Η παρήχηση της αδήλωτης στον τίτλο ντροπής κάνει να μοιάζει η εντροπία με μια υποτροπή της στο πέρασμα του χρόνου. Γιατί είτε πρόκειται για το αποικιοκρατικό παρελθόν της είτε για το στενά υλιστικό και κοινωνικά ανάλγητο παρόν της μετά από τόσα πνευματικά επιτεύγματα, η αδήλωτη ντροπή ακούγεται πιο δυνατά παρηχούμενη, στον από όλες τις απόψεις ενεργειακό της ξεπεσμό, από ότι ξεκάθαρα δηλωμένη. Κι αν ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής αναφέρεται στην τάση κάθε συστήματος προς την ολική απώλεια της υλικής ενέργειάς του, που τώρα σηματοδοτείται από τη διαφαινόμενη συγκυριακή διακοπή της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Ευρώπη, η πνευματική της στρόφιγγα είχε αρχίσει να κλείνει από το ίδιο της το χέρι εδώ και καιρό με πολλούς τρόπους. Γιατί όταν έχοντας ένα τέτοιο παρελθόν επαναστατικών ρήξεων ως διαφωτισμών μετά το σκοτάδι αυταρχικών εξουσιών, όταν παράλληλα με αυτά έχει βιώσει τις πνευματικές-φιλοσοφικές ανατροπές οντολογιών, μαρξισμών, φαινομενολογιών, υπαρξισμών και ψυχαναλυτικών θεωριών με το αντίστοιχό τους σε ρομαντικά, εξπρεσιονιστικά, ιμπρεσιονιστικά, κυβιστικά και σουρεαλιστικά, μεταξύ άλλων, καλλιτεχνικά κινήματα και έχοντας επιπλέον βιώσει παγκοσμίους πολέμους και εθνοκαθάρσεις, που το μόνο θετικό τους αντίκρισμα υπήρξε η μέσω των παραπάνω θεωρητικών και καλλιτεχνικών κινημάτων αναστοχασμένη πνευματική τους υπέρβαση, αλλά παρά τούτη την υψηλή στάθμη ιστορικής και κριτικής εμπειρίας καταλήγει σε ένα στεγνά και στενά τόσο υλιστικό όσο και άδικο μοντέλο διαχείρισης της ζωής των ανθρώπων, τότε ναι, πείθεσαι πως το πεπρωμένο της εντροπίας –σαν την προέκταση μιας σκοτεινής ρίζας του διαφωτισμού ή κατοπινή τροπή του σε σκέτη εξατομίκευση- αδύνατον φυγείν, που αν σε ένα επίπεδο υλικής γεγονικότητας σηματοδοτείται από την αιτιολογημένη αλλά και επιλεκτική ρήξη με τη Ρωσία (που αποτελεί ιστορικό και πολιτιστικό σημαίνον κομμάτι της) –σε αντίθεση με το Ισραήλ παρά τη μακροχρόνια και συστηματική εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων-, σε επίπεδο πνευματικής η εντροπία αυξανόταν σταδιακά ως αξιακός κορεσμός ενός συστήματος που απέρριπτε τις δυνητικά ανανεωτικές εισροές, από την Ασία για παράδειγμα, χάριν της αυτοπροβολής του ως μοναδικά ανώτερου, μέσω των οιονεί αποικιοκρατικών πνευματικών εκροών του. Έτσι, από την εντροπία της ως ουσιαστικά κλειστού συστήματος προέκυψε η ιστορική της ντροπή για το άλλοτε συσπειρωμένο ελατήριο δυνητικά πραξιακού νεύματος μετά από τόσο πνεύμα, που τώρα χαλαρωμένο μετά τον χρηματοπιστωτικό και καταναλωτικό κομφορμισμό της συγκρίνει τις ξεχειλωμένες σπείρες του με τις άψογα διατηρημένες της Ιστορίας, της οποίας κάποιοι είχαν διακηρύξει το τέλος. Και υπεύθυνη για αυτή την εντροπία που ορίζεται ως η δυναμική ενός συστήματος προς την ολική απώλεια της ενέργειάς του έως τον θερμικό του θάνατο, ιδιαίτερα σύμφωνα με την αρχή του Πλανκ όταν είναι ενθυλακωμένο σε ένα μεγαλύτερο σύστημα (βλέπε ΗΠΑ), ιστορικά δημιουργημένο από τις δικές της εκροές, είναι η μη αυτονομία πλέον της Ευρώπης, εν πρώτοις αξιακά και πνευματικά και κατόπιν ενεργειακά, αφότου προσκολλήθηκε στο ρηχό αμερικανικό όνειρο ενός στενά και βραχυπρόθεσμα –αυστηρά εξατομικευμένου- πραγματιστικού ωφελιμισμού, που τώρα βιώνεται ως ο αντεστραμμένος κυριολεκτικός θερμικός θάνατος μέσω καυσώνων και πυρκαγιών, με καύσιμη ύλη την παραλυτική αποχαύνωση όσων απολάμβαναν το θαύμα σαν παγόβουνο στην ορατή του ανάδειξη, πάνω απ’ το υποθαλάσσιο τραύμα όλων των «θα» μιας κάποτε θάλασσας ουτοπικής, και όχι ετούτης της ντροπής σε Λιβυκό κι Αιγαίο.