Γιεβγκένι Ζαμιάτιν «Εμείς», μετάφραση: Σοφία Αυγερινού, επίμετρο: Ούρσουλα Λε Γκεν - Τζορτζ Όργουελ, εκδόσεις Έρμα, 2022
Ο Γιεβγκένι Ζαμιάτιν θεωρείται, ουσιαστικά, ο γεννήτορας της επιστημονικής φαντασίας ενώ επηρέασε σπουδαίες φιγούρες των γραμμάτων όπως η Ούρσουλα Λε Γκεν, ο Τζορτζ Όργουελ και ο Άλντους Χάξλεϊ. Ιδιαίτερα οι δυο τελευταίοι δείχνουν –τόσο στο 1984 όσο και στον Θαυμαστό καινούριο κόσμο– να ολοκληρώνουν την τρομακτική μελλοντική δυστοπία του.
Ο Ζαμιάτιν γεννήθηκε στο Λεμπεντιάν, νότια της Μόσχας, με πατέρα ιεροδιδασκάλο και μητέρα μουσικό. Σπούδασε ναυπηγός μηχανικός στην Αγία Πετρούπολη. Συνελήφθη κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1905 και εξορίστηκε. Έναν χρόνο μετά επέστρεψε παράνομα, κατέφυγε στην Φιλανδία και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο. Προσχώρησε στους Μπολσεβίκους το 1908. Συνελήφθη εκ νέου και εξορίστηκε το 1911. Αμνηστεύτηκε το 1913. Τον δίκασαν για δυσφήμηση του στρατού στα γραφτά του. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση κάνει μεταφράσεις των Τζακ Λόντον, Χ. Τζ. Γουέλς κ.ά.
Ήδη από το 1921 έχει ολοκληρώσει το «Εμείς» αλλά εκδίδεται έξι χρόνια μετά σε ρωσικό περιοδικό του εξωτερικού. Του απαγορεύεται η κυκλοφορία στην Σοβιετική Ένωση καθότι «ήταν ιδεολογικώς ανεπιθύμητο». Ύστερα από συνεχή αλληλογραφία με τον Στάλιν και τη μεσολάβηση του Μαξίμ Γκόρκι, κατορθώνει να φύγει, το 1931, για να ζήσει στο Παρίσι με την γυναίκα του. Συνεργάζεται, κυρίως, με τον μεγάλο σκηνοθέτη Ζαν Ρενουάρ.
Στα δυο εξαιρετικά επίμετρά τους, η μεν Ούρσουλα Λε Γκεν περισσότερο αναφέρεται σε θέματα ελευθερίας έκφρασης, ενώ ο Τζορτζ Όργουέλ με το γνωστό φλέγμα του περιγράφει γλαφυρά την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα: «Τον 26ο αιώνα, [...] οι κάτοικοι της Ουτοπίας έχουν ολοκληρωτικά απωλέσει την ατομικότητά τους ώστε μόνο διακριτικό τους γνώρισμα είναι ένας αριθμός. Ζουν σε γυάλινα σπίτια, […] πράγμα που δίνει στην μυστική αστυνομία, γνωστή με το όνομα "Οι Φύλακες", τη δυνατότητα να τους εποπτεύουν ευκολότερα. Όλοι φορούν στολές και αντί για τη λέξη "άνθρωπος" χρησιμοποιείται η λέξη "Αριθμός". […] Συντηρούνται τρώγοντας συνθετική τροφή και η συνηθισμένη ενασχόλησή τους στον ελεύθερο χρόνο τους είναι να παρελαύνουν σε ομάδες των τεσσάρων, ενώ στα μεγάφωνα ηχεί ο ύμνος του Μονοκράτους. Σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα τους επιτρέπεται για μια "σεξουαλική ώρα" να κατεβάζουν τα στόρια που καλύπτουν περιμετρικά τα διαμερίσματά τους. [...] Ο καθένας κατέχει ένα είδος μπλοκ με ροζ κουπόνια και ο σύντροφος με τον οποίον περνάει κάποια από τις σεξουαλικές του ώρες που έχουν παραχωρηθεί, υπογράφει το διπλότυπο του κουπονιού. Το Μονοκράτος διοικείται από ένα πρόσωπο γνωστό ως "Ο Ευεργέτης", που ανά έτος εκλέγεται από το σύνολο του πληθυσμού, ενώ η ψήφος του είναι πάντα ομόφωνη. Κατευθυντηρία αρχή του κράτους αποτελεί η ιδέα ότι η ευτυχία και η ελευθερία είναι ασύμβατες.»
Βασικός χαρακτήρας και αφηγητής της ιστορίας ο Δ-503, ο Κατασκευαστής του Ολοκληρώματος, ενός διαστημόπλοιου που θα κοινωνήσει σε άλλους κόσμους τον θρίαμβο της Λογικής καθώς το Συναίσθημα θεωρείται παράνομο. Επίσημη σύντροφός του η Ι-090 αλλά ερωτεύεται την επαναστάτρια Ι-330. Ξεφεύγουν για λίγο απ’ το Πανοπτικόν, ζουν τη ζωή τους, περνάνε απ’ την άλλη πλευρά του τείχους στα παρθένα δάση και συμμετέχουν στην εξέγερση κατά του Ευεργέτη χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Ζαμιάτιν πέθανε το 1937 από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ο τάφος του βρίσκεται στα δυτικά προάστια του Παρισιού επί της Οδού Στάλινγκραντ.