σύννεφα» κάθε φορά που καταγγέλλονται οι ελληνικές αρχές από ευρωπαϊκά όργανα, ακτιβίστριες, διασώστες και πολιτικούς αντιπάλους.
«Προπαγάνδα των Τούρκων», «λέτε πως το ελληνικό λιμενικό πνίγει ανθρώπους; Ντροπή!», μερικές από τις επαναλαμβανόμενες κυβερνητικές απαντήσεις. Οι διεθνείς δημοσιογραφικές έρευνες και καταγγελίες είναι πλέον πάρα πολλές και δύσκολα αμφισβητούμενες.
Όσο η κυβέρνηση αποσιωπά την αλήθεια και στοχοποιεί τα πρόσωπα που την δημοσιοποιούν, οι εισαγγελικές αρχές οφείλουν να παρέμβουν, να ερευνήσουν και να αναδείξουν την πραγματικότητα και όσες ποινικές και πολιτικές προεκτάσεις έχει. Διότι πίσω από την παράνομη/νόμιμη, ανήθικη/ηθική δράση των λιμενικών και όλων των ελληνικών αρχών, υπάρχουν και οι αντίστοιχες πολιτικές εντολές.