Συμβολική σημασία αποδόθηκε από ελληνικής πλευράς στην παρουσία του υπουργού Άμυνας στο πλευρό της Προέδρου της Δημοκρατίας κατά την επίσκεψή της στο Κίεβο προ δεκαημέρου, για να καταδειχθεί, όπως γράφτηκε, «η ισχυρή δέσμευση της Ελλάδας να στηριχθεί η Ουκρανία στον αγώνα που διεξάγει». Συμβολικό ήταν, άλλωστε, το φορτίο συνολικά της επίσκεψης στην ουκρανική πρωτεύουσα. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις δηλώσεις της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, κατά τη συνέντευξη Τύπου με τον ουκρανό ομόλογό της, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο διαβεβαίωσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ, για την «αμέριστη συμπαράσταση της Ελλάδας» στη χώρα του και τον ίδιο, «εξαρχής και παρά τον σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, με την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας και αμυντικού εξοπλισμού» και διαθέτοντας «το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ως κόμβο για τους συμμάχους, που επιθυμούν να προσφέρουν βοήθεια στην Ουκρανία…».
Αλλά αν η επίσκεψη στο Κίεβο είχε όντως συμβολικό χαρακτήρα, αν ήταν μόνο μια κίνηση υψηλού διπλωματικού συμβολισμού, τότε ποιος ο λόγος την κυρία Πρόεδρο να συνοδεύσει ο υπουργός Άμυνας και όχι ο υπουργός Εξωτερικών; Γιατί ο Νίκος Παναγιωτόπουλος και όχι ο Νίκος Δένδιας «στο πλευρό της Προέδρου της Δημοκρατίας»;
Εν τέλει, ποιος συνόδευε ποιον στο Κίεβο; Ο κ. υπουργός την κυρία Πρόεδρο, ή μήπως το αντίστροφο; Διότι, όπως αποδεικνύεται, πρόθεση της επίσκεψης του δίδυμου ΠτΔ-ΥΠΕΘΑ στο Κίεβο δεν ήταν αυτή να περιοριστεί στο πεδίο του συμβολικού. Κάθε άλλο. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες στον Τύπο της περασμένης Κυριακής, στις «διευρυμένες συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών» που ακολούθησαν τη συνάντηση Σακελλαροπούλου-Ζελένσκι, το Κίεβο κατέθεσε, όπως γράφτηκε, «νέα αιτήματα, αυτή τη φορά για χορήγηση από την Ελλάδα συστημάτων ενίσχυσης της ουκρανικής αεράμυνας».
Αλλά, για να είμαστε ακριβείς, τα «νέα αιτήματα» δεν είναι… ακριβώς νέα. Το θέμα, θυμίζουμε, είχε θέσει στον έλληνα ΥΠΕΘΑ ο ουκρανός ομόλογός του κατά την επίσκεψη του πρώτου στο Κίεβο στα μέσα Οκτωβρίου, προφανώς ενθαρρυνόμενος από το γεγονός ότι μία εβδομάδα νωρίτερα, στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις 14 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, η «ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας» ήταν ανάμεσα στις επείγουσες προτεραιότητες.
Τότε περίπου προσλαμβάνουν νέα ένταση οι πιέσεις στην Αθήνα να ενισχύσει το Κίεβο με τα συστήματα αεράμυνας ρωσικής κατασκευής που διαθέτει, όπως τα TOR-M1 και OSA-AK/AKM, συστήματα κορμός της ελληνικής αεράμυνας, τοποθετημένα σε νευραλγικά σημεία της επικράτειας, αλλά και οι ρωσικοί αντιαεροπορικοί πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς S-300 που επίσης διαθέτει η Ελλάδα.
Η πρόκληση είναι μεγάλη. Ξεπερνά τις ανοχές ακόμη και μιας κυβέρνησης που θέλει την Ελλάδα δεδομένο και προβλέψιμο εταίρο της βορειοατλαντικής συμμαχίας. Αν, μέσα στην προβλεψιμότητά της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτολμήσει να παραβλέψει τους κίνδυνους που συνεπάγεται για τη χώρα η αποδυνάμωση της αεράμυνάς της, δεν μπορεί, μέσα στον πυρετό της να κρατηθεί στην εξουσία, να παραβλέψει το πολιτικό κόστος για την ίδια αν υποχωρήσει στην απαίτηση να το κάνει. Όπως πιο κομψά διατυπώθηκε αλλού, «κάτι τέτοιο θα εμπεριείχε πρόσθετους πολιτικούς κινδύνους».[1]
Υπάρχει τρόπος παράκαμψης από την κυβέρνηση των «πρόσθετων πολιτικών κινδύνων», του πολιτικού κόστους για την ίδια;
Στο κυβερνητικό επιτελείο φαίνεται να έχουν ήδη εντοπίσει έναν. Με την προσδοκία, όπως αφήνουν να εννοηθεί, η εφαρμογή του «να συνοδεύεται από εγγυήσεις, κυρίως από τις ΗΠΑ».
Αν εφαρμοστεί θα πρόκειται για απομίμηση του τρόπου με τον οποίο τα ρωσικής κατασκευής άρματα μάχης ΒΜΡ-1 αποσύρθηκαν, όπως γράφτηκε, από την άμυνα των νησιών του ανατολικού Αιγαίου ως «επί της ουσίας παρωχημένα» και δόθηκαν –ετοιμοπόλεμα, ως εκ θαύματος, μέσα σε μερικές εβδομάδες– στην Ουκρανία, με τη δέσμευση ότι το κενό θα αναπλήρωναν ισάριθμα γερμανικά άρματα Marder 1A3, τα οποία όμως κατέληξαν στον Έβρο, προφανώς για να μην υπάρξουν ενδοσυμμαχικές δυσαρέσκειες, βλέπε Άγκυρα.[2]
Το κλίμα προς την κατεύθυνση αυτή έχουν, όπως φαίνεται, αναλάβει να προθερμαίνουν διάφορες διαρροές, όπως, π.χ., η πληροφορία ότι η ουκρανική πλευρά έχει καταθέσει (υποθέτουμε, στις «διευρυμένες συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών» στην κατά τα άλλα συμβολική επίσκεψη στο Κίεβο) την πρόταση να αναλάβει η Ουκρανία «τη συντήρηση και τη λειτουργική ετοιμότητα» των τριών (TOR-M1, OSA-AK και S-300) ρωσικής κατασκευής ελληνικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας.
«Συντήρηση και λειτουργική ετοιμότητα» πού; Επιτόπου; Με τμηματική μεταφορά τους στην Ουκρανία; Με ανοιχτό το ενδεχόμενο, στην περίπτωση αυτή, να βρεθούν κάποια στιγμή προσδεδεμένα, για λόγους ανωτέρας βίας, στην ουκρανική αεράμυνα;
Η πληροφορία δεν απαντά σε αυτό. Υπεκφεύγει, προτάσσοντας το ελεγχόμενης αξιοπιστίας επιχείρημα ότι τα τρία αυτά ρωσικά συστήματα της ελληνικής αεράμυνας πλησιάζουν στα όρια της βιωσιμότητάς τους και, λόγω των κυρώσεων στη Ρωσία, η συντήρησή τους δεν μπορεί να ανατεθεί στη πηγή προέλευσής τους, με ορατό τον κίνδυνο να περιπέσουν σε αχρηστία.
Με άλλα λόγια, κάλυψη των αναγκών της ουκρανικής αεράμυνας επειδή το επιβάλλει η ανάγκη ενίσχυσης της ελληνικής αεράμυνας! Και, βέβαια, πάντα με την προσδοκία της κυβέρνησης Μητσοτάκη ότι μια τέτοια επιλογή της «θα συνοδεύεται από εγγυήσεις, κυρίως από τις ΗΠΑ».
Οσμή από την σκανδαλώδη απόσυρση των ΒΜΡ-1 από την αμυντική θωράκιση των νησιών και την ταυτόχρονη προμήθεια, ύψους 300 εκατομμυρίων, από τις ΗΠΑ «αμφίβιων οχημάτων ανακατάληψης (!;) νήσων, που αποσύρθηκαν από τον αμερικανικό στρατό ως ακατάλληλα»;[3]
Πρόγευση μιας ακόμη υποχώρησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη, υποκύπτοντας αυτή τη φορά στις πιέσεις των Αμερικανών για ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας, με ορατό τον κίνδυνο αποδυνάμωσης της αμυντικής θωράκισης της χώρας;
Κίνηση πολιτικής αυτοκτονίας, με τη χώρα στην τελική ευθεία προς τις εκλογές;
Σημειώσεις:
1. «Πόλεμος στην Ουκρανία: Συστήματα αεράμυνας ζητεί το Κίεβο από την Αθήνα», www.kathimerini.gr, 06.11.2022 - 16:11.
2. «Ανεβαίνουν τα μποφόρ στο Αιγαίο», «Η Εποχή», Σαββατοκύριακο 22-23 Οκτωβρίου 2022.
3. «Marder στον Έβρο: Τι εισηγήθηκαν τα επιτελεία για τα νησιά;», Ωpress.gr, 29/10/2022.