1ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ανδριανούπολης
"Τζερόνιμο"Του Στράτου ΚερσανίδηΟλοκληρώθηκε την περασμένη Πέμπτη, το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αδριανούπολης, το οποίο ξεκίνησε την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου. Το νέο αυτό φεστιβάλ, που διοργανώνεται στην τουρκική πόλη της Ανατολικής Θράκης, έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα και επικεντρώνει σε ταινίες οι οποίες προέρχονται από τα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη.
Μέσα σε μία εβδομάδα προβλήθηκαν περίπου 100 ταινίες, από τις οποίες 10 διαγωνίστηκαν στο διεθνές και άλλες 10 στο εθνικό τμήμα. Διαγωνιστικό χαρακτήρα είχε και το Εθνικό Τμήμα ταινιών Μικρού Μήκους.
Ο γάλλος σκηνοθέτης Τόνι Γκατλίφ, η τελευταία ταινία του οποίου «Τζερόνιμο» (Geronimo) προβλήθηκε ως ταινία έναρξης, ήταν ο πρόεδρος της διεθνούς κριτικής επιτροπής. Οι προβολές έγιναν σε 4 υπερσύγχρονες αίθουσες στον πολύ-κινηματογράφο Σινεμαρίν, ο οποίος βρίσκεται σε ένα εμπορικό κέντρο.
Τιμώμενη βαλκανική χώρα ήταν η Βουλγαρία, ενώ στο τμήμα Ένας Σκηνοθέτης, Μία Χώρα, φιλοξενήθηκαν δύο ταινίες του ρουμάνου Κριστιάν Κομεάγκα. Στο τμήμα Πέρα από τη Θάλασσα, προβλήθηκαν ταινίες από υπερατλαντικές χώρες. Υπήρχαν ακόμη προβολές επιλεγμένων τουρκικών ντοκιμαντέρ, βραβευμένων τουρκικών ταινιών μικρού μήκους, αφιερώματα σε τούρκους κινηματογραφιστές, ταινίες για παιδιά, κινηματογραφικές επιτυχίες, όπως το «Χιούγκο» του Μάρτιν Σκορσέζε κ.λπ.
Η κριτική επιτροπή απένειμε (το κείμενο γράφτηκε το βράδυ της περασμένης Τρίτης) συνολικά έξι Χρυσά Ηλιοτρόπια: καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας, γυναικείας ερμηνείας, ανδρικής ερμηνείας, σεναρίου και φωτογραφίας.
Κάποιες ταινίες Η τουρκική ταινία «Περιπλοκή» (Dolanma) του Τουντς Νταβούτ, περιγράφει τις περίπλοκες σχέσεις ανάμεσα σε δύο αδέλφια, που ζουν στο δάσος και εργάζονται ως υλοτόμοι, και μία γυναίκα. Με πλάνα μεστά, βλέμματα και εκφράσεις, ο σκηνοθέτης εικονογραφεί με οικονομία και αρκετά αφαιρετική διάθεση, την υπόγεια σύγκρουση ανάμεσα στους τρεις χαρακτήρες, σε μια ταινία που ρουφάει το θεατή.
Στην ταινία του διεθνούς διαγωνιστικού, «Οι αδελφοί Φίδια» (Kobry a uzovsky), ο τσέχος σκηνοθέτης Γιαν Προυσινόφσκι, περιγράφει τη δύσκολη σχέση ανάμεσα σε δύο αδέλφια με τα παρατσούκλια Κόμπρα και Οχιά. Ο ένας (Οχιά) προσπαθεί να φτιάξει τη δουλειά του ανοίγοντας ένα μαγαζί με ρούχα, αλλά αντιμετωπίζει διαρκώς προβλήματα από τον αδελφό του (Κόμπρα), ο οποίος είναι ναρκομανής και κλέφτης. Με ρεαλιστική ματιά, νευρική κάμερα και συναισθηματική αποστασιοποίηση, ο σκηνοθέτης δίνει μια εικόνα της ζωής στη σύγχρονη Τσεχία.
Σε άλλη ταινία του διεθνούς διαγωνιστικού, την αλβανική «Κεφέ Μπότα» (Bota) του Τόμας Λογκορέτσι, βλέπουμε τη ζωή κάποιων ανθρώπων, σε μια απόκοσμη περιοχή στη μέση του πουθενά. Μέσα σε ένα έρημο και μίζερο τοπίο, σε μια αυτοσχέδια παράγκα, λειτουργεί το καφέ Μπότα. Ιδιοκτήτης του είναι ο Μπεν και εργάζονται σε αυτό, η ξαδέλφη του, Γιούλι, και η ερωμένη του, Νόρα. Ο Μπεν χρωστά σε ένα μαφιόζο, η Νόρα μένει έγκυος και η Γιούλι ανακαλύπτει ένα μυστικό από το παρελθόν που αναστατώνει τη ζωή της. Με πλάνα στα οποία φαίνεται το τοπίο το οποίο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, αφού η ερημιά του μπορεί να παραλληλιστεί με την ερημιά των ηρώων του, ο Λογκορέτσι μπαίνει μέσα στη ψυχή των ανθρώπων που ονειρεύονται αλλά μένουν εγκλωβισμένοι. Το τραγικό φινάλε λειτουργεί ως λύτρωση για τη Γιούλι, αλλά δεν παύει να είναι πικρό. Μια ταινία για το δράμα των Βαλκανίων και ιδιαίτερα για την Αλβανία, μια ταινία που η ψυχή της πάλλεται σε επικίνδυνες ισορροπίες.
Στο διαγωνιστικό επίσης, είδαμε την ταινία του Νταριγιάν Πεγιόφσκι, «Τρεις μέρεςτου Σεπτέμβρη» (Tri dena vo Septemvri), μια συμπαραγωγή ΠΓΔΜ και Κοσσυφοπεδίου. Μια πόρνη, η Μάρικα, προσπαθεί να ξεφύγει επειδή κατηγορείται για φόνο. Στο τρένο συναντά τη Γιάνα, η οποία επιστρέφει μετά από χρόνια στο χωριό της κουβαλώντας ένα μεγάλο μυστικό. Οι δύο γυναίκες μέσα από συγκρούσεις δένονται μεταξύ τους κι αποφασίζουν να διεκδικήσουν τη ζωή τους. Ταινία χαρακτήρων μέσα από τους οποίους βγαίνει με οξύ τρόπο αλλά διακριτικό σεναριακά, το μεγάλο ζήτημα της κακοποίησης των γυναικών. Εξαιρετικός σκηνοθετικός ρυθμός, δυνατές ερμηνείες, δομημένοι χαρακτήρες.
Τέλος, η ταινία του κούρδου, Αιντίν Οράκ, «Μωυσής χωρίς ράβδο» (Musaye be asa), είναι μια ποιητική ματιά στη ζωή του συγγραφέα, διανοητή, αγωνιστή της δημοκρατίας και ακτιβιστή, Μουσά Αντέρ. Ο «θείος Μουσά» των Κούρδων σκιαγραφείται με λεπτότητα μέσα από τη ζωή και το έργο του. Σημειώνουμε πως η δολοφονία του, το Σεπτέμβριο του 1992, παραμένει ανεξιχνίαστη.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως η «Εποχή» είναι η μοναδική ελληνική εφημερίδα η οποία καλύπτει το Φεστιβάλ της Αδριανούπολης.
strakersan@gmail.com
kersanidis.wordpress.com