Η ενεργειακή ακρίβεια, ο πληθωρισμός και οι ανατιμήσεις προϊόντων περιορίζουν την αγοραστική δύναμη και αυξάνουν το κόστος ζωής στην Ελλάδα. Σε έκθεση της Eurostat, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 15/09/22 και αφορά στοιχεία του 2021, το ποσοστό των ανθρώπων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό στη χώρα ανέρχεται στο 28%, το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη. Σε έρευνα για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ τον Σεπτέμβριο και αφορά στοιχεία του 2021, προκύπτει πως το 17,1% του πληθυσμού της χώρας βρίσκεται αντιμέτωπο με το φάσμα της φτώχειας και η μέση ετήσια δαπάνη για αγορές έχει μειωθεί 33% σε σχέση με το 2008. Οι δύο παραπάνω εκθέσεις πραγματοποιήθηκαν με στοιχεία του περασμένου έτους. Η αύξηση των τιμών το 2022 θα επιδεινώσει περαιτέρω τους οικονομικούς δείκτες και τα κοινωνικά προβλήματα.
Επικοινωνήσαμε με την πρόεδρο της ένωσης καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου. «Συνεχίζουμε να λαμβάνουμε πλήθος καταγγελιών των καταναλωτών. Υπάρχει μια αδιέξοδη και ασφυκτική κατάσταση με τους λογαριασμούς να είναι εκτοξευμένοι. Υπάρχει η επιδότηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, η οποία δεν υφίσταται στους λογαριασμούς αλλά έχει ενσωματωθεί στην τιμή της κιλοβατώρας. Η τιμή της κιλοβατώρας είναι από 0,50 έως 0,70 ευρώ. Επιδοτείται βέβαια το 70/80/90%, ανάλογα με την κατανάλωση. Αν δεν υπήρχε αυτό δεν θα μπορούσε κανείς να πληρώσει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Η επιδότηση του φυσικού αερίου είναι οριζόντια και πολύ λιγότερη. Θα υπάρξει πρόβλημα σε όσους έχουμε θέρμανση με φυσικό αέριο», περιγράφει στην Εποχή.
«Η ενεργειακή φτώχεια βαθαίνει δυστυχώς. Έχει δημιουργηθεί μια νέα γενιά χρεών που αφορά τους λογαριασμούς ενέργειας. Όπως έχουμε τις τραπεζικές οφειλές, τώρα έχουμε οφειλές προς τους προμηθευτές ενέργειας. Μας έχει εκπλήξει το γεγονός πως ακόμα και για 500 ευρώ εναλλακτικός προμηθευτής ενέργειας εξέδωσε διαταγή πληρωμής. Καταναλωτές απειλούνται από εισπρακτικές εταιρείες για διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος. Λίγες είναι οι διακοπές αυτή τη στιγμή, αλλά οι απειλές είναι πάρα πολλές από τις εισπρακτικές εταιρείες. Υπάρχει και μεγάλη δυσκολία στον αριθμό των δόσεων, δεν είναι ευέλικτες οι εταιρείες», σχολιάζει η Π. Καλαποθαράκου.
«Υπάρχει ζήτημα μεγάλο με τους ανεξόφλητους λογαριασμούς. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχει ενημερωθεί ο καταναλωτής γραπτώς από την εταιρεία ότι έχει αναθέσει τη διαχείριση του ποσού στην τάδε εισπρακτική. Βλέπουμε ότι παραβιάζεται αυτό, δεν έχει λάβει γνώση ο καταναλωτής και αιφνιδιάζεται», επισημαίνει η πρόεδρος του ΕΚΠΟΙΖΩ, θέτοντας ζητήματα παραβίασης της νομοθεσίας από τους προμηθευτές.
«Οι τιμές της ενέργειας θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν σε όλη τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης, δηλαδή για δεκαετίες, και παράλληλα θα υπάρξουν κι άλλες συγκυριακές αιχμές όπως αυτή με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αφού τα ενεργειακά θέματα είναι στενά συνυφασμένα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Αυτά τα παραδέχονται παράγοντες της αγοράς, ακαδημαϊκοί, αλλά και η ίδια η Κομισιόν. Υπάρχουν μάλιστα και αυτοί που ισχυρίζονται, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ότι οι κυβερνήσεις "πρέπει να επιτρέψουν να περάσει όλη η αύξηση στους καταναλωτές ώστε να ενθαρρύνουν την εξοικονόμηση και τη στροφή μακριά από τα ορυκτά καύσιμα". Αυτό σημαίνει ότι δεν μας ζητούν μόνο να υποστούμε το κόστος της ενεργειακής μετάβασης που έφεραν πολιτικές επιλογές που έγιναν ερήμην της κοινωνίας, αλλά και να αποδεχθούμε και να συνηθίσουμε την ακρίβεια που ήρθε για να μείνει», σχολιάζει στην Εποχή η Βάννα Σφακιανάκη εκ μέρους του Πανελλαδικού Δικτύου Συλλογικοτήτων για την Ενέργεια, τονίζοντας παράλληλα πως «απαιτείται ουσιαστικότερη αλλαγή μοντέλου».
«Το Δίκτυο είναι ένα άτυπο σχήμα που συγκροτήθηκε το 2020 με τη συμμετοχή φορέων και συλλογικοτήτων που εμπλέκονται άμεσα σε κινηματικές δραστηριότητες, με κοινό χαρακτηριστικό το ενδιαφέρον τους για τις επιπτώσεις του συνόλου των ενεργειακών δραστηριοτήτων στη χώρα, επιπτώσεις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές. Η ύπαρξη ισχυρών τοπικών κοινωνικών αντιστάσεων, όπου υλοποιούνται ή σχεδιάζεται να υλοποιηθούν ενεργειακές δραστηριότητες, αποτελεί τη βασική μας προτεραιότητα. Μας βρίσκει ριζικά αντίθετους το μοντέλο του ευρύτατου ενεργειακού μετασχηματισμού, που βρίσκεται σε φάση πλήρους εξέλιξης. Μαχόμαστε ενάντια στην εμπορευματική παραγωγή και διαχείριση της ενέργειας και στον γενικότερο συγκεντρωτισμό του συστήματος ενέργειας. Οι πολιτικές της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, η μετατροπή της σε τυπικό εμπορικό, χρηματιστηριακό προϊόν στο πλαίσιο μιας αυτόνομης αγοράς –μέσω κυβερνητικών και κρατικών πολιτικών που δεν λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες– μεγεθύνουν το πρόβλημα και δίνουν χαρακτηριστικά "φρενίτιδας" στις ενεργειακές δραστηριότητες».