Στο πεδίο του διεθνούς ανταγωνισμού δεν υπάρχει χώρος για τους ηθικούς κανόνες. Ο ωμός ρεαλισμός και η προβολή ισχύος έχουν τον πρώτο λόγο εδώ.
Το ξέρουν καλά αυτό οι άμαχοι των ερειπωμένων ουκρανικών πόλεων, χωρίς φως, χωρίς νερό, χωρίς θέρμανση, στο έλεος του χειμώνα.
Όπως το ξέρουν οι Ουκρανοί πρόσφυγες στην Πολωνία –πάνω από ένα εκατομμύριο– που από την 1η Μαρτίου, όσοι από αυτούς διαμένουν για πάνω από 120 ημέρες σε κέντρα φιλοξενίας χρηματοδοτούμενα από το κράτος, θα πρέπει –εξαιρουμένων των ανίκανων προς εργασία και των εγκύων γυναικών– να καλύπτουν το 50% του κόστους στέγασης και σίτισης έως και 40 ζλότι (8,87 δολάρια) την ημέρα το άτομο, ποσοστό που μετά τις 180 ημέρες θα ανεβαίνει στο 75%.
Όπως θα το βιώσουν οι Ευρωπαίοι, που μπορεί να κληθούν στο εγγύς μέλλον να καταβάλουν το κόστος του νόμου Inflation Reduction Act (IRA) του προέδρου Μπάιντεν. Ενός νόμου που, με στόχο την τιθάσευση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, προβλέπει φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις ύψους 369 δισ. δολαρίων σε εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών και άλλων προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, υπό τον όρο αυτά να παράγονται στις ΗΠΑ. Με το πλεονέκτημα, επίσης, της πολύ πιο φτηνής ενέργειας, οι ΗΠΑ θα δελεάσουν πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες, πυροδοτώντας μιαν ανεξέλεγκτη αποβιομηχάνιση της Ευρώπης…
Με την Ευρώπη δέσμια των ΝΑΤΟϊκών κυρώσεων στη Ρωσία, στερημένη τη φτηνή και επαρκή ενέργεια που εξασφάλιζε στη Γερμανία, αλλά και άλλους, μια ειδική σχέση με τη Ρωσία, το κόστος της βιομηχανικής παραγωγής στη Γηραιά Ήπειρο θα εκτιναχθεί. Την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ θα αναθερμαίνουν την οικονομία τους και θα ανασυντάσσονται βιομηχανικά, η Ευρώπη θα παγιδευτεί στην παρατεταμένη ύφεση – αντιμέτωπη, παράλληλα, με το τεράστιο κόστος της αναβάθμισης της αμυντικής της ικανότητας, για την οποία θα υποχρεωθεί σε παραγγελίες από τις ΗΠΑ ώστε να συνεχίσει και να επεκτείνει τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας, όπως απαιτεί το ΝΑΤΟ.
Το ορατό ενδεχόμενο ενός εμπορικού πολέμου ΗΠΑ–ΕΕ ήταν πριν λίγες ημέρες το πρώτο θέμα στους Finantial Times και στο Politico, εν όψει της επικείμενης, τότε, επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στις ΗΠΑ. «Αν ο Μακρόν δεν μπορέσει να πείσει τον Μπάιντεν, ένας διατλαντικός εμπορικός πόλεμος θα είναι αναπόφευκτος», έγραψε το Politico.
Για «κερδοσκοπική» εκμετάλλευση του πολέμου στην Ουκρανία κατηγορούν τις ΗΠΑ πολλοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Μπροστά στη διπλή αμερικανική πρόκληση, ενεργειακή και εξοπλιστική, η Γαλλία και η Γερμανία έρχονται πιο κοντά, όμως για να λειτουργήσει αποτελεσματικά για την Ευρώπη η ειδική σχέση των δύο και να αμφισβητηθεί η αμερικανική επικυριαρχία θα χρειαστεί πολύς χρόνος. Η πρόσκληση για την οικοδόμηση μιας πραγματικά ενωμένης Ευρώπης που απηύθυνε το 2017 στους Γερμανούς ο Μακρόν ακόμη περιμένει απάντηση...
Η Ευρώπη πληρώνει την ανυπαρξία κοινής οικονομικής, αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής, που θα την καθιστούσε υπολογίσιμη στο διεθνές πεδίο. Με αποτέλεσμα να είναι σήμερα κομπάρσος στο πολεμικό δράμα που στήθηκε ερήμην της.
Αργά ή γρήγορα θα υπάρξει λύση στο ουκρανικό. Θα είναι και αυτό, όπως και η εκκίνησή του, υπόθεση ΗΠΑ-Ρωσίας. Όσο και αν κάθε τόσο ανεβαίνουν οι τόνοι ανάμεσά τους, δεν υπάρχει περίπτωση ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης του πολέμου. Οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών δεν συναντήθηκαν τυχαία στην Άγκυρα πρόσφατα.
Η σύγκρουση δεν θα τελειώσει με μια συνθήκη ειρήνης. Θα «παγώσει» με τη μορφή μιας έστω άτυπης ανακωχής. Αυτός είναι ο άμεσος στόχος. Μια παύση-σταθμός, ίσως ριζική μετάβαση σε μια νέα διεθνή πραγματικότητα, στην οποία η Ευρώπη δεν θα έχει πρώτο ρόλο…
Στην τριήμερη επίσημη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, ποιον εκπροσωπεί ο Εμανουέλ Μακρόν; Τη Γαλλία; Τον άξονα Παρισίων-Βερολίνου; Την Ευρώπη; Θα φανεί σύντομα.
Θεωρείται βέβαιο ότι θα ζητήσει από τον αμερικανό ομόλογό του εξαιρέσεις για τους ευρωπαίους βιομήχανους που πλήττονται από τον νόμο IRA. Στο ορατό ενδεχόμενο ενός παρατεταμένου εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-ΕΕ θα αντιπαραθέσει την προοπτική μιας «νέας συνεργασίας» με την Ουάσινγκτον προς χάριν της συνοχής του ΝΑΤΟ.
Μιλώντας την Τετάρτη σε εκπροσώπους τη γαλλικής κοινότητας στις ΗΠΑ στην πρεσβεία της χώρας του στην Ουάσινγκτον, αναφερόμενος στον νόμο IRA και στο υπερτιμολογημένο αμερικανικό LNG έκανε λόγο για «επιλογές που θα προκαλέσουν κατακερματισμό στη Δύση».
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες πληροφορίες –κυριολεκτικά «επί του πιεστηρίου» --, στην κοινή συνέντευξη τύπου οι δύο πρόεδροι εξέφρασαν την επιθυμία τους «να ενισχύσουν τη συνεργασία ΗΠΑ-ΕΕ για την καθαρή ενέργεια και το κλίμα», και τη δέσμευσή τους να συζητήσουν «πρακτικούς τρόπους για να συγχρονίσουμε τις προσεγγίσεις μας για την ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας, της παραγωγής και της καινοτομίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», αφήνοντας στην άκρη τις τριβές στις σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. για τη βιομηχανική πολιτική της Αμερικής.
Ήταν μια πρώτη προσέγγιση –αναμενόμενη. Ποια θα είναι η οριστική κατάληξη θα εξαρτηθεί από το αν η επίσκεψη Μακρόν στην Ουάσιγκτον αποδειχθεί ή όχι η τελευταία –σύμφωνα με το καλά ενημερωμένο Politico– διπλωματική ευκαιρία της ΕΕ να αποφύγει έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Αν η αντιπαράθεση ΕΕ-ΗΠΑ παροξυνθεί, η Ελλάδα θα υποστεί «κρίση προσανατολισμού». Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει προσδεθεί «άνευ όρων και ορίων» στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα ένα αντιπαραγωγικό για τη χώρα μίγμα ατλαντισμού – ευρωπαϊσμού, που καταδικάζει την Ελλάδα σε ρόλο απλού παρατηρητή σε όλα τα κρίσιμα πεδία.
Την Πέμπτη ο Ταγίπ Ερντογάν έθεσε ξανά ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη συζητά την αντικατάσταση των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων S-300 και TOR-M1 από συστήματα αμερικανικής κατασκευής «σε τιμή ευκαιρίας». Καληνύχτα και καλή τύχη…