Οι αριθμοί 28, 44, 50, 142 και 2282 έχουν ένα κοινό στοιχείο, σκοτεινό και εξοργιστικό:
-
2282 άτομα βρίσκονται στις ελληνικές φυλακές, με την κατηγορία της διακίνησης ως ανθρώπων. Ελάχιστοι από αυτούς είναι διακινητές. Η τεράστια πλειοψηφία είναι πρόσφυγες. Πρόκειται για τη δεύτερη πληθυσμιακά κατηγορία κρατουμένων.
-
-
Οι δίκες διαρκούν κατά μέσον όρο 28 λεπτά.
-
-
Γίνονται χωρίς την παρουσία μεταφραστή και με μέση ποινή τα 44 χρόνια. Για τους αριθμούς 50 και 142 η εξήγηση λίγο μετά.
-
Με τις εξοντωτικές ποινές φυλάκισης η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί να αποτρέψει περισσότερους πρόσφυγες να έρθουν στη χώρα. Η πρακτική βασίζεται στον νόμο 4251/2014: όποιος βρίσκεται στο πηδάλιο του σκάφους, που μεταφέρει πρόσφυγες και μετανάστες, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται ως διακινητής, σε χρόνο φυλάκισης ίσο με 3 έτη ανά επιβάτη και επιπλέον 15 έτη ανά άτομο που ενδεχομένως χάσει τη ζωή του κατά το ταξίδι.
Η πραγματικότητα, όμως, είναι λίγο διαφορετική: Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο πραγματικός διακινητής εγκαταλείπει το πλοιάριο, αφού πρώτα δώσει -συχνά υπό την απειλή όπλου- το πηδάλιο σε έναν άτυχο πρόσφυγα που βρίσκεται κοντά του. Όταν η Ακτοφυλακή εντοπίσει τη βάρκα, ο άτυχος που βρέθηκε στο τιμόνι συλλαμβάνεται και καταδικάζεται ως ο διακινητής.
Για την υποστήριξη όλων αυτών των κατατρεγμένων, και με πρόσωπο-σύμβολο τον Μοχαμάντ, έναν πολιτικό πρόσφυγα από τη Σομαλία καταδικασμένο σε 142 χρόνια φυλακή, έχω οργανώσει την διεθνή πρωτοβουλία «142 χρόνια φυλακή: Μια δίκαιη δίκη για τον Μοχάμαντ», η οποία υποστηρίζεται από περισσότερους από 2.000 ευρωβουλευτές, ΜΚΟ, και μέλη της κοινωνίας των πολιτών. Έχουμε προβεί σε πολλές δράσεις τόσο στη Χίο και τη Λέσβο, όσο και στις Βρυξέλλες, για να αναδείξουμε το πρόβλημα της άδικης αυτής πρακτικής.
Εκτός από τον Μοχαμάντ, άλλοι δυο τέτοιοι άτυχοι πρόσφυγες είναι ο Ακίφ και ο Αμίρ, που καταδικάστηκαν πρωτόδικα σε 50 χρόνια έκαστος, αλλά αυτή την εβδομάδα στο Εφετείο της Μυτιλήνης, η περιπέτειά τους έλαβε αίσιο τέλος.
Ερχόμενοι από το Αφγανιστάν, ο Ακίφ Ραζούλι και ο Αμίρ Ζαχίρι, ο οποίος μάλιστα ήρθε μαζί με την έγκυο γυναίκα του και το μικρό παιδί τους, βρίσκονταν πάνω στην ίδια βάρκα. Πριν τους εγκαταλείψει ο διακινητής, έδωσε το πηδάλιο στον Αμίρ. Ο Ακίφ έτυχε απλώς να κάθεται δίπλα του. Καταδικάστηκαν σε 50 χρόνια ο καθένας πρωτοβάθμια, και η έφεσή τους αναβλήθηκε ήδη δυο φορές τον περασμένο Μάρτιο και μια ακόμη τον Απρίλιο, λόγω απουσίας του μάρτυρα κατηγορίας. Ο Αμίρ είδε το δεύτερο παιδί του για πρώτη φορά μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου.
Την περασμένη Πέμπτη, μαζί με δυο ακόμη ευρωβουλευτές-μέλη της πρωτοβουλίας, τους Ιρλανδούς Clare Daly και Mick Wallace, επιστρέψαμε στα δικαστήρια της Μυτιλήνης, ως μάρτυρες υπεράσπισης στην εκδίκαση της έφεσης, που αυτή τη φορά έγινε, χωρίς, όμως, και πάλι την παρουσία του μάρτυρα κατηγορίας - ενός αξιωματικού του λιμενικού. Η απόφαση ήταν αθώωση του Ακίφ και μετατροπή της κάθειρξης του Αμίρ σε 8ετή φυλάκιση. Καθώς, δε, έχει περάσει ήδη 2,5 χρόνια στη φυλακή, έχει εκτίσει το απαραίτητο κομμάτι της ποινής του και αποφυλακίζεται και αυτός.
Η δράση της πρωτοβουλίας μας όμως, δεν σταματά. Η δικαίωση του Ακίφ και του Αμίρ ήταν η αρχή. Ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, ο πολιτικός πρόσφυγας από τη Σομαλία, που είναι καταδικασμένος σε 142 χρόνια φυλακή, με την ίδια κατηγορία, κατά το πέρασμα από την Τουρκία στην Ελλάδα, βρέθηκε μπροστά σε ένα αδιέξοδο: Ο πραγματικός διακινητής εγκατέλειψε το σκάφος, αλλά πριν το κάνει, του έδωσε το πηδάλιο. Ο ίδιος δεν ήξερε να κυβερνά σκάφος, αλλά παρά τη θαλασσοταραχή κατάφερε να σώσει 33 ζωές, που βρίσκονταν στη βάρκα, πριν αυτή αναχαιτιστεί από την Ελληνική Ακτοφυλακή. Ο Μοχαμάντ συνελήφθη και συνοπτικά καταδικάστηκε ως διακινητής σ’ αυτή την εξοντωτική ποινή.
«Πρώτη φορά είδα θάλασσα και βρέθηκα σε βάρκα, όταν ήρθε η ώρα να περάσω στην Ελλάδα, όπου ήθελα να έρθω για να ξεφύγω από αυτούς που ήθελαν να με δολοφονήσουν. Δε περίμενα ποτέ, ότι σώζοντας τους συνανθρώπους μου πάνω στο σκάφος θα βρεθώ με 142 χρόνια φυλακή», μου είπε ο ίδιος όταν τον επισκέφθηκα ξανά στις φυλακές της Χίου αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται εκεί, ήδη σχεδόν δυο χρόνια.
«Μου λείπουν τα παιδιά μου και συχνά δεν μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια», εκμυστηρεύθηκε κατά την επίσκεψή. Η εκδίκαση της έφεσης του είναι προγραμματισμένη για τις 8 Ιανουαρίου στη Λέσβο.