Με δύο κεντρικά θέματα στη στόχευσή της εισήλθε –σύμφωνα με διαρροές από το Μαξίμου στα φίλια ΜΜΕ— η κυβέρνηση στην προεκλογική ευθεία την περασμένη Κυριακή. Πρώτον, το ζήτημα της ενέργειας και, δεύτερον, η όξυνση στα ελληνοτουρκικά. Εκτιμάται ότι, αν τα διαχειριστεί με επιτυχία έως τις κάλπες, «η Ν.Δ. θα διεκδικήσει με αξιώσεις την αυτοδυναμία» -- ήτοι το «υπέρ βωμών και εστιών» ζήτημα για την κυβέρνηση.
Χωρίς να υποτιμάται η σημασία του δεύτερου, στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι, εάν η αντιμετώπιση του πρώτου, δηλ. του ενεργειακού, δεν είναι επιτυχής, τότε «ο κίνδυνος δημοσκοπικής υποχώρησης είναι κάτι παραπάνω από ορατός, περιπλέκοντας το πολιτικό σκηνικό…». Όπου «κίνδυνος», η απροθυμία της Ε.Ε. να ορίσει πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα το οικονομικό βάρος να μετακυλίεται στις εθνικές κυβερνήσεις.
Η λύτρωση, μερική και υπό προϋποθέσεις που μένει να διευκρινιστούν, ήλθε την Τετάρτη. Μετά από άρνηση πολλών εβδομάδων να καταθέσει σχετικές προτάσεις , η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εισηγήθηκε, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ένα προσωρινό ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο, «μια προσωρινή λύση, έως ότου αναπτυχθεί ένας νέος δείκτης τιμών της Ε.Ε., που θα διασφαλίζει καλύτερη λειτουργία της αγοράς». Η Κομισιόν έχει ήδη αρχίσει να εργάζεται για αυτό, διαβεβαίωσε. Την ίδια μέρα, η πρόεδρος της Κομισιόν ενημέρωσε με επιστολή της τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών για τα περαιτέρω μέτρα που σχεδιάζει για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Στροφή σε ένα κρίσιμο ζήτημα που δοκιμάζει τη συνοχή της Ένωσης. Αβέβαιη, υπό πολλές προϋποθέσεις αδιευκρίνιστες ακόμη, όμως στροφή. «Ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», σχολίασε στο Twitter ο Κυριάκος Μητσοτάκης – ενδόμυχα ευχόμενος να αποδειχθεί και «ένα σημαντικό βήμα» προς την… αυτοδυναμία; Ίσως.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ πιο δύσκολο φαίνεται να είναι το επόμενο βήμα. Η κλιμάκωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις προβλέπεται να επηρεάσει σημαντικά το πολιτικό κλίμα έως τις εκλογές.
Στους επόμενους μήνες τοποθετούσε μέχρι προχθές η Αθήνα το ενδεχόμενο ο Ταγίπ Ερντογάν να προκαλέσει μια σοβαρή κρίση για δική του, εσωτερική κατανάλωση. Ως πιθανότερη κίνηση η κυβέρνηση εκτιμούσε την πρόκληση μιας νέας προσφυγικής κρίσης ή το ενδεχόμενο κάποιο τουρκικό ερευνητικό σκάφος να κινηθεί δυτικά του 28ου μεσημβρινού, νότια της Κρήτης.
Ο Τουρκία αιφνιδίασε – με διαφορά μηνών... Την Τρίτη έγινε γνωστό ότι η Άγκυρα υπέγραψε με την κυβέρνηση της Λιβύης σύμφωνο ερευνών και συνεκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στη λιβυκή ΑΟΖ.
Με την κίνησή του αυτή ο Ταγίπ Ερντογάν θέλησε, πιθανότατα, να προκαταλάβει με όρους απτής πραγματικότητας τη ρητορική που ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεφύλασσε –από το βήμα της πρώτης συνόδου της υπό σύσταση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας την Πέμπτη και την Παρασκευή στην Πράγα— στις αλλεπάλληλες φραστικές προκλήσεις και απροκάλυπτες απειλές της Τουρκίας. Το πέτυχε αυτό ο τούρκος πρόεδρος; Με όρους αδήριτης πραγματικότητας, ναι.
Η νέα τουρκολιβυκή συμφωνία προβλέπει «τη χρήση σκαφών που χρησιμοποιούνται από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων και τους εταίρους της, ώστε να εξερευνηθούν, να αναπτυχθούν και να εξαχθούν υδρογονάνθρακες στο έδαφος και στην ανοιχτή θάλασσα της Λιβύης», ήτοι στην ΑΟΖ της Λιβύης, όπως αυτή οριοθετήθηκε με το παράτυπο τουρκολιβυκό μνημόνιο τον Νοέμβριο του 2019. Με άλλα λόγια, η συμφωνία δίνει στην Άγκυρα τη δυνατότητα να αποσπάσει από την Τρίπολη την έγκριση διεξαγωγής ερευνών ανατολικά των Δωδεκανήσων και νότια της Κρήτης, δηλαδή σε περιοχές «δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας», κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μελλοντικά.
Η πραγματικότητα εγκαλεί την κυβέρνηση των Αθηνών. Δεν αρκούν οι καταγγελίες, η επίκληση του διεθνούς δικαίου και των συνθηκών, η επανάπαυση στην καλή διάθεση των συμμάχων. Χωρίς συγκροτημένη μεσοπρόθεσμη εξωτερική πολιτική, χωρίς συνεκτικό σχέδιο διαχείρισης των προκλήσεων από την Αθήνα, η Άγκυρα, με ή χωρίς τον Ερντογάν, θα εξακολουθήσει να μονοπωλεί για τα επόμενα πολλά χρόνια την πρώτη κίνηση, αμφισβητώντας στο τραπέζι των συναλλαγών της με τη Δύση τα ελληνικά δικαιώματα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, με ό,τι αυτό μπορεί να επιφυλάσσει ακόμη και στην εσωτερική, κοινωνική και πολιτική, συνοχή της Ελλάδας. Μακριά από εθνικιστικές ρητορείες, απαιτούνται στιβαρές, τεκμηριωμένες πρωτοβουλίες.
Η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια και νότια της Κρήτης είναι ένα θέμα. Το έθεσε χωρίς περιστροφές ο Αλέξης Τσίπρας ήδη καλοκαίρι του 2020. Ο Νίκος Δένδιας, στην ομιλία του στη Βουλή κατά τη συζήτηση για την κύρωση των συμφωνιών της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο για την οριοθέτηση ΑΟΖ, διαβεβαίωσε ότι στο Υπουργείο Εξωτερικών μελετούν ήδη τους χάρτες, ώστε το προσεχές διάστημα να υπάρξει επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης και στην περιοχή που περιλαμβάνει η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου.
Το «προσεχές διάστημα» ακόμη διαρκεί. Με επακόλουθο --δευτερεύον βεβαίως, αλλά υπαρξιακό ενδεχομένως για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τη Ν.Δ.-- να αιωρείται μετέωρο «ένα πολύ σημαντικό βήμα» προς την… αυτοδυναμία.
Αυτά αναφορικώς με τα δύο κεντρικά θέματα που –σύμφωνα με διαρροές από το Μαξίμου στα φίλια ΜΜΕ— είχε στη στόχευσή της η κυβέρνηση εισερχόμενη στην προεκλογική ευθεία την περασμένη Κυριακή.