Σε όλη την Ευρώπη η αριστερά και οι δημοκρατικοί άνθρωποι ανησυχούν με την αύξηση της ακροδεξιάς στην Ιταλία. Ελπίζαμε ότι η αριστερά θα μπορούσε να σχηματίσει ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στη δεξιά. Διαβάσαμε για προσπάθειες δημιουργίας ενός συνασπισμού ανάμεσα στα διάφορα κομμάτια της αριστεράς και το Κίνημα 5 Αστέρων. Γιατί αυτές οι προσπάθειες δεν είχαν αποτέλεσμα;
Αυτή η συμμαχία δεν έγινε κυρίως επειδή ο Λέτα, ο γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος, αρνήθηκε να εντάξει και τους 5 Αστέρες. Ένα σοβαρό λάθος, γιατί αυτό το κίνημα τα τελευταία δύο χρόνια ωρίμασε, αποχώρησαν τα χειρότερα στελέχη και ο νέος ηγέτης Κόντε έκανε λογικές επιλογές. Αρνούμενος αυτή τη σύνδεση ο Λέτα ανέλαβε την ευθύνη για το ανέφικτο μιας νίκης κατά της δεξιάς, μια υπόθεση που διαφορετικά θα ήταν πιθανή. Μια πραγματική πολιτική συμμαχία δεν ήταν εφικτή, γιατί το Δ.Κ. είχε μετατοπιστεί πολύ προς το κέντρο έχοντας πάρει μια θέση για τον πόλεμο στην Ουκρανία πολύ διαφορετική από αυτή της Ιταλικής Αριστεράς, της Λαϊκής Ενότητας και σε ένα βαθμό και των 5 Αστέρων.
Η κυβέρνηση Ντράγκι έδειξε ξεκάθαρα ότι ευθυγραμμίζεται με το ΝΑΤΟ και τους στόχους του σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απομόνωση της Ρωσίας. Ο γραμματέας της Ιταλικής Αριστεράς Νικόλα Φρατοϊάνι καταψήφιζε πάντα την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, ενάντια σε μια πολιτική που βλάπτει τα λαϊκά στρώματα της χώρας και το κόμμα ήταν πάντα υπέρ της ειρήνης, όπως λέει το άρθρο 11 του Συντάγματος. Σήμερα, η Ιταλική Αριστερά, σε συνασπισμό με τους Πράσινους, είναι σύμμαχος του Δημοκρατικού Κόμματος, ο γραμματέας του οποίου, έχει ως στόχο την «ατζέντα Ντράγκι». Με ποιον τρόπο σκοπεύει η Ιταλική Αριστερά να έχει μια διακριτή θέση από την πολιτική του Δημοκρατικού Κόμματος και ταυτόχρονα να αγωνιστεί ενάντια σε μια επικίνδυνη στροφή που είναι πιθανό να φέρει τη Μελόνι στην πρωθυπουργία;
Προκειμένου να νικηθεί μια ξεκάθαρα φασιστική δύναμη σαν αυτή της Τζόρτζια Μελόνι θα μπορούσε να γίνει αυτό που εμείς ονομάσαμε «τεχνικό συνασπισμό», δηλαδή μια συμφωνία για να αποφευχθούν οι χειρότερες συνέπειες του φρικτού εκλογικού νόμου με τον οποίο ψηφίζουμε. Αυτό κάναμε εμείς της Ιταλικής Αριστεράς – Πράσινης Ευρώπης (κοινό ψηφοδέλτιο): δηλαδή να συμφωνήσουμε σε μια μορφή παραίτησης από κάποιες εκλογικές περιφέρειες. Είναι μια λύση που μπορεί να παρεξηγηθεί, αλλά πιστεύουμε ότι παρόλα αυτά είναι χρήσιμη για να αποφύγουμε να αποκτήσει η δεξιά έναν αριθμό βουλευτών που θα της επέτρεπε να διαστρεβλώσει το Σύνταγμα, με όλες τις επικίνδυνες συνέπειες που συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
Όλα αυτά δείχνουν ότι στην Ιταλία βιώνουμε μια σοβαρή κρίση, όχι μόνο της αριστεράς, αλλά και της δημοκρατίας. Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η αποχή, που εμφανίζεται να είναι πάνω από το 50%. Είναι κυρίως νέοι, που δεν είναι όλοι απολίτικοι, γιατί πολλοί ασχολούνται με τα κινήματα (κυρίως το οικολογικό),και σε όλη την επικράτεια, αλλά δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σε μια κοινοβουλευτική αντιπαράθεση που δεν αντιμετωπίζει τα μεγάλα ζητήματα της εποχής, ενώ περιορίζεται σε άμεσα μέτρα που δεν είναι ικανά να χαράξουν μια στρατηγική μετάβασης. Ή θα γίνει η εκκίνηση από εδώ, αναπληρώνοντας το κενό εκπροσώπησης από το οποίο υποφέρει σήμερα η δυτική δημοκρατία, ή δεν θα γίνει τίποτα. Πρέπει να ξανασκεφτούμε πολλά πράγματα και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε σε μια μεταβατική εποχή πολύ επικίνδυνη, ότι τα περιθώρια για τον σχετικό κοινωνικό συμβιβασμό, πάνω στα οποία βασίστηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σήμερα δεν υπάρχουν πλέον –το αποδεικνύει εξάλλου το επίπεδο ανισότητας στο οποίο φθάσαμε– και επομένως χρειάζεται μια βαθιά αλλαγή του τρόπου που παράγουμε και καταναλώνουμε, που κατασπαταλά τους πόρους της Γης πέρα από κάθε όριο. Πάντα σε φάσεις κρίσης η δεξιά ανεβαίνει, μας το διδάσκει η ιστορία του παρελθόντος. Αυτό συμβαίνει τώρα όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και στη Γαλλία και είναι εμβληματική η ψήφος της Σουηδίας.
Μετά από τις εκλογές, η Ιταλική Αριστερά σκοπεύει να προσπαθήσει και πάλι να ενώσει τα διάφορα τμήματα της αριστεράς και τα οικολογικά κινήματα για να σχηματίσει ένα μελλοντικό ενωτικό μέτωπο;
Δεν πιστεύω ότι αρκεί να προσπαθήσουμε να ενώσουμε κομμάτια της αριστεράς. Το παράδειγμα του Μελανσόν δεν είναι πανάκεια, ήταν εφικτό επειδή στη Γαλλία υπήρξε για δύο χρόνια μια μεγάλη λαϊκή ανταρσία, αμφιλεγόμενη, αλλά βαθιά και διαρκής –των κίτρινων γιλέκων – που δημιούργησε τις συνθήκες για μια κοινή απάντηση. Στην Ιταλία δεν είναι έτσι. Η ενότητα είναι σημαντική, αλλά δεν χτίζεται με εκλογικές συμμαχίες, αλλά επί του πεδίου, οικοδομώντας νέες μορφές οργανωμένης δημοκρατίας, μέσα από τις οποίες να είναι δυνατό, πάνω απ’ όλα, να αναδομηθούν οι βάσεις της δημοκρατίας, και γι’ αυτό η αριστερά τις έχει περισσότερο ανάγκη. Εννοώ ότι πρέπει να ανασυστήσουμε με νέες μορφές την εμπιστοσύνη στη συλλογική δράση και στον αγώνα. Μόνο από εκεί θα έρθει η νέα ενότητα.
Η Λουτσιάνα Καστελίνα είναι ιστορικό στέλεχος της ιταλικής αριστεράς