Και ξαφνικά ο κόσμος γύρισε ανάποδα! Ο νεοφιλελεύθερος πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης
ανακοίνωσε ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης «είναι τόσο μεγάλης στρατηγικής, γεωπολιτικής και ενεργειακής σημασίας για τη χώρα μας, ώστε πρέπει να παραμείνει στην κυριότητα του ελληνικού Δημοσίου και συγκεκριμένα του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο έχει και τη δυνατότητα να αναπτύξει το λιμάνι και να αξιοποιήσει πλήρως όλες του τις δυνατότητες».
Με αυτήν του την τοποθέτηση ο Κ. Μητσοτάκης κατέρριψε δύο μύθους: Πρώτον, τον «υποχρεωτικό» χαρακτήρα των ιδιωτικοποιήσεων και, δεύτερον, την υποχρέωση του πλέον κακόφημου μνημονιακού θεσμού (ΤΑΙΠΕΔ) να ιδιωτικοποιήσει το σύνολο των δημόσιων
περιουσιακών στοιχείων που έχει στην κατοχή του.
Τι να πρωτοθαυμάσει κάποιος; Την καθυστερημένη αναγνώριση του ρόλου του λιμανιού της
Αλεξανδρούπολης, που διαθέτει οδική και σιδηροδρομική σύνδεση με τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη και μπορεί να αποτελέσει κρίσιμο κόμβο διέλευσης για την παράκαμψη του Βοσπόρου ή την ανάθεση στο ΤΑΙΠΕΔ της ανάπτυξης του λιμανιού, μνημονιακός μηχανισμός που έχει συμβάλει τα μέγιστα, από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα, στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας;
Το χειρότερο για την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ότι κανείς δεν πιστεύει ότι η ακύρωση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης οφείλεται στην, έστω καθυστερημένη, αναγνώριση της σημασίας που έχει για τη χώρα. Άλλωστε, όλα τα λιμάνια έχουν γεωπολιτική βαρύτητα, ιδιαίτερα σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, σύνορο μεταξύ τριών ηπείρων. Επιπλέον, την ίδια περίοδο που ακυρώθηκε η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, δημοσιεύθηκε η πρόσκληση για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Βόλου (μεγαλύτερο δημόσιο εμπορικό λιμάνι), ενώ πριν από λίγες μέρες είχε ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας (δυτική πύλη εισόδου στη χώρα) και είναι σε εξέλιξη η πώληση του λιμανιού του Ηρακλείου (μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο).
Όμως από την ακύρωση της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και τα σενάρια για τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει το ΤΑΙΠΕΔ, προκύπτουν και άλλα εύλογα ερωτήματα. Γιατί δεν ακολουθείται η ίδια πολιτική και για τα υπόλοιπα λιμάνια; Γιατί, π.χ., δεν εκπονήθηκαν business plan πριν την έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης των λιμένων Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου και Βόλου; Γιατί μέχρι τώρα οι όποιες ανάλογες προτάσεις απορρίπτονταν με το επιχείρημα της αναρμοδιότητας του ΤΑΙΠΕΔ και σήμερα ανακαλύπτουμε τον «αναπτυξιακό» ρόλο του;
Είναι ξεκάθαρο ότι η ακύρωση της ιδιωτικοποίησης στην Αλεξανδρούπολη οφείλεται σε όσα προβλέπει η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, που κυρώθηκε με το Ν. 4660/2020, και στην οποία ρητά αναφέρεται ότι «χορηγείται στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση), σε περιοχές εντός των τοποθεσιών που καθορίζονται παρακάτω και όπως περαιτέρω προσδιορίζονται σε εκτελεστικές συμφωνίες ή διευθετήσεις και συγκεκριμένα: (i) του Λιμένα Αλεξανδρούπολης και (ii) άλλων τοποθεσιών όπως αμοιβαία συμφωνούνται από τα Μέρη ή τους ορισμένους εκπροσώπους τους, σύμφωνα με τις αντίστοιχες εσωτερικές τους διαδικασίες». Είναι σαφές ότι οι εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας, είχαν ως αποτέλεσμα οι Αμερικανοί να προτιμούν ως διαχειριστή του λιμανιού το Ελληνικό Δημόσιο, ιδιαίτερα όταν στην κυβέρνηση βρίσκεται ένα κόμμα που διακηρύττει τη θρησκευτική προσήλωσή του στην εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων, παρά ένας ιδιώτης ακόμη και αν αυτός προέρχεται από τις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Δένδια στην Επιτροπή Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων
της Βουλής, κατά τη συζήτηση του Ν. 4660/2020: «Θέλαμε τη στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή και στη Θράκη. Ένα κύριο σημείο ήταν το θέμα της Αλεξανδρούπολης. Θέλουμε στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ. Ναι, δεν θέλουμε να είναι εμπορικό το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης» («Καθημερινή», 10.05.2022).
Όμως, η ουσιαστική μετατροπή του λιμανιού σε αμερικανική πολεμική βάση για τη μεταφορά οπλισμού και στρατευμάτων στην Ανατολική Ευρώπη ενταφιάζει τα σχέδια για την ολόπλευρη ανάπτυξη του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, που μόνο αυτή αξιοποιεί πραγματικά τη γεωπολιτική βαρύτητα του λιμανιού. Μόνο η ανάδειξη του λιμανιού σε λιμάνι Ειρήνης, που θα εξυπηρετεί την εμπορική δραστηριότητα για την κάλυψη των αναγκών των λαών των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, μπορεί να αναβαθμίσει την περιοχή και να έχει ουσιαστικά οφέλη για τους κατοίκους της Θράκης, την τοπική και την περιφερειακή οικονομία. Επιπλέον, η διακίνηση, μέσω του λιμανιού, αμερικανικών, κυρίως, ενεργειακών πόρων (LNG) μετατρέπει ουσιαστικά την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία σε ενεργειακή εξάρτηση από τις ΗΠΑ, βάζοντας ένα ακόμη καρφί στο όραμα για την ενιαία Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, που είναι το μόνο που εξυπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα των λαών της Ευρώπης.
Απέναντι στις πολιτικές εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, όπως αυτές εκφράζονται, άμεσα και
έμμεσα, και στον τομέα των λιμανιών, θα πρέπει να αντιτάξουμε ένα συνολικό σχέδιο που θα έχει ως προτεραιότητα την απεμπλοκή τους από το ΤΑΙΠΕΔ και την υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων για την ανάπτυξή τους και την ανάδειξή τους σε «μηχανές ανάπτυξης» των τοπικών και περιφερειακών οικονομιών. Μέχρι τότε η αντίσταση στα σχέδια της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι μονόδρομος...