Η Μοραβία, ιστορική περιοχή της Τσεχίας, βρίσκεται στα ανατολικά της χώρας. Μέχρι το 1945, ζούσε εκεί μια αρκετά μεγάλη γερμανική μειονότητα, η οποία όμως εκδιώχθηκε μετά το τέλος του πολέμου. Στην περιοχή αυτή, σε ένα χωριό κοντά στην πόλη Όλομουτς, τοποθετείται η δράση της ταινίας του Φράντισεκ Βλάτσιλ, «Αδελαΐδα» (Adelheid), λίγο μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και λίγο πριν εκδιωχθεί από την περιοχή ο γερμανικός πληθυσμός. Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε πως μετά από την απόφαση του προέδρου Μπένες για εθνολογική εκκαθάριση της Τσεχίας, μέσα σε 18 μήνες εκδιώχθηκαν περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι.
Εκεί, λοιπόν, καταφθάνει ο έφεδρος υπολοχαγός Βίκτορ Τσοτόβισκι, με αποστολή να αναλάβει τη διαχείριση και την καταγραφή της περιουσίας του Άλφρεντ Χάιντμαν, ενός ντόπιου Γερμανού, ο οποίος συνεργάστηκε με τους ναζί. Ο Χάιντμαν έχει συλληφθεί και πρόκειται να εκτελεστεί, ενώ η κόρη του, η Αδελαΐδα, όπως και οι υπόλοιποι γερμανοί κάτοικοι, κυρίως γυναίκες αφού οι άνδρες έχουν χαθεί στον πόλεμο, προσφέρουν υποχρεωτική εργασία στις αρχές. Μάλιστα όλοι αυτοί, για να ξεχωρίζουν, φορούν ένα λευκό περιβραχιόνιο!
Όταν ο Τσοτόβισκι φθάνει στο σπίτι του Χάιντμαν, συναντά την Αδελαΐδα, η οποία έχει σταλεί εκεί για να καθαρίζει και να μαγειρεύει. Εκείνος γοητευμένος από την κοπέλα ζητά από τον αστυνόμο του χωριού να του επιτρέψει να την κρατήσει αποκλειστικά στην υπηρεσία του. Σύντομα οι δύο αυτοί άνθρωποι θα βρεθούν πιο κοντά και ένας έρωτας θα αρχίσει να ζωντανεύει. Ένας έρωτας δύσκολος και σκοτεινός, σε μια δύσκολη και σκοτεινή εποχή. Ο οποίος δοκιμάζεται όταν ο υπολοχαγός Βίκτορ Τσοτόβισκι ανακαλύπτει πως η Αδελαΐδα του είχε κρύψει ένα μεγάλο μυστικό. Μπορεί άραγε μια τέτοια ερωτική σχέση να έχει αίσιο τέλος;
Ο Φράντισεκ Βλάτσιλ, με την πρώτη του έγχρωμη ταινία, η οποία γυρίστηκε το 1970, επιχειρεί μια «αιρετική» προσέγγιση της Ιστορίας. Επιλέγει να μη μιλήσει για τα μεγάλα γεγονότα και την ηρωική αντίσταση του τσεχοσλοβάκικου λαού εναντίον του ναζισμού, ούτε για τον ενθουσιασμό με τον οποίο μετά τον πόλεμο άρχισε η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη χώρα του. Αλλά για μια ερωτική ιστορία, για δύο ανθρώπους που βρέθηκαν μέσα στη δίνη των γεγονότων, η οποία και καθόρισε τις ζωές τους. Ο Βλάτσιλ μιλά για έναν καταδικασμένο από τις συνθήκες έρωτα, για μια αγάπη που παραμένει μετέωρη, ανολοκλήρωτη. Για μια εκκρεμότητα η οποία δεν έχει καμία ευκαιρία και παραμένει εκκρεμότητα. Η ταινία κυλά μέσα σε μια συνεχή ατμόσφαιρα προσμονής πως κάτι όμορφο θα συμβεί. Η λύπη είναι διάχυτη όπως και μια αίσθηση απώλειας, η οποία χαρακτηρίζει, ούτως ή άλλως, το τέλος κάθε πολέμου καθώς οι άνθρωποι μετεωρίζονται ανάμεσα στην πραγματικότητα και το όνειρο, την ελπίδα και την απελπισία. Εκεί μέσα, η Αδελαΐδα και ο Βίκτωρ συνθλίβονται από τις μυλόπετρες της ιστορίας.
Είναι ιδιαίτερος ο τρόπος που σκηνοθετεί ο Βλάτσιλ. Χωρίς λάμψη στα χρώματα, τα οποία είναι μουντά και γήινα εναρμονιζόμενα με την αβεβαιότητα και τον φόβο, με πλάνα ποιητικά και θαρρείς με μια τρυφερότητα στις κοντινές λήψεις των ηρώων, ο σκηνοθέτης συνθέτει μια παλέτα εικόνων, χρωμάτων, αγωνίας και συναισθημάτων που συνοδεύονται από τη μουσική του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και του Γιόχαν Στράους.
Μια εξαιρετική ταινία με αντιπολεμικό περιεχόμενο και μια σαφέστατη κριτική στην πολιτική εθνοκάθαρσης και ρατσιστικών διακρίσεων που εφαρμόστηκε, όχι μόνον από τους ναζί κατά τη διάρκεια του πολέμου αλλά και από τους συμμάχους μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Και βέβαια μια ρεαλιστική απεικόνιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε δύσκολους καιρούς, όπως αυτή παρουσιάζεται στο πρόσωπο του τοπικού αρχηγού της αστυνομίας ο οποίος δωροδοκείται με δύο μπουκάλια κονιάκ.
Θαυμάσιες ερμηνείες από τους Πετρ Τσέπεκ (Βίκτορ Τσοτόβισκι), Έμμα Τσέρνα (Αδελαΐδα Χάιντμαν), Ζαν Βόστρτσιλ (αστυνομικός).