Και εκεί που όλοι στην Πάτρα περιμέναμε την πρεμιέρα της παιδικής παράστασης «Μότσαρτ» με αυξημένο ενδιαφέρον, λόγω του γεγονότος ότι είχαμε να κάνουμε με θέαμα μπαλέτου που ως είδος τέχνης δεν παρουσιάζεται και τόσο συχνά στην πόλη μας, η συζήτηση έφυγε από τα θεατρικά, μια και μας προέκυψε θέμα μείζονος πολιτικής διάστασης. Εμβρόντητοι παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες, δηλώσεις ομοφοβικές και μισαλλόδοξες σε σχέση με την εν λόγω παράσταση από τον δημιουργό της, οι οποίες παίρνουν πανελλήνια διάσταση. Δηλώσεις που μας πάνε πίσω στο παρελθόν, σε χρόνια γκρίζα.
Συγκεκριμένα, το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας αποφάσισε στην τρέχουσα θεατρική περίοδο και στο πλαίσιο του εορτασμού των 150 χρόνων λειτουργίας του θεάτρου Απόλλων, να ανεβάσει στην παιδική του σκηνή, το μπαλέτο «Μότσαρτ», σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού του διευθυντή Λουκά Θάνου. Διαφημίζεται ως «ένα σκηνικό παιχνίδι όπου η βαθιά γνώση, σε συνδυασμό με την έμπνευση και το πάθος συνθέτουν αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ιδιοφυΐα» και περιγράφει την πολυτάραχη ζωή του διάσημου μουσουργού. Ο κ. Θάνος επέλεξε ως καταλληλότερο πρόσωπο να ενσαρκώσει επί σκηνής τον Μότσαρτ μια γυναίκα ηθοποιό-χορεύτρια, την κ. Μαρία Κίκινα.
Η πρεμιέρα δόθηκε με επιτυχία, στοχεύοντας κυρίως σε νεανικό κοινό μέσα από την πρόσκληση να παρακολουθήσουν τη παράσταση σχολεία της περιοχής μας. Τα παραπάνω όμως έχουν έρθει σε δεύτερη μοίρα και αυτό που πλέον στην πόλη συζητιέται έντονα, είναι οι ομοφοβικές δηλώσεις του κ. Θάνου.
Το πρόβλημα παρουσιάστηκε όταν κάποιοι, διευθυντές, εκπαιδευτικοί και γονείς μαθητών, διαμαρτυρήθηκαν λέγοντας ότι η επιλογή από τον σκηνοθέτη μιας γυναίκας ηθοποιού για να αποδώσει τον ρόλο άντρα, διαφθείρει τα χρηστά ήθη και ωθεί τη νεολαία στην ομοφυλοφιλία. Οι εν λόγω γονείς διαμαρτυρήθηκαν ότι τους ήταν αδύνατο να εξηγήσουν πως μια γυναίκα ερμηνεύει τον ρόλο ενός άνδρα και ιδιαιτέρως πως μια γυναίκα νυμφεύεται μια άλλη γυναίκα. Θεώρησαν ότι ήταν κίνηση εσκεμμένη ώστε να προβληθούν πρότυπα αμφισεξουαλικά και ομοφυλοφιλίας.
Και εκεί που θα περίμενε κανείς ότι ο κ. Λουκάς Θάνος θα υπερασπιζόταν την επιλογή του με καλλιτεχνικά κριτήρια, εκεί που θα περίμενε κανείς να εξηγήσει με κώδικες θεάτρου τη συγκεκριμένη διανομή, να εξηγήσει δηλαδή ότι το φύλο του ηθοποιού δεν είναι υποχρεωτικό να ταυτίζεται με το φύλο του ρόλου -όπως διαχρονικά ισχύει στο θέατρο- συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Είχαμε δηλώσεις φοβικές όπως: «καταλαβαίνω τις αντιδράσεις των γονέων! Έχουν ένα δίκιο! Γιατί πραγματικά σας λέω, δεν ήταν πρόθεσή μου να βάλω μια γυναίκα, να κάνει τον Μότσαρτ. Δεν βρήκα όμως κατάλληλο άνδρα. Φυσικό είναι να αντιδράσουν έτσι κάποιοι γονείς. Καταλαβαίνω ότι κάποιους ανθρώπους τους ενοχλεί…». Επίσης σε άλλο σημείο: «Δεν έχω κανένα πρόβλημα με την ομοφυλοφιλία αλλά έχω μεγάλο πρόβλημα να την προκρίνω. Το να παροτρύνεις και να πιέζεις ένα άτομο να γίνει ομοφυλόφιλο, επειδή ίσως είναι της μόδας, έχει μεγάλη απόσταση και σε καμία περίπτωση δεν με βρίσκει σύμφωνο. Εγώ έχω ανάγκη να βλέπω ξεχωριστά φύλα στη σκηνή και δεν έχω ποτέ άνδρες χορευτές θηλυπρεπείς». Δηλώσεις αχρείαστες, φοβικές, μισαλλόδοξες, εργασιακά απαράδεκτες. Στερεότυπα και στοιχεία «κατήχησης», που δείχνουν τεράστια άγνοια για το θέμα. Δηλώσεις που έριξαν λάδι στη φωτιά, σε τελείως λάθος κατεύθυνση από ό,τι επιβαλλόταν με βάση τον θεσμικό του ρόλο ως καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ αλλά και ως σκηνοθέτη της παράστασης. Αντί να περιφρουρήσει την τέχνη από φοβικά σύνδρομα και να διαπαιδαγωγήσει, τα δημιούργησε.
Ευτυχώς τουλάχιστον που η «πέτρα του σκανδάλου», η ηθοποιός κ. Κίκινα με ανάρτησή της τοποθετείται και εξηγεί ότι «ένας ηθοποιός μπορεί να υποδυθεί ακόμα και ένα ζώο εάν αυτό χρειάζεται και αυτό συμβαίνει χιλιάδες χρόνια τώρα. Όταν είμαστε πάνω στη σκηνή είμαστε ο ρόλος που μας έχει δοθεί, αύριο μπορεί να είναι ένα δένδρο, αλλά σήμερα ήμουν ένας άνδρας, ο Μότσαρτ.»
Η πανελλήνια διάσταση που πήρε το θέμα προκάλεσε όπως ήταν φυσικό αντιδράσεις από τις δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης, οι οποίες απαιτούν έκτακτο Δ.Σ. ώστε να συζητηθεί το θέμα, φτάνοντας στο σημείο κάποιες να ζητούν μέχρι και την παραίτηση του κ. Θάνου από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή.
Δημόσια παρέμβαση καταδίκης επίσης έκανε η τομεάρχισσα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κ. Σία Αναγνωστοπούλου: «Ο πολιτισμός στα χειρότερά του και η Πάτρα με έναν καλλιτεχνικό διευθυντή που δεν της αξίζει», αλλά και ο υφυπουργός Πολιτισμού κ. Νικόλας Γιατρωμανωλάκης: «Με πόση ευκολία επιλέξατε να ολισθήσετε σε κατεξοχήν και βαθιά ομοφοβικές τοποθετήσεις».
Οι αντιδράσεις ήταν τέτοιες που ανάγκασαν τον πρόεδρο του Δ.Σ. του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας κ. Πέτρο Βάη να πάρει αποστάσεις και να δηλώσει ότι «δεν τις συμμερίζεται ο Δήμος». Η θέση αυτή άφησε ανοιχτή την πιθανότητα να μην ολοκληρώσει ο κ. Λουκάς Θάνος τη θητεία του, μια και η ζημιά που προκάλεσε στη δημοτική αρχή ήταν σημαντική, ενόψει και των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2023.
Το γεγονός είναι, πάντως, ότι η Πάτρα έγινε αυτές τις μέρες διάσημη στην Ελλάδα για λάθος λόγο.