Αισιόδοξη για το εκλογικό αποτέλεσμα του κόμματός της, ανήσυχη για το αν τα προοδευτικά κόμματα θα καταφέρουν μετά τις αυριανές εκλογές να σχηματίσουν κυβέρνηση ή αν η επόμενη κυβέρνηση της Σουηδίας θα είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας των Δεξιών με τους Ακροδεξιούς, το κόμμα Σουηδοί Δημοκράτες, δηλώνει στην «Εποχή» η βουλεύτρια του κόμματος Αριστερά, Βασιλική Τσουπλάκη.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σου;
Είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για το τελικό αποτέλεσμα. Η Δεξιά φαίνεται κυρίαρχη και απ’ αυτή την άποψη λέω ότι υπάρχει κάποια ένταση. Από την άλλη, βλέπω ότι η Αριστερά, στο σύνολό της, μπορεί να κινητοποιήσει ένα μέρος των ψηφοφόρων που συνήθως δεν πάει να ψηφίσει στις εκλογές.
Αν συγκρίνουμε αυτές τις εκλογές με τις αμέσως προηγούμενες, του 2018, ποιες είναι οι διαφορές που μπορούμε να παρατηρήσουμε;
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι τα συντηρητικά κόμματα έχουν θέσει επί τάπητος τη μετεκλογική, κυβερνητική συνεργασία τους με τους Σουηδούς Δημοκράτες. Αυτό έχει δώσει μία άλλη δυναμική στην προεκλογική κίνηση. Μία ακόμη διαφορά είναι τα οικονομικά θέματα. Σε αυτή την προεκλογική περίοδο τα θέματα ήταν ο πληθωρισμός και η τιμή του ρεύματος.
Οι Σουηδοί Δημοκράτες θα ξεπεράσουν τους Μετριοπαθείς, θα έρθουν δεύτερο κόμμα μετά τους Σοσιαλδημοκράτες;
Συζητιέται πάρα πολύ, αλλά οι δημοσκοπήσεις δεν δίνουν καθαρή διαφορά, δείχνουν άλλο το πρωί και άλλο το βράδυ. Κανένας δεν μπορεί να το πει με σιγουριά.
Το κόμμα Αριστερά θα έχει αύξηση ή μείωση των δυνάμεων του;
Τα δείγματα που έχουμε από πολλές περιοχές της χώρας είναι ότι θα αυξήσουμε τις δυνάμεις μας. Ελπίζω τελικά να τα καταφέρουμε.
Έχετε επικεντρώσει το ενδιαφέρον σας στην εγκληματικότητα, την ενέργεια, το συνταξιοδοτικό, τις δημόσιες συγκοινωνίες, αλλά δεν έχετε πει κάτι για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Γιατί;
Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι είμαστε αντίθετοι και προσπαθήσαμε να το θέσουμε στον δημόσιο διάλογο πριν το καλοκαίρι. Όμως, όλα τα άλλα κόμματα τα οποία συμφωνούν με την ένταξη δεν το συζητάνε, με αποτέλεσμα να μην γίνει θέμα του προεκλογικού διαλόγου. Οι επικεφαλής των κομμάτων το παρακάμπτουν και ειδικά οι σοσιαλδημοκράτες έδειξαν ξεκάθαρα ότι δεν ήθελαν να μπει προς συζήτηση το θέμα. Αυτό που μας ανησυχεί ιδιαίτερα, είναι ότι η σουηδική κυβέρνηση δείχνει να ενδίδει στην απαίτηση του Ερντογάν να του παραδώσει πολιτικούς πρόσφυγες, προκειμένου να μην θέσει βέτο η Τουρκία στην ένταξη της Σουηδίας. Δηλαδή να συνεργαστεί με τις μυστικές υπηρεσίες, να συρθεί σε αυτά που της ζητάει ένας δικτάτορας. Είναι απεχθές αυτό που πάει να γίνει, να θυσιάζεις τις αρχές ενός δημοκρατικού κράτους, προκειμένου να γίνεις δεκτός στο ΝΑΤΟ. Δυστυχώς, τα σουηδικά μέσα ενημέρωσης δεν έδειξαν ενδιαφέρον για το ζήτημα αυτό.
Θεωρήθηκε δεδομένο για τη σουηδική κοινωνία ότι η χώρα τους θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ;
Την άνοιξη, όταν μίλαγα με τον κόσμο σε περιοδείες και στα εκλογικά μας περίπτερα, σχεδόν κανένας δεν ήθελε να μιλήσει για το ΝΑΤΟ. Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, κανένας δεν δείχνει ξεκάθαρα θετικός με την ένταξη. Όταν η κυβέρνηση έβαλε το θέμα της ένταξης, οι Σουηδοί με φόβο και ανησυχία έδειχναν θετικοί. Νομίζω ότι αν έμπαινε το θέμα τώρα, που πέρασε λίγος καιρός και δεν φάνηκε καμία απειλή από άλλη χώρα, η κατάσταση θα ήταν τελείως διαφορετική.
Η Σουηδία δεν έχει ενεργειακό πρόβλημα, γιατί έχει δεκαπλασιαστεί η τιμή του ρεύματος;
Στη Σουηδία παράγεται αρκετή ενέργεια που επιτρέπει μεγάλες εξαγωγές. Η εκτίμηση μας είναι ότι οι τιμές ανεβαίνουν επειδή αυτό επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Δεν έχουμε ενεργειακό πρόβλημα στη Σουηδία και η τιμή του ρεύματος θα μπορούσε να είναι χαμηλή, αλλά είναι υψηλή και δίνει μεγάλα κέρδη σε ορισμένες εταιρείες. Το ζήτημα είναι πού πηγαίνουν και πώς επενδύονται όλα αυτά τα κέρδη που παρουσίασαν ξαφνικά οι εταιρείες ενέργειας. Η τιμή του ρεύματος στη Σουηδία θα έπρεπε να διαμορφώνεται από την εσωτερική αγορά και η θέση του κόμματος μας είναι ότι ειδικά θέματα, όπως η ενέργεια, δεν θα πρέπει να λειτουργούν εις βάρος των καταναλωτών.
Πριν από ένα χρόνο περίπου, απειλήσατε την κυβέρνηση ότι δεν θα τη στηρίζατε πλέον αν δεν ικανοποιούσε τα αιτήματα στα οποία είχατε συμφωνήσει. Ήταν το θέμα της στέγης, ειδικά των νέων, και το ζήτημα της αύξησης των συντάξεων. Τελικά οι σοσιαλδημοκράτες ενέδωσαν. Νομίζετε ότι αυτή η συμπεριφορά θα λειτουργήσει θετικά ή αρνητικά στους ψηφοφόρους;
Και τα δύο. Η θετική πλευρά είναι πως αποδεικνύουμε ότι αυτό που λέμε το εννοούμε, ενεργούμε υπέρ του λαού και δεν στηρίζουμε άνευ όρων μία κυβέρνηση. Επίσης, έχουμε πολύ θετικές αντιδράσεις στην επιμονή μας για την αύξηση των συντάξεων. Οι συνταξιούχοι πλέον έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε εμάς για τη βελτίωση όλου του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αυτό την άλλη, υπάρχει μία μερίδα κόσμου που μας βλέπει σαν δυσπροσάρμοστους, που θα ήθελε να μη δημιουργούμε προβλήματα. Πιστεύω ότι οι δικοί μας ψηφοφόροι έμειναν ικανοποιημένοι και θα συνεχίσουν να μας εμπιστεύονται.
Ταυτόχρονα, όμως, στην προοπτική μιας νέας κυβέρνησης είμαστε διατεθειμένοι να συνεργαστούμε ακόμα και με το κόμμα του Κέντρου (σ.σ. συντηρητικό κόμμα, δεν θέλει να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Αριστερά, κάτι εντούτοις απαραίτητο στην περίπτωση συγκρότησης κυβέρνησης υπό τους Σοσιαλδημοκράτες), ώστε να υπάρξει πλειοψηφία, τουλάχιστον στην ψήφιση του νέου προϋπολογισμού.
Η Βασιλική Τσουπλάκη είναι 42 ετών, καθηγήτρια γυμνασίου. Στη σουηδική βουλή μπήκε το 2017 ως επιλαχούσα, μετά την αποχώρηση βουλευτή του κόμματος Αριστερά. Εξελέγη το 2018 στην εκλογική περιφέρεια του Βεστερός και αναμένεται να επανεκλεγεί στις αυριανές βουλευτικές εκλογές.
Η Δεξιά ποντάρει στην εγκληματικότητα
Η εγκληματικότητα των νέων είναι ένα από τα μεγάλα θέματα του προεκλογικού διαλόγου. Έως τώρα, το 2022, έχουν σκοτωθεί 43 άτομα, τα περισσότερα νεαρής ηλικίας, τα οποία φέρονται ως μέλη συμμοριών. Το ακροδεξιό κόμμα Σουηδοί Δημοκράτες προβάλλει επίμονα την ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων και την καταστολή και αυτή η θέση ενισχύει την εκλογική επιρροή του. Πριν από περίπου 20 χρόνια, όταν το θέμα ήταν πάλι στην επικαιρότητα, σε μικρότερη όμως ένταση, αναφερόταν πολύ τακτικά ότι τα όπλα προέρχονταν από τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς αυτό να έχει ανακοινωθεί επίσημα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα. Χωρίς να υπάρχει επίσημη αναφορά, στα χείλη πολλών βρίσκεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Θέση της Αριστεράς είναι, αντί για μέτρα αστυνομοκρατίας στις περιοχές που δρουν συμμορίες, να γίνεται εντατικότερος έλεγχος στα σύνορα, ώστε να αποφεύγεται να μπαίνουν στη χώρα παράνομα όπλα και ναρκωτικά.
«Το θέμα είναι σύνθετο. Η νεανική εγκληματικότητα, οι συμμορίες, ένα θέμα που απασχολεί πολλά χρόνια την κοινωνία μας, τώρα βρίσκεται σε έξαρση. Δημιουργείται, κυρίως, σε περιοχές όπου υπάρχουν πολλοί νέοι και γίνεται σχεδόν απαραίτητο να είναι μέλη μιας ομάδας. Αυτές οι ομάδες ισχυροποιούνται, ανταγωνίζονται και ακόμα κι αν ένα μέλος της θελήσει να αποσυρθεί δεν του το επιτρέπουν», λέει στην «Εποχή» η Βασιλική Τσουπλάκη και συνεχίζει: «Ένας άλλος συντελεστής είναι τα σχολεία και ο κοινωνικός διαχωρισμός που προκύπτει, όταν δεν εφαρμόζεται πολιτική αφομοίωσης των νέων με ρίζες στο εξωτερικό. Όταν τα σχολεία σε ορισμένες περιοχές έχουν περιορισμένους πόρους και υποδομές, όταν δεν υπάρχει οργανωμένη κοινωνική ζωή και συλλογικές δραστηριότητες γι’ αυτά τα παιδιά, όταν τα παιδιά που πηγαίνουν εκεί γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν αργότερα δυσκολίες να ενταχθούν στην κοινωνία, όταν οι ενήλικες αυτών των περιοχών δεν μπορούν να τα στηρίξουν, είναι φυσικό επόμενο τα παιδιά να επιζητούν την ασφάλεια στη “συμμορία”. Εμείς λέμε ενίσχυση των σχολείων και όχι της καταστολής», καταλήγει η Βασιλική Τσουπλάκη.