Τι είχες Νίκη Κεραμέως, τι είχα πάντα... Η λαϊκή σοφία μπορεί, με μία μικρή παράφραση, να συμπυκνώσει σε μερικές μόνο λέξεις τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται η υπουργός Παιδείας σχεδόν σ' όλα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το χαρτοφυλάκιό της. Τρία χρόνια και μερικούς μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων ξέρουμε. Αρχικά εξαγγέλλονται πομποδώς διάφορα μέτρα και αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των σχολείων και των δύο βαθμίδων της εκπαίδευσης. Ακολουθεί το δύσκολο και επώδυνο στάδιο της πρακτικής εφαρμογής και στο τέλος καταγράφεται η αποτυχία η οποία πολλές φορές καθίσταται εκκωφαντική.
Βυθίζεται το διευρυμένο ολοήμερο
Κλασικό παράδειγμα το μέτρο για το διευρυμένο ολοήμερο δημοτικό σχολείο. Η υπουργός κατά τους προηγούμενους μήνες κατανάλωσε πολλή επικοινωνιακή καύσιμη ύλη, έτσι ώστε να προμοτάρει το μέτρο σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις της (στις οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, δεν υπήρχε ποτέ ουσιαστικός αντίλογος). Μας ενημέρωνε η κυρία Κεραμέως για το πόσο θα βοηθηθεί η μέση ελληνική οικογένεια αν αφήνει το παιδί της στο σχολείο μέχρι τις 17:30 και προσπερνούσε εύκολα τις αιτιάσεις ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ουσιαστικές προσθήκες σε προσωπικό και εγκαταστάσεις.
Ε, η πεισματάρα πραγματικότητα την διέψευσε για μία ακόμη φορά. Τι μάθαμε από την επερώτηση που κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ την εβδομάδα που μάς πέρασε στη Βουλή; Ότι από τα 5.000 τμήματα διευρυμένου ολοήμερου λειτουργούν -και αυτά με προβλήματα- μόλις τα 1.500. Οπως πολύ σωστά σημειώνουν οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο σχετικό κείμενο "το νέο Ολοήμερο θα πρέπει να αποτελεί ένα δομημένο πρόγραμμα και όχι μια «παιδοφύλαξη». Θα πρέπει να υπάρξει επέκταση των παροχών για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες (παράλληλη στήριξη, τμήματα ένταξης, σχολικούς νοσηλευτές, ΕΒΠ). Θα πρέπει να εμπλουτιστεί με νέες ειδικότητες που θα ελαφρύνουν στην πράξη τις οικογένειες και με ουσιαστική στήριξη, όπως κοινωνικούς λειτουργούς, λογοθεραπευτές και σχολικούς νοσηλευτές. Διαφορετικά, η όποια «μεταρρύθμιση» παραμένει προσχηματική".
Και συμπληρώνουν: "Στα νηπιαγωγεία δεν υπάρχει το ειδικό βοηθητικό προσωπικό ή σχολικός νοσηλευτής, δεν υπάρχει η υποστήριξη από σχολικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Στα σχολεία απουσιάζουν όλες οι κρίσιμες ειδικότητες που θα καθιστούσε το σχολείο ελκυστικό και χρήσιμο για να παραμείνει στο διευρυμένο ωράριο. Την ίδια ώρα, το υπουργείο έχει προχωρήσει σε περικοπές στις σχολικές καθαρίστριες, αντί να υπάρχει αύξηση σχολικών καθαριστριών και μάλιστα πλήρους ωραρίου".
Πράγματι, προσχηματική λοιπόν η κατά τα άλλα καταπληκτική μεταρρύθμιση. Θα έχει προφανώς εξαιρετικό ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε πώς θα απαντήσει -αν το πράξει βεβαίως- στην ερώτηση η κα Κεραμέως.
Στα άκρα η κόντρα με τους εκπαιδευτικούς
Αν η υπουργός είναι σε κάτι απολύτως συνεπής, αυτό είναι η τάση να ανοίγει μέτωπα με τους εκπαιδευτικούς μόλις μερικές ημέρες μετά από την έναρξη της σχολικής σεζόν. Ο τρόπος είναι ο συνήθης. Οι εκπαιδευτικοί εξαγγέλλουν κινητοποιήσεις -αυτή τη φορά για τους θεσμούς του μέντορα και του ενδοσχολικού συντονιστή- και η υπουργός απαντά αντιδημοκρατικά, δηλαδή με προσφυγή στα δικαστήρια. Ο δικαστής, εφαρμόζοντας τον απαράδεκτο νόμο Χατζηδάκη, κηρύσσει την απεργία παράνομη και η κα Κεραμέως πανηγυρίζει στο twitter για την εκπληκτική της νίκη.
Πρόκειται για μοτίβο που επαναλήφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα με "θύμα" τη Διδασκαλική Ομοσπονδία (ΔΟΕ). Η απεργία-αποχή κηρύχθηκε παράνομη (αν και όχι καταχρηστική) με αποτέλεσμα η υπουργός, με τη συνήθη ανάρτησή της, να εμφανιστεί ως ο μόνος παράγοντας που επιθυμεί πραγματική πρόοδο του ελληνικού σχολείου σε αντίθεση με τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι θέλουν να κρατήσουν το σχολείο πίσω κτλ, κτλ.
Επί της αρχής, οι εκπαιδευτικοί (και της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) δεν διαφωνούν με το θεσμό του μέντορα. Το να έχει ένας νεοδιοριζόμενος και προφανώς άπειρος εκπαιδευτικός τη βοήθεια και την καθοδήγηση ενός πιο έμπειρου και "περπατημένου" στα μονοπάτια του ελληνικού σχολείου συναδέλφου του είναι μέτρο αν μην τι άλλο θετικό.
Όμως, όπως σημειώνει στην "Εποχή" αρμόδια πηγή της ΔΟΕ, "η υπουργός θέλει συνεχώς να μας παρουσιάζει ως αρνητές της κάθε μεταρρύθμισης γιατί αυτό βολεύει το αφήγημά της, ξεχνάει όμως να πει ότι επιχειρεί να εφαρμόσει στο ελληνικό σχολείο μία κάθετη ιεραρχία και μία γραφειοκρατία η οποία πολύ απλά κάνει το σχολείο εντελώς δυσλειτουργικό. Ο θεσμός των μεντόρων όπως θέλει να τον εφαρμόσει η κυβέρνηση έρχεται να κουμπώσει στη λογική της τιμωρητικής αξιολόγησης, χωρίς να βοηθά ουσιαστικά το σύνολο των εκπαιδευτικών. Για παράδειγμα δεν υπάρχει καμία σχετική μέριμνα για τους συναδέλφους στα "μικρά" σχολεία της επαρχίας, τα διθέσια και τριθέσια. Φέρνει, δηλαδή, νέα καθήκοντα χωρίς ξεκάθαρο σχέδιο και πολλές φορές εκτός ωραρίου, γεγονός που δημιουργεί μεγάλα προβλήματα".
Δια της δικαστικής οδού
Πρέπει να σημειώσουμε εδώ κάτι που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνιέται. Οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα παραμένουν εν έτει 2022 κακοπληρωμένοι σε βαθμό... κακουργήματος. Ο νεοδιόριστος εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει ως πρώτο μισθό το... ιλιγγιώδες ποσό των 737 ευρώ! Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι περίπου τα μισά-και συχνά ακόμη περισσότερα- τα χρειάζεται για το νοίκι του (ιδιαίτερα αν υπηρετεί μακριά από τη μόνιμη κατοικία του), τότε γίνεται ξεκάθαρο του ότι ο έλληνας εκπαιδευτικός φλερτάρει με τη φτώχεια.
Το συμπέρασμα που προκύπτει άρα είναι ότι το ελληνικό σχολείο χρειάζεται πρώτα από όλα καλοπληρωμένους εκπαιδευτικούς, εγκαταστάσεις υψηλού επιπέδου και σαφώς λιγότερη γραφειοκρατία. Αντιθέτως, προτεραιότητα της σημερινής κυβέρνησης παραμένει η επικοινωνιακή πολιτική, να δείχνουμε ότι αλλάζουμε ότι ενώ επί της ουσίας παραμένουμε ίδιοι.
Το χειρότερο; Το κλίμα μεταξύ των εκπαιδευτικών και της ηγεσίας του υπουργείου παραμένει, με ευθύνη της κας Κεραμέως, εχθρικό. Η εμμονή της υπουργού να καταφεύγει στα δικαστήρια απαντώντας έτσι σε κάθε προσπάθεια των εκπαιδευτικών για κινητοποιήσεις (και ενώ πριν δεν έχει υπάρξει η παραμικρή διαβούλευση για τα όποια μέτρα εφαρμόζονται) διαλύει τις προσπάθειες για οικοδόμηση έστω της ελάχιστης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών.
Δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΛΜΕ του Πειραιά αποφάσισε να γνωστοποιήσει την κινητοποίηση της απεργίας-αποχής από τα καθήκοντα του μέντορα και του ενδοσχολικού συντονιστή παραδίδοντας εξώδικο στο υπουργείο και τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά. Προτίμησε δηλαδή να επισφραγίσει την απόφασή της με μία νομική κίνηση περιμένοντας φυσικά ότι το υπουργείο θα αντιδράσει με προσφυγή στα δικαστήρια όπως έκανε την περασμένη εβδομάδα με την ΔΟΕ.
Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα μόλις στις τελευταίες ημέρες του Σεπτέμβρη, χωρίς δηλαδή να έχουν μπει καλά-καλά στις αίθουσες οι μαθήτριες και οι μαθητές.
Είναι, λοιπόν, σαφές, ότι από την αρχή της θητείας της η υπουργός βρίσκεται σε ανοιχτό πόλεμο με το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Από το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης (το οποίο ακόμα δεν έχει κριθεί νομικά καθώς αναμένεται η τελική απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα) μέχρι την “μεταρρύθμιση” του διευρυμένου ολοήμερου σχολείου η κα Κεραμέως δεν εξασφάλισε ποτέ τη στοιχειώδη στήριξη στις κινήσεις της νομοθετώντας και αποφασίζοντας με το μαστίγιο. Έχει αφήσει έτσι πληγές στο σώμα του ελληνικού σχολείου που συνεχίζουν να αιμορραγούν.