Στέκουν εκεί. Σκέλεθρα χθεσινής δραστηριότητας, απομεινάρια άλλων εποχών, σκελετοί ενός πρόσφατου παρελθόντος. Μαγαζιά κλειστά, άλλα σφραγισμένα, άλλα ετοιμόρροπα. Συνοφρυωμένα και σκοτεινά, παραλλαγές του κενού, εκδοχές του άδειου.
Η Κυψέλη είναι μια περιοχή που φτιάχνεται εκ νέου. Περνώντας από την παρακμή στην πτώση της κρίσης και από εκεί στην αφάνεια και την παραίτηση. Μέχρι να έρθει ο εξευγενισμός και να αρχίσει να αναπτύσσεται με νέους όρους. Η Κυψέλη επωφελήθηκε από την κατάρρευση του κέντρου. Και τώρα σταδιακά απειλείται από τις ίδιες συνθήκες που το ρήμαξαν. Την τουριστικοποίηση, την επέλαση του Airbnb, την κάθετη άνοδο των ενοικίων. Είναι μια περιοχή που ζει απότομα, που αλλάζει απότομα. Σήμερα θα βρείτε περιοδικά και αφιερώματα να την περιγράφουν. Να μιλούν για τη ζωή της με θαυμασμό και προσδοκία. Για τα νέα μαγαζιά που όλο ανοίγουν, για τις νέες συνήθεις που όλο και κατοχυρώνονται. Αυτό που δεν καταγράφουν τα αφιερώματα αυτά είναι η μέσα ζωή της γειτονιάς. Τις συνθήκες πέρα από τις κεντρικές αρτηρίες και τα ορατά της κέντρα: Την Φωκίωνος, την πλατεία Κυψέλης, την πλατεία Αγίου Γεωργίου. Υπάρχει μια άλλη Κυψέλη που δύσκολα αποκαλύπτεται στον επισκέπτη. Είναι η πραγματική της εκδοχή πίσω από τη βιτρίνα της. Είναι αυτό που μένει όταν τα πατζούρια της διασκέδασης κατέβουν.
Αν πάρεις κάποιον από τους δρόμους αυτής της αχανούς περιοχής και περπατήσεις μακριά από τον θόρυβο, ανακαλύπτεις τους πυρήνες γύρω από τους οποίους οργανώθηκαν οι ζωές μας. Μικροί, απόκρημνοι και αποκεντρωμένοι μέσα στη ρουτίνα της συγκατοίκησης ενώ οι μέρες στοιβάζονται η μία πάνω στην άλλη. Αν περπατήσεις στην Άνω Κυψέλη, στη Νέα Κυψέλη, στις περιοχές γύρω από τα δικαστήρια ή την Αλεπότρυπα θα εντυπωσιαστείς από τον αριθμό των άδειων μικρών μαγαζιών. Εδώ κάποτε υπήρξε δραστηριότητα. Οι γειτονιές κάποτε μπορούσαν να συντηρήσουν τις δικές τους μικρές αποκεντρωμένες αγορές. Ψιλικατζίδικα, υδραυλικοί, ξυλουργεία, φωτογραφεία, βίντεο κλαμπ, συνοικιακές πιτσαρίες, μαγαζιά με τέντες, μαγαζιά με ηλεκτρικά είδη. Με τον πρώτο ερχομό της κρίσης δρόμοι ολόκληροι συνταξιοδοτήθηκαν απότομα, μικροεπιχειρήσεις φαλίρισαν, μαγαζιά σφραγίστηκαν. Μέσα από μια απότομη διαδικασία γειτονιές ολόκληρες μεταμορφώθηκαν.
Ένα κλειστό μαγαζί δεν είναι μόνο άδειος χώρος. Είναι ταυτόχρονα και επιπλέον σκοτάδι. Οι σβηστές βιτρίνες κλέβουν κάτι από την όρασή μας κάθε νύχτα. Ένα κλειστό μαγαζί είναι επιπλέον παραίτηση. Βρώμικα πεζοδρόμια, παρατημένες επιφάνειες. Κανείς δεν νοιάζεται για το προσκήνιο ενός άδειου χώρου. Κανείς δεν θα φροντίσει τα πεζοδρόμια, τον μπροστά δρόμο, τα περάσματα. Ένα κλειστό μαγαζί είναι η απουσία της επικεντρωμένης ζωής. Η απουσία της σταθερής αναφοράς σε ανθρώπους που παραμένουν ορατοί καθ’ όλη την πάροδο των ημερών. Η απουσία της αναφοράς σε υπηρεσίες και δεξιότητες που απέχουν μια φωνή απ’ το σπίτι σου. Τα κλειστά μαγαζιά είναι η ιδιωτική ζωή. Η δραστηριότητα που κρύβεται στους τέσσερις τοίχους μακριά από τα μάτια των άλλων, μια σταδιακή αποσάθρωση του κοινωνικού δεσμού, της συνύπαρξης και της ανταλλαγής με όρους καθημερινότητας.
Θυμάμαι την αυτάρκεια μιας άλλης εποχής, που έκανε τη γειτονιά να μοιάζει μεγάλη και τον κόσμο να μοιάζει μικρός. Μιας εποχής ταιριαστής στα παιδικά μάτια και τις απλές απαιτήσεις. Μια εποχή που έσφυζε από ζωή. Αφελή, ανεξέταστη αλλά παρούσα. Και μετρώ τα ερειπωμένα μαγαζιά της γειτονίας μου. Πού πήγαν τόσοι άνθρωποι; Πού κρύφτηκε η ζωή στις πόλεις; Πώς θα ξαναρχίσουμε να στήνουμε τους πυρήνες μας σήμερα που η πραγματικότητα μας πολιορκεί και εμείς δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα; Και αν είναι κάτι που μας τρομάζει είναι πως όταν αδειάζουν οι δρόμοι αδειάζουμε και ’μείς. Οι όψεις μας σκύβουν μέχρι να μην είναι πια όψεις. Και οι δρόμοι χάνουν τα ονόματά τους. Γίνονται διάδρομοι για επισκέπτες. Πεδία δραστηριότητας του εφήμερου και του περαστικού.
Θα ξαναστήσουμε τις πόλεις μας. Με το λίγο αυτό που περίσσεψε από το πιο σπάταλο πολύ. Με το λίγο αυτό που έχεις ανάγκη για να ανασάνεις.