Στις 18 Ιουνίου 2022, υπεγράφη μιας ιστορικής σημασίας συμφωνία μεταξύ της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας των ΗΠΑ και των εθνικών ομάδων ανδρών και γυναικών η οποία κατοχυρώνει την ίση αμοιβή των δύο φύλων σχετικά με τις αγωνιστικές υποχρεώσεις και τα αθλητικά επιτεύγματα αυτών, συμπεριλαμβανομένου και του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα ισχύσουν μέχρι το 2028. Στο νέο τεύχος (ν.44) του περιοδικού Humba υπάρχει μεγάλο αφιέρωμα για το φύλο, την φυλή και τις ταξικές-κοινωνικές ανισότητες στον αθλητισμό, επαγγελματικό και μη. Το αφιέρωμα καταγράφει πως τελικά η ομοφοβία είναι σάρκα από την σάρκα του οργανωμένου αθλητισμού των ΗΠΑ από το ξεκίνημα του. Τους (εργατικούς και κοινωνικούς) αγώνες –πώς αλλιώς μπορεί να γίνει, ε;– των ποδοσφαιριστριών σε Ιρλανδία και ΗΠΑ για ίση αντιμετώπιση σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Στο κείμενο του Μάνου Καρούσου στο Humba διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Στις 8 Μαρτίου 2019, η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου γυναικών των ΗΠΑ κατέθεσε αγωγή εναντίον της αμερικανικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, κατηγορώντας την για παραβίαση του άρθρου 206 του νόμου Περί Ίσης Αμοιβής (Εqual Pay Αct), σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται ρητά η κατά φύλο διάκριση. Ακόμη, την κατηγόρησε για παραβίαση του νόμου που αφορά τα Πολιτικά Δικαιώματα (Civil Rights Act) και συγκεκριμένα του εδαφίου Title VII, στο οποίο αναφέρεται ρητά επίσης η πρόβλεψη για ίσες επαγγελματικές ευκαιρίες και για τα δύο φύλα.
Εύκολα συμπεραίνει κανείς πως η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία των ΗΠΑ ζήτησε στο δικαστήριο να καταπέσει η υπόθεση λόγω ανυπόστατων κατηγοριών. Ας δούμε όμως ποια ήταν τα βασικότερα επιχειρήματα της κάθε πλευράς για να διαλευκανθεί το τοπίο. Πιο συγκεκριμένα, η ομοσπονδία ισχυρίστηκε πως και οι δύο εθνικές ομάδες (ανδρών και γυναικών) έλαβαν το ίδιο ποσό επιχορήγησης. Επίσης, ότι οι άνδρες είχαν διαφορετική εμπορική συμφωνία από αυτή των γυναικών, πως φέρνουν περισσότερα έσοδα και τέλος έκαναν λόγο για διαφορετικού τύπου εργασία (μιας και έπαιζαν σε διαφορετικά μέρη και διαφορετικές διοργανώσεις). Με μια πρώτη ματιά, κάποιος θα έβλεπε το έωλο των ισχυρισμών της ομοσπονδίας και την προχειρότητα της υπερασπιστικής γραμμής. Ας μην ξεχνάμε όμως πως μιλάμε για μια υπόθεση η οποία θα ερχόταν στο δικαστήριο, οπότε όλα τα «χαρτιά μπορούν να παίξουν». Από την άλλη πλευρά, η εθνική ομάδα γυναικών «πάτησε» πάνω στις δηλώσεις του πρώην προέδρου της ομοσπονδίας Carlos Cordeiro πως οι γυναίκες πράγματι δεν αμείβονταν το ίδιο με τους άνδρες, γεγονός το οποίο –κατά την άποψή του– οφειλόταν στους ρυθμιστικούς κανόνες της αγοράς. Η ομάδα των ποδοσφαιριστριών υποστήριξε ακόμη πως, από τη στιγμή που λαμβάνονται υπόψη οι ίδιοι παράγοντες απόδοσης (ταλέντο, διάθεση κ.λπ.) και «δοκιμάζονται» στα ίδια «στάδια εργασίας» με αυτά των ανδρών (προπόνηση, διατροφολόγιο κ.λπ.), θα έπρεπε να αμείβονται ισόποσα».
Στο κείμενο αναφέρεται ότι η πλευρά των αθλητριών υποστήριξε πως αμείβονταν με λιγότερα χρήματα, ενώ απουσίαζε και η πρόβλεψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο πακέτο των συμφωνιών. Η ομοσπονδία αντέκρουσε το επιχείρημα της αμοιβής, ισχυριζόμενη πως η εθνική ομάδα των γυναικών, την περίοδο 2015-2019, είχε εισπράξει 220.747 δολάρια ενώ εκείνη των ανδρών 212.639. Σε αυτό το σημείο, όμως, πρέπει να γίνει μια σημαντική διευκρίνηση αναφορικά με τα ανωτέρω ποσά. Οι γυναίκες ναι μεν κέρδισαν περισσότερα χρήματα από τους άνδρες, για να το καταφέρουν όμως αυτό χρειάστηκε να παίξουν και περισσότερο – ήτοι 24 ματς επιπλέον….
Η έκβαση της παραπάνω διαμάχης είχε ως αποτέλεσμα μια απόφαση σταθμό για τον γυναικείο αθλητισμό στην Αμερική. Η ομοσπονδία συμφώνησε να πληρώσει 22 εκατομμύρια δολάρια εφάπαξ στις παίχτριες και άλλα 2 εκατομμύρια δολάρια τα οποία θα λειτουργούσαν ως βενζίνη στο ντεπόζιτο του νεοσύστατου ταμείου παιχτριών, ενός fund το οποίο θα μεριμνά για τη ζωή των αθλητριών μετά το τέλος της καριέρας τους, αλλά και για διάφορες φιλανθρωπικές δράσεις. Τέλος, αποφασίστηκε ακόμη η ίση αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών για όλες τις διοργανώσεις που θα συμμετέχουν από εδώ και στο εξής, καθώς και για τα φιλικά παιχνίδια.
*Ολόκληρο το αφιέρωμα «Φύλο, φυλή και ταξικές-κοινωνικές ανισότητες στον αθλητισμό» μπορείτε να το διαβάσετε στο τεύχος 44 του Humba!