Οι άρρωστοι ξεχωρίζουν αναμεταξύ τους
οι υγιείς είναι ίδιοι.
περνώντας απ’ το γέλιο γνωρίζω αλάνθαστα
και τους μεν και τους δε.
τείνω στην άπνοια του νου με λευκότητα
οι δυστυχίες διαφέρουν η ευτυχία είναι μία.
Νίκος Καρούζος, Μορφή καταπλήξεως
Όλοι σου οι γνωστοί έχουν κάποια αρρώστια. Κάτι τους γυροφέρνει, κάτι τους πέτυχε, όλοι τους κάπως είναι. Ενώ τα γράφω αυτά πονάει ο λαιμός μου. Μίλαγα στο τηλέφωνο με μια φίλη που είναι άρρωστη, μια άλλη γνωστή μόλις μου είπε πως ακύρωσε το ταξίδι της. Που και που ακούς πως κάποιος κόλλησε και πάλι κορονοϊό. Το ακούς σαν οι λέξεις να σου υπενθυμίζουν κάτι μακρινό, σχεδόν ρετρό. Οι αρρώστιες συνεχίζουν και χωρίς τις πανδημίες. Σε συναντούν ανεξάρτητα από συγκυρίες. Όλοι σου οι γνωστοί, λίγο πολύ, είναι άρρωστοι.
Περάσαμε από την εποχή της Μεγάλης Υγείας. Όχι φυσικά επειδή όλοι είμαστε υγιείς, αλλά επειδή η υγεία έγινε ο μόνος κοινωνικός στόχος. Στα χρόνια της πανδημίας η αρρώστια ποινικοποιήθηκε. Ο άρρωστος περιορίστηκε. Έγινε κοινωνικά απόβλητος. Μια επικίνδυνη φιγούρα, η οποία απειλεί την ίδια την κοινότητα. Κάποιος αμφίβολος για κοινωνικές επαφές, ανίκανος να κυκλοφορήσει στους δρόμους, επικίνδυνος για να εργαστεί. Ο υγιής ήταν ο κοινωνικά ορθός πολίτης. Ο υπεύθυνος και ο συνεπής ως προς το κοινωνικό του συμβόλαιο. Και μετά μια μέρα αποφασίσαμε πως δεν μπορεί να είναι πια αυτό το θέμα. Πως προέχει ο τουρισμός, τα εστιατόρια και τα κλαμπ των νησιών, το Airbnb. Και κανείς πια δεν μαθαίνει ποιος κολλάει και ποιος πεθαίνει.
Και οι μάσκες σηκώθηκαν. Μια και ο ιός δεν θα μας συναντούσε πια. Ή τέλος πάντων κάναμε πως οι συμπεριφορές του έπαψαν να μας αφορούν. Αλλά όλοι οι υπόλοιποι ιοί μάς περίμεναν. Σαν να μας την είχαν στημένη. Σαν να περίμεναν για δύο χρόνια υπομονετικά και τώρα να ήρθαν να μας καλωσορίσουν. Με αποτέλεσμα όλοι σου οι γνωστοί να έχουν κάποια αρρώστια.
Δεν ανησυχούμε. Δεν φοβόμαστε. Μάθαμε να είμαστε άρρωστοι. Τώρα απλώς περιμένουμε να γίνουμε καλά. Διαβάζουμε για επιδημίες γρίπης πρωτοφανείς στις ΗΠΑ, για προβλέψεις τριπλών επιδημιών στο εγγύς μέλλον. Αρρώστιες που πλησιάζουν, διεκδικώντας τη θέση τους στην απολυμασμένη μας πραγματικότητα.
Είναι σαν μια ολόκληρη εποχή να μπήκε στο στάδιο της ξαφνικής φθοράς. Σαν να πέρασε από την εποχή της ατελείωτης αμεριμνησίας και ξαφνικά να ανακάλυψε τους γιατρούς, τα νοσοκομεία, τους υπόλοιπους αρρώστους. Την ίδια την θνητότητά της. Σαν το παιδί που πέρασε τη δεκαετία των 20 μέσα στις υπερβολές και κάθε φορά έβγαινε αλώβητο και τώρα διασχίζοντας τα 30 ανακάλυψε πως το σώμα έχει όρια και πως σε κάποιο σημείο κλατάρει. Κάπως έτσι πέρασαν οι εποχές της πλαστικής ευωχίας, οι εποχές της υπερκατανάλωσης και των άνευ όρων γευμάτων. Οι δεκαετίες του ‘90 και των ‘00 ήταν τα πρώτα έξαλα χρόνια μιας ελεύθερης νεότητας ενός νέου κόσμου. Κάπως όμως έτσι πέρασαν και οι πρώτες μέρες της κρίσης, όταν η υγεία μπορούσε να μεταφραστεί σε αγώνα, διεκδίκηση. Εποχές έντασης και υπερβολής, απαίτησης σώματος που διεκδικεί. Η εποχή της πανδημίας ήταν η επαφή της πρόσφατης ιστορίας μας με τα γερατειά, με την αλυσίδα της φθοράς που διαρκώς ξεδιπλώνει.
Και βγαίνοντας από τη βίαιη συνειδητοποίηση, προχωρούμε σε έναν ακόμη πιο ψυχρό χειμώνα.