H φιλειρηνική Ιταλία του Peace for Europe που τιμά το άρθρο 11 του Συντάγματός της, που «αποκηρύσσει τον πόλεμο ως μέσο προσβολής της ελευθερίας των άλλων λαών και ως μέσο επίλυσης διεθνών διαφορών», με αιχμή τις μεγάλες μαζικές οργανώσεις των καθολικών και της παλιάς Αριστεράς, ACLI και ARCI, τα συνδικάτα της GCLI, CISL, UIL και όχι μόνο, το σύλλογο ανταρτών ANPI και εκατοντάδες άλλους συλλόγους και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα διαδηλώσει σήμερα Σάββατο το μεσημέρι στη Ρώμη για την άμεση κατάπαυση του πυρός, την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων και την κοινή και συλλογική ασφάλεια στην Ευρώπη με τη συμμετοχή μεγάλου τμήματος του πολιτικού κόσμου, που θα κατεβεί χωρίς κομματικές σημαίες και κομματικά σύμβολα.
Από τις ειρηνιστικές κινητοποιήσεις στις 21 και 23 Οκτωβρίου έλειψε ο αποκαλούμενος Τρίτος Πόλος του Ρέντσι και του Καλέντα και το Δημοκρατικό Κόμμα του Λέτα, που αποφάσισε την τελευταία στιγμή να συμμετάσχει στη διαδήλωση του Σαββάτου, αντιμετωπίζοντας μετά την ήττα του μια κρίση ταυτότητας έχοντας υποχωρήσει στο 16,3%, στα ίδια επίπεδα με το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Κόντε, που έχει μετατραπεί ντε φάκτο σε ηγέτη της αντιπολίτευσης εναντίον της ακροδεξιάς κυβέρνησης της Μελόνι και έχει διευρύνει τις συνεργασίες του με τμήματα της κατακερματισμένης Αριστεράς και του δημοκρατικού και προοδευτικού χώρου. Ακόμη και ο Ντ’ Αλέμα έφθασε να προειδοποιεί το Δημοκρατικό Κόμμα να συνεργαστεί με το Κ5Α, εκτιμώντας ότι αποτελεί το βασικό άξονα του προοδευτικού χώρου. Οι Αδελφοί της Ιταλίας αντίθετα έχουν εκτιναχθεί στο 29,1% με τη Μελόνι να έχει μετατραπεί σε σούπερ σταρ στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες.
Η αλήθεια είναι ότι το ντεμπούτο της Μελόνι στις Βρυξέλλες έγινε σε ένα ιδιαίτερα φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον. Η Μελόνι έθεσε στον φον ντερ Λάιεν το θέμα των τιμών και προμηθειών του φυσικού αερίου, ενώ από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν υπενθύμισε στη Μελόνι ότι η Ιταλία έχει υποχρεώσει να σώζει ζωές στη θάλασσα και να έχει στην πράξη ανοικτά τα λιμάνια της. Κάτι που υπενθύμισε και η Γερμανία του Σολτς για να τελειώσει η Οδύσσεια των 985 προσφύγων κα μεταναστών που περιφέρονται στη Μεσόγειο, έχοντας πλημμυρίσει κυρίως το Ocean Viking (234), το Humanity 1 (179) και το Geo Barents (572), μετά την άρνηση της Ιταλίας και της Μάλτας να τους υποδεχθούν. Η έκκληση του Ocean Viking προς τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Ισπανία έχει μείνει αναπάντητη.
Το πρώτο υπουργικό συμβούλιο της Μελόνι έκλεισε με το πρωτοφανές κυνήγι και την ποινικοποίηση των ρέιβ συγκεντρώσεων και συναυλιών, με πρωτοφανή μέτρα παρακολούθησης τηλεφώνων, που θα πρέπει να περάσουν από τη Βουλή, την επιστροφή των ανεμβολίαστων υγειονομικών στις θέσεις τους και τη διαγραφή των προστίμων που τους είχαν επιβληθεί και την κατάργηση του υποχρεωτικού εμβολιασμού τους και την αλλαγή του ποινικού κώδικα που αφορά την ισόβια κάθειρξη και τα διάφορα εναλλακτικά μέτρα για τους καταδικασμένους.
Σε πλήρη ευθυγράμμιση με την ιδεολογία της Μελόνι ο πρόεδρος της ιταλικής δημοκρατίας Ματαρέλα τίμησε την Επέτειο των Ενόπλων Δυνάμεων στις 4 Νοεμβρίου στο μεγάλο «Μνημείο των Ηρώων» του Μπάρι, που βρίσκονται μόνο οστά των πεσόντων από τις φασιστικές εισβολές στην Ελλάδα, τη Γιουγκοσλαβία, την Αλβανία και την Αφρική, συνεργατών των ναζί και της «Δημοκρατίας του Σαλό» του Μουσολίνι και εγκληματιών πολέμου.
Η Ραφαέλα Μπολίνι, ιστορικό στέλεχος του τεράστιου πολιτιστικού και κοινωνικού συλλόγου ARCI, που έχει 1 εκατομμύριο μέλη, ωστόσο τονίζει στην Εποχή: «Επιτέλους θα διαδηλώσουμε για την ειρήνη, σχεδόν εννιά μήνες μετά την έναρξη του καταστροφικού πολέμου από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Θα διαδηλώσουμε διεκδικώντας τρία βασικά πράγματα, την άμεση κατάπαυση του πυρός, την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων και την κοινή και συμμεριζόμενη ασφάλεια στην Ουκρανία και την Ευρώπη. Κυρίως στην πρώην Ανατολική Ευρώπη έχουμε μια σειρά κινημάτων, κυρίως γυναικών και νέων, που είναι υπέρ της αποστολής όπλων στην Ουκρανία, που έχει το δικαίωμα αντίστασης στην εισβολή. Στην Ιταλία, αγωνιζόμαστε από την πρώτη στιγμή εναντίον της αποστολής όπλων από την χώρα μας, γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να στηρίξουμε τους Ουκρανούς με τη διπλωματία και όχι με τη συνέχιση του πολέμου».
Η Μπολίνι μεταξύ άλλων αποτέλεσε έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές των Κοινωνικών Φόρουμ και του κινήματος στήριξης του ελληνικού λαού την εποχή των μνημονίων φθάνοντας να είναι υποψήφια του ψηφοδελτίου της «Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα» το 2014. Την συναντήσαμε κατά τη διάρκεια του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ της Αθήνας, στο οποίο συμμετείχε, και συνομιλήσαμε.
Η κινητοποίηση για την ειρήνη φαίνεται ότι έχει οικουμενικό χαρακτήρα, για να χρησιμοποιήσω έναν σχετικά θρησκευτικό όρο…
Για όλους εμάς που μεγαλώσαμε και ωριμάσαμε πολιτικά και κοινωνικά στις διαδηλώσεις εναντίον των πυρηνικών όπλων, η προοπτική χρήσης πυρηνικών μας φαίνεται αδιανόητη, ότι μπορεί κάποιος απλά και μόνο να προφέρει τη χρήση των όποιων πυρηνικών όπλων. Μπροστά στην πρωτοφανή επιστροφή της πυρηνικής απειλής και της εμφανούς αδυναμίας των δύο πλευρών να κερδίσουν τον πόλεμο, η μόνη εφικτή και πραγματιστική λύση είναι να σταματήσει αμέσως η σφαγή.
Στην Ιταλία θα κατεβούμε στους δρόμους για την ειρήνη στην Ουκρανία μαζί με τις μεγάλες οργανώσεις των καθολικών, γιατί ο Πάπας Φραγκίσκος αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες, που από την πρώτη στιγμή χωρίς υπεκφυγές και χωρίς να χαριστεί σε κανέναν ζήτησε αυτά που διεκδικούμε κι εμείς. Τη δεκαετία του 1980 αγωνιστήκαμε μαζί με τους καθολικούς για την ειρήνη έχοντας απέναντι τον τότε Πάπα. Σήμερα ο Πάπας έχει μετατραπεί σε ένα είδος ηγέτη της πραγματικής κοινωνικής και ειρηνιστικής αριστεράς.
Αντιμετωπίζουμε μια μεγάλη και δύσκολη πρόκληση, γιατί πρέπει να αποδείξουμε στους δρόμους ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Ιταλών είναι κατά του πολέμου και της αποστολής όπλων. Πρέπει να κλείσει αυτή η πληγή της αποστολής όπλων από την Ιταλία και την Ευρώπη. Πρέπει να συνεργαστούμε σε όλη την Ευρώπη για να επουλώσουμε αυτή την πληγή της στήριξης του πολέμου από τομείς που δηλώνουν φιλειρηνικοί. Πρέπει να οικοδομήσουμε μια κοινή πολιτική για την ασφάλεια, γιατί δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κερδίσουμε το «κόμμα του πολέμου», εάν δεν καταδικάσουμε τις λογικές που τροφοδοτούν τους πολέμους και τις αιματοχυσίες.
Πώς είναι η κατάσταση στην Ιταλία με τη νέα κυβέρνηση της Μελόνι;
Η Μελόνι δυστυχώς δεν είναι κάποια ανόητη, γιατί θα ήταν απλό οι αντίπαλοί μας να ήταν χαζοί και ανίκανοι, αλλά δεν μου φαίνεται ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια τέτοια περίπτωση. Αυτή τη στιγμή προσπαθεί με κάθε τρόπο να φανεί αξιόπιστη, κυρίως προς τους ευρωπαίους συνομιλητές της. Θέλει να εμφανίζεται με μια αποδεκτή από όλους εικόνα.
Παρόλο το «μακιγιάζ» που προσπαθεί να κάνει η Μελόνι, στην κυβέρνησή της συμμετέχει το χειρότερο πολιτικό προσωπικό που θα μπορούσαμε να φανταστούμε από τον χώρο της νεοφασιστικής ακροδεξιάς σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η άφιξη της Μελόνι στην κυβέρνηση φαίνεται ότι επιταχύνει και την εισβολή των φασιστοειδών και διεφθαρμένων Αδελφών της Ιταλίας σε όλες τις θεσμικές δομές. Μην ξεχνάμε ότι οι Αδελφοί της Ιταλίας κυβερνούν ή συγκυβερνούν σε πολλές Περιφέρειες και Δήμους με τη Λέγκα και την Φόρτσα Ιτάλια. Το πολιτικό τους προσωπικό αισθάνεται τόσο πολύ νομιμοποιημένο από τη νίκη τους στις εκλογές που βγάζει τον χειρότερο εαυτό του.
Για παράδειγμα, μόλις κέρδισαν τις εθνικές εκλογές στην Περιφέρεια του Τορίνου, το Πιεμόντε, προώθησαν έναν νόμο που θα δίνει χρήματα στις γυναίκες που αποφασίζουν να μην κάνουν έκτρωση. Ένα οικονομικό κίνητρο για τις γυναίκες που αποφασίζουν να μην κάνουν έκτρωση, ακόμη και εάν μετά δεν κρατήσουν οι ίδιες το παιδί τους. Είναι εμφανές ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ακροδεξιό τσουνάμι σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η Ευρώπη παρακολουθεί την πολιτική της εθνικής κυβέρνησης, ενώ ο κόσμος θα πληρώνει αυτά που αποφασίζουν και οι Περιφέρεις και οι Δήμοι που έχουν πολλές αρμοδιότητες. Τα πολιτικά δικαιώματα και κυρίως τα δικαιώματα των γυναικών και της διαφορετικότητας βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο γιατί φαίνεται ότι χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς της αυτοδιοίκησης για να διαλύσουν την προστασία των δικαιωμάτων, αποφεύγοντας προς το παρόν μια μετωπική επίθεση με άξονα την κυβέρνηση, αποφεύγοντας την άμεση εμπλοκή της κυβέρνησης.
Πώς φτάσατε να έχετε για πρωθυπουργό την Μελόνι;
Γιατί δεν υπάρχει η Αριστερά. Δεν έχουμε καμία αξιόπιστη Αριστερά και κυρίως όταν αυτή εμφανίζεται να αποτελείται από το Δημοκρατικό Κόμμα. Μια έρευνα που έκανε το «Ίδρυμα Ντι Βιτόριο» της CGIL έδειξε ότι το 50% των εργατών και το 50% των φτωχών πολιτών δεν πήγαν να ψηφίσει. Πιο απλά οι εργάτες και οι φτωχοί δεν πήγαν να ψηφίσουν, γιατί αναγνωρίζουν ότι δεν μπορούν να εκπροσωπηθούν από κανένα πολιτικό κόμμα. Αυτοί που περιθωριοποιούνται, που παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, η αξιοπρέπεια και η ζωή τους βλέπουν την Αριστερά mainstream, δηλαδή το Δημοκρατικό Κόμμα, όχι μόνο σαν το δεκανίκι αλλά σαν τον απόλυτο εκπρόσωπο του συστήματος που τους επιτίθεται. Το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν ο πιο πιστός και ένθερμος υποστηρικτής του Ντράγκι, των αντιεργατικών μεταρρυθμίσεων, της υπεράσπισης του «συστήματος Ιταλία» σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, έχουμε τα κατακερματισμένα και διασπασμένα τμήματα της Αριστεράς που δεν προσφέρουν καμιά αξιοπιστία σε αυτούς που αποτελούν ντε φάκτο τα σημεία αναφοράς τους. Αυτοί που αισθάνονται άσχημα, καταπιεσμένοι, αδύναμοι θέλουν να μετρήσει η ψήφος τους και να είναι χρήσιμη για να λύσει τα προβλήματά τους. Δεν δίνουν μια συμβολική ψήφο που θα είναι άχρηστη.
Την ίδια στιγμή, πολλοί αριστεροί πολίτες και ακτιβιστές αποφάσισαν να ψηφίσουν το Κίνημα Πέντε Αστέρων (Κ5Α) του Κόντε, γιατί σκέφτηκαν ότι έτσι θα δώσουν μια χρήσιμη ψήφο υπέρ του κοινωνικού κράτους και της ειρήνης, από τη στιγμή που το Κ5Α υπερασπίστηκε το κοινωνικό εισόδημα του πολίτη, τον κατώτατο μισθό και αμφισβήτησε την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Πολλοί αριστεροί ψήφισαν Κ5Α για να δώσουν και ένα μήνυμα στο Δημοκρατικό Κόμμα, που αρνήθηκε να προχωρήσει σε μια ευρεία δημοκρατική συμμαχία εναντίον της Μελόνι.
Ο σύλλογος που ανήκω, το ARCI, απεύθυνε έκκληση στους πολίτες να μην ψηφίσουν ακροδεξιά και δεξιά και ζητήσαμε από όλες τις προοδευτικές, δημοκρατικές και οικολογικές δυνάμεις να κάνουν μια τεχνική συμφωνία, χωρίς ούτε μια γραμμή κάποιου προγράμματος, για να κερδίσουν τις έδρες του πλειοψηφικού, δηλαδή να κερδίσουν τη Μελόνι στις εκλογές. Την επόμενη μέρα τα προοδευτικά, δημοκρατικά και οικολογικά κόμματα θα μπορούσαν να συζητήσουν τον σχηματισμό και το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλες τις δημοκρατίες. Η ακροδεξιά και η δεξιά ήταν ενωμένες έχοντας απέναντί τους ένα κατακερματισμένοι σκηνικό, με το Δημοκρατικό Κόμμα να συμμαχεί πρώτα με τον Καλέντα και μετά με την Ιταλική Αριστερά και τους Πράσινους, κλείνοντας την πόρτα στο Κ5Α, την πιο ριζοσπαστική αριστερά λες και επιδίωκε την ήττα, που ήταν προδιαγραμμένη από τον εκλογικό νόμο. Χάσαμε γιατί δεν έχουμε μια αξιόπιστη Αριστερά στο πολιτικό επίπεδο και γιατί δεν κάναμε ούτε την τεχνική συμμαχία που θα μας έδινε τουλάχιστον μια καλή ευκαιρία να χάσει η Μελόνι τις εκλογές. Εάν εμφανιζόμασταν ενωμένοι κατά της Μελόνι, του Σαλβίνι και του Μπερλουσκόνι θα μπορούσαμε να κινητοποιήσουμε πολύ περισσότερες δυνάμεις και πολίτες.
Ακόμη χειρότερα, για πρώτη φορά στη ζωή μου, και είμαι 62 χρονών, είδα ότι καμία από τις οργανώσεις μας δεν έκανε το παραμικρό κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Δεν είναι μόνο ότι είχαμε προεξοφλήσει τη νίκη της Μελόνι. Πολλοί δημοκρατικοί και αριστεροί πολίτες απογοητεύτηκαν οικτρά πιστεύοντας ότι η Αριστερά που εκφράζει το Δημοκρατικό Κόμμα θα μπορούσε να αλλάξει. Προσωπικά πάντως δεν πίστευα σε αυτή την αισιόδοξη εκδοχή. Εμείς βρισκόμαστε μπροστά στην πρόκληση της ΕΣΣΔ, η Αριστερά μας και κυρίως το Δημοκρατικό Κόμμα δεν μπορούν να αλλάξουν, δεν μπορούν να μεταρρυθμιστούν.
Δεν ξέρω τι πρέπει να κάνουμε. Παρόλη την οικονομική και κοινωνική κρίση που αντιμετωπίζουμε καμιά πολιτική δύναμη δεν θέλει να αφήσει ελεύθερο ούτε ένα εκατοστό για να συνεργαστεί με άλλους. Όταν οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις έχουν καταλάβει ήδη όλο τον χώρο είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο. Αποτελεί μια αυταπάτη να πιστεύει κανείς στην αυτομεταρρύθμιση της Αριστεράς, από την πιο μετριοπαθή έως την πιο ριζοσπαστική. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση στασιμότητας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε τον Γκοντό. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε, τουλάχιστον όσοι βρισκόμαστε και ασχολούμαστε με την κοινωνία, να συζητάμε το θέμα της πολιτικής εκπροσώπησης, γιατί ξέρουμε ότι χωρίς πολιτική εκπροσώπηση δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία των πολιτών και των δικαιωμάτων. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται μια τεράστια κοινωνική δουλειά στις συνοικίες και στην κοινωνία και μετά ο κόσμος να μην βρίσκει κάποιον να ψηφίσει. Πολλοί από αυτούς θα ψήφισαν ακόμη και την Μελόνι, γιατί όλα αυτά τα χρόνια η ακροδεξιά εμφανίστηκε ότι εκφράζει τις ανάγκες του κόσμου που έπληξαν οι κυβερνητικές πολιτικές, αυτών που φοβούνται και αναζητούν ασφάλεια.
Δυστυχώς η ακροδεξιά στην Ιταλία έχει εμπεδώσει καλύτερα από τους αριστερούς τον Γκράμσι και έχει καταλάβει ότι πρέπει να βρίσκεται μέσα στην κοινωνία, διευρύνοντας τη συναίνεσή της και δεν τρομάζει να στηρίξει ριζοσπαστικά κινήματα μέσα στην κοινωνία, όπως τους αντιεμβολιαστές. Τροφοδότησαν και στήριξαν πολύ ριζοσπαστικά και πρωτόγονα κινήματα, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ως οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι τη στιγμή της κάλπης. Μια καθαρή θεώρηση της φιλοσοφίας του Γκράμσι. Εκφράζονται στην κοινωνία και μεταφέρουν στο πολιτικό επίπεδο την πολιτική σύγκρουση. Εμείς δεν το κάνουμε πια. Η ακροδεξιά κατάφερε να πάρει ένα μεγάλο τμήμα που αποτελούσε τον «λαό της Αριστεράς».
Δεν μπορούμε να υπεκφεύγουμε του προβλήματος της πολιτικής εκπροσώπησης, γιατί δεν φθάνει μόνο η δουλειά μας μέσα στην κοινωνία. Τουλάχιστον θα πρέπει να ξεκινήσουμε να το συζητάμε. Εάν το ARCI άνοιγε τις έδρες των συλλόγων του και ζητούσε στις γειτονίες από τον κόσμο να συζητήσει για την αριστερά που θέλει θα ερχόταν πολύς κόσμος.
Αυτό το θέμα θα το θέσουμε και στην εκδήλωση που προετοιμάζουμε για την επέτειο των 20 χρόνων του μεγάλου Κοινωνικού Φόρουμ της Φλωρεντίας, γιατί στο τρίτο θέμα των αναζητήσεων μας θα θέσουμε το θέμα της επάρκειας και της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών πρωταγωνιστών και των κινημάτων. Θα συζητήσουμε πώς θα ξεπεράσουμε τον κατακερματισμό και πώς θα οικοδομήσουμε νέα δίκτυα, γιατί ξέρουμε ότι αποτέλεσαν δύο στοιχεία της μεγάλης εξασθένισής μας τα τελευταία χρόνια, τόσο στο γεωγραφικό - τοπικό επίπεδο όσο και στη θεματολογία μας. Θέτοντας και το επίμαχο θέμα πως μια κοινωνική αριστερά μπορεί να υπάρξει χωρίς πολιτική εκπροσώπηση; Στην Κροατία τα κατάφεραν καλύτερα γιατί ήταν ελεύθερος ο πολιτικός χώρος, σε αντίθεση με την Ιταλία.