«…αυτή η σύνοδος καλείται να προσδιορίσει συλλογικά το περιεχόμενο της δημοκρατίας σήμερα, μια δημοκρατία που πρέπει να είναι πολύ διακριτή από τη σημερινή βαρβαρότητα που υπάρχει στις ΗΠΑ» Manolo de los Santos
Στο προηγούμενο φύλλο της «Εποχής» γράφαμε για τη θεσμική 9η Σύνοδο των κρατών της Αμερικής και της Καραϊβικής, που διεξάχθηκε στο Λος Άντζελες στις 6-10 Ιουνίου 2022, με αμφιτρύωνα τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Έχει καταγραφεί ως Σύνοδος των αποκλεισμών (δεν καλέστηκαν μονομερώς Κούβα, Βενεζουέλα, Νικαράγουα) ή/και αποτυχημένη, αφού αμφισβητήθηκε, μεταξύ άλλων (αποκλεισμοί, εμπάργκο Κούβας), ο κεντρικός στόχος των ΗΠΑ για ανάσχεση των οικονομικών – εμπορικών σχέσεων της Λατινικής Αμερικής – Καραϊβικής στο σύνολό τους με την Κίνα. Όμως, η κυβέρνηση της Ουρουγουάης έχει ήδη ανακοινώσει σε συνέντευξη Τύπου την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Κίνα για υπογραφή Συνθήκης Ελεύθερου Εμπορίου (ΤLC), ενώ χώρες όπως η Βολιβία και το Μεξικό έχουν ήδη ή διαπραγματεύονται μεγάλα επενδυτικά προγράμματα με την Κίνα. Οι ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις των ΗΠΑ φαίνεται να έχουν επιφέρει μυωπία ή τυφλότητα στον πρόεδρό τους και τη διοίκησή του και δεν αναγνωρίζουν ότι οι καιροί έχουν αλλάξει τόσο για τις ΗΠΑ, όσο και την υπόλοιπη ήπειρο.
Ας μιλήσουμε τώρα για τη Σύνοδο των Λαών. Στην ίδια πόλη, τις ίδιες ημερομηνίες και σε μόλις 1,5 χιλιόμετρο απόσταση διεξάχθηκαν οι δύο τόσο διαφορετικές αυτές Σύνοδοι. Η «επίσημη» οργανώνεται από τον κάθε φορά πρόεδρο των ΗΠΑ σε πολυτελείς χώρους και συμμετέχουν πρόεδροι και προεδρίνες των κρατών της αμερικανικής ηπείρου και της Καραϊβικής με αποκλεισμό των κρατών που οι ΗΠΑ αποφασίζουν ότι δεν έχουν «δημοκρατικές κυβερνήσεις». Προσκαλούνται, επίσης, εκπρόσωποι της οικονομικής και πολιτικής ελίτ, κυρίως της βορειοαμερικανικής. Ας επισημανθεί ότι στη Σύνοδο των αποκλεισμών συμμετείχε ο X. Μπολσονάρο ως εκπρόσωπος δημοκρατικής κυβέρνησης και κράτους! Τι και αν έχει δηλώσει ότι στις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Οκτώβρη αν υπερψηφιστεί ο Λούλα, δεν θα αναγνωρίσει το αποτέλεσμα.
Η Σύνοδος των Λαών, από την άλλη, είναι μια σύνοδος χωρίς αποκλεισμούς κρατών, με καλεσμένους ανθρώπους που μάχονται για «έναν άλλο κόσμο» και απεύθυνση στα εκατομμύρια κοινωνικά αποκλεισμένων ανθρώπων της ηπείρου. Προσκλήθηκαν και συμμετείχαν 200 περίπου κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, από όλη την ήπειρο με ιδεολογικές διαφορές και πολύχρωμα πρόσωπα. Από τις ΗΠΑ, ενδεικτικά, συμμετείχαν τα κύρια συνδικάτα της Καλιφόρνιας (εργαζόμενοι-ες στο δημόσιο, στις συγκοινωνίες/μεταφορές, στην εστίαση και άλλες ιδιωτικές υπηρεσίες). Ειδικότερα, προσκλήθηκαν 25 Κουβανοί-ές που, μετά από άρνηση των ΗΠΑ να τους δοθεί βίζα εισόδου, συμμετείχαν διαδικτυακά τις εργασίες της Συνόδου.
Συμμετοχή ιθαγενών λαών: Μεγάλη η συμμετοχή οργανώσεων ιθαγενών των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και της Χαβάης (αποικία των ΗΠΑ για πάνω από 100 χρόνια και μονομερής προσάρτηση το 1959), που σχεδόν ποτέ δεν μιλάμε για αυτούς και τους αγώνες τους για την περιβαλλοντική καταστροφή που προκαλεί η παραμονή των βορειοαμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στο νησί. Συμμετείχε επίσης και ιθαγενική κοινότητα της Βόρειας Ντακότα, που υπερασπίζεται με αγώνες τη γη της από τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις που εκτός από το πετρέλαιο θέλουν να επιβάλουν τη δική τους χρηματο-οικονομική ατζέντα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Μanolo de los Santos, ένας από τους οργανωτές της Συνόδου σε συνέντευξη στο περιοδικό Resumen Latinoamericano (7/6/2022) «..το σημαντικό δεν είναι ότι συμμετέχουν μόνο ως ιθαγενείς, αλλά και γιατί αναζητούν μια ενότητα με άλλες κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες».
Η Σύνοδος διεξάχθηκε σε χώρο του πανεπιστημίου του Λος Άντζελες και λειτούργησε με θεματικές και συζήτηση σε κάθε μία, ενώ στις ολομέλειες συμμετείχαν ηγετικά στελέχη των κοινωνικών αγώνων που διεξάγονται σε χώρες της αμερικανικής ηπείρου και της Καραϊβικής. Τα βράδια υπήρχαν συναυλίες (για τους παλιότερους-ες θυμίζει το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ και επιβεβαιώνει το γνωστό «κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος»). Την τελευταία ημέρα έγινε διαδήλωση στο κέντρο της πόλης με οργανωτές τα συνδικάτα της πολιτείας και επικεφαλής τους οδηγούς της Uber που βρίσκονται σε απεργιακή κινητοποίηση.
Αν και ίσως ήταν η πιο συμπεριληπτική πολιτική διαδικασία που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ εδώ και πολλά χρόνια, τα εθνικά και πολιτειακά ΜΜΕ δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα. Εν τούτοις, όλες οι εργασίες της Συνόδου μεταδίδονταν στο You Tube.
Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ, γράφει ο αργεντίνος δημοσιογράφος–συγγραφέας και διευθυντής του Resumen, Κάρλος Ασνάρες, λόγω της μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης που υπάρχει είναι πλέον ορατή η αναγέννηση συνδικαλιστικών αγώνων και ειδικότερα των εργαζομένων που έχουν λιγότερα δικαιώματα, χαμηλότερους μισθούς και για αυτό έχουν πολλούς λόγους να συνεχίζουν να αγωνίζονται. Στην πλειοψηφία τους, οι αγώνες αυτοί δίνονται από νέους και νέες εργαζόμενους-ες και είναι πολυφυλετικοί και διεθνικοί. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε στις ΗΠΑ συνδικαλιστικές διαδικασίες όπου εργαζόμενοι-ες, μαύροι, λατίνες, ασιάτες, λευκές, ενώνονται και αγωνίζονται για τα κοινά τους δικαιώματά τους. Ενδεχομένως, αυτές οι διαδικασίες να μπορέσουν να επηρεάσουν θετικά αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ.