Υπήρχε ένα τρίπτυχο των παλιών, προ της χούντας, δημοσιογράφων που έλεγε ότι το κοινό είναι αδηφάγο. Ενδιαφέρεται μόνο για αίμα, σπέρμα και στέμμα. Το στέμμα το ξεφορτωθήκαμε -στα εν οίκω-, το αντικαταστήσαμε με μία υπέρκομψη οικογένεια. Αλλά, κατά τα λοιπά, ποιοτικά δεν έχει αλλάξει κάτι. Το κοινό παραμένει αδηφάγο και λαχταρά αίμα και σπέρμα.
Τρέφεται από τον πόνο, τον θάνατο, τις ειδήσεις που εμπεριέχουν βιασμούς -ιδανικά παιδιών. Για τις γυναίκες ξέρετε, ε; Έχουν κουράσει τέτοιες ειδήσεις. Τα παιδιά δεν τα ρωτάμε τι φορούσαν, οπότε είναι σκάνδαλο. Η γυναίκα γίνεται είδηση μόνο αν πεθάνει.
Σοκ
Προσπαθούμε να δούμε κάπως θετικά τον κουρνιαχτό: η κοινωνία, λέμε, συγκλονίζεται. Αλλά η κοινωνία δεν συγκλονίζεται. Δεν νιώθει πόνο, δεν κλαίει. Δεν πενθεί. Η κοινωνία σοκάρεται κι αυτή είναι εξαιρετικής σημασίας διαφορά. Όταν συγκλονίζεσαι, δεν αντέχεις πια, σαν την πιανίστρια στο Salo που πήδηξε από το παράθυρο. Όχι ότι ευχόμαστε μαζικές αυτοκτονίες, αν είναι δυνατόν. Αλλά να συγκλονίζεσαι, σημαίνει κάτι. Σημαίνει απόγνωση. Έπειτα οργή. Έπειτα δράση, θυμό. Ανατροπή, στο τέλος.
Αλλά να σοκάρεσαι, αυτή είναι άλλη υπόθεση. Σοκάρεσαι διαβάζοντας ειδήσεις, πολλώ δε μάλλον παρακολουθώντας τες. Σοκάρεσαι και θυμώνεις, αλλά με μια αγριότητα ορμέμφυτη. Εκδικητική, καλύτερα. Μια αγριότητα εκδικητική. Το σοκ είναι βιοπολιτική, είναι κατευθυνόμενο συναίσθημα, δεν πηγάζει από τη δικαιοσύνη, σε αντίθεση με τη συγκίνηση, με όταν συγκλονίζεσαι, που ο κορμός σου τρέμει και οι παλάμες ιδρώνουν. Όχι, το σοκ υποκινείται από χαμερπή ένστικτα. Αυτά που ο σύγχρονος Διαφωτισμός προσπάθησε να απορρίψει.
Ηδονικό
Το σοκ, λοιπόν. Το σοκ λιντσάρισε την Ρούλα Πισπιρίγκου, το σοκ λαχταρά κρεμάλες και ευγονικούς ευνουχισμούς, το σοκ θρέφεται από την αυτοδικία. Το σοκ είναι ηδονικό πράγμα: κοιτάς την φρίκη από την κλειδαρότρυπα και κάπως νιώθεις καλύτερος από αυτήν. Κάπως νιώθεις πιο άξιος από τον παιδοβιαστή και το γυναικοκτόνο. Κάπως θέλεις να εκδικηθείς για ξένα εγκλήματα, την στιγμή που έχεις παντελώς ηττηθεί για τα εις βάρος σου ματωμένα χέρια.
Το σοκ ζητά θανατική ποινή και ισόβια -αλλά να τηρούνται. Ζητά απάνθρωπες τιμωρίες κι έπειτα σου λέει, απάνθρωπες δεν ήταν οι πράξεις τους; Ήταν. Αλλά για τις ζωές των ανθρώπων αποφασίζουν μόνο οι θεοί και οι δολοφόνοι. Όχι η δικαιοσύνη.
Δεν υπάρχει πιο επιτυχημένη βιοπολιτική από το κατευθυνόμενο σοκ. Παιδοβιαστής και μάλιστα ελεύθερος είναι και ο Δημήτρης Λιγνάδης, αλλά ο δημόσιος λόγος -ο κυρίαρχος, αυτός που μπαίνει στα σπίτια μας- τον εξιλέωσε. Παιδοβιαστής και ο Μίχος κι αν σκεφτόμαστε ποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο, αυτό για μένα δεν μπαίνει σε ζύγι. Το έγκλημα είναι έγκλημα, η πράξη, δηλαδή. Απλώς τον έναν τον γλίτωσαν από την φυλακή και τον άλλον τον έριξαν στα όρνεα. Τα όρνεα είμαστε εμείς. Αδηφάγοι, βδελυροί.
Ζωώδη ένστικτα
Είναι κι αυτό το βάθος των αναλύσεων, ε; Για τη νεκρή Μαρία στη νησίδα του Έβρου δεν κλάψαμε. Για την 12χρονη, πολλαπλώς βιασμένη, πρώτα αηδιάσαμε, μετά σοκαριστήκαμε, μετά είπαμε: θα φταίει η μάνα. Θα είναι Ρομά. Το παιδί ακούει τραπ -γιατί οι φίλτατοι συνάδελφοι δεν παρέλειψαν να δείξουν φωτογραφίες της, να δημοσιεύσουν συνομιλίες, να χτίσουν ένα προφίλ που κάπως δικαιώνει τον εγκληματία, αλλά όχι το έγκλημα.
Ο εγκληματίας βρήκε πρόσφορο έδαφος -αυτό το αναλύσαμε σε όλα μας τα κοινωνικά δίκτυα. Και μαζί, βρήκαν άλλοι 213, ανεξάρτητα από το αν έκαναν την πράξη -αυτούς και μόνο λόγω πρόθεσης, θέλουμε να τους ευνουχίσουμε.
Γιατί αυτό είμαστε. Ζωώδη αντανακλαστικά, ζωώδη ένστικτα. Το κράτος δικαίου πέθανε μαζί με την πολυτέλεια της σκέψης. Ο σωφρονισμός, η έννοιά του, επίσης. Αν δεν το ξέρουμε, έχουμε ηττηθεί κάτω από το βάρος του αίματος, του σπέρματος, του στέμματος.
Κοινωνία τεράτων
Και ποιοι έχουν μείνει να παλέψουν για τη δικαιοσύνη στην κοινωνία; Οι παζολινικοί κυβερνήτες της ή οι αστυνομικοί που βιάζουν μέσα στα τμήματα, έξω από τα τμήματα; Ή εμείς, που χάσαμε το μοναδικό μας προνόμιο στη νηφάλια σκέψη, αυτήν χωρίς το σοκ, όταν ξεκίνησε η κοινωνία να λαχταρά αίμα κι όχι εξεγέρσεις;
Αν αναρωτιόμαστε τι πήγε στραβά την στιγμή που οι χημικοί ευνουχισμοί μας φαίνονται καλή ιδέα, την στιγμή που από την κλειδαρότρυπα απολαμβάνουμε το δράμα ενός παιδιού 12 χρονών ή μιας γυναίκας, αυτό είναι που μας σπρώχνει πιο χαμηλά. Μια εξαιρετικής επιτυχίας βιοπολιτική. Το κατευθυνόμενο σοκ. Το σημείο εκείνο που ενώ όλα καταρρέουν, εμάς μας ενδιαφέρει να περάσει ο νόμος στα χέρια μας. Όχι επειδή εκείνοι είναι διεφθαρμένοι, αλλά επειδή εμείς προτιμάμε να εκδικηθούμε για τις μικρές εικόνες.
Και κέρδισαν, δυστυχώς. Έχουν κερδίσει. Όσο πιο φτωχοί εμείς, τόσο πιο διεφθαρμένοι εκείνοι. Κι όσο πιο διεφθαρμένοι εκείνοι, τόσο μας πείθουν ότι η λύση για να ξεχαστούμε, είναι περισσότερος θάνατος, πιο πολύ αίμα. Και, δυστυχώς, αγαπητές μου και αγαπητοί, τα κατάφεραν. Τώρα ανήκουμε στην κοινωνία των τεράτων. Είμαστε κι εμείς κάτι από τα τέρατα.