Ο Δημήτρης Αθανίτης είναι ένας σκηνοθέτης που έχει πίσω του ένα πλούσιο και πολύμορφο έργο, το οποίο εξαπλώνεται σε πολλά κινηματογραφικά είδη. Το σίγουρο είναι πως ο σημαντικός αυτός σκηνοθέτης κατέχει πολύ καλά το αντικείμενό του, έχει αφομοιώσει το έργο παλαιότερων αλλά και σύγχρονών του σκηνοθετών και, το κυριότερο, παραμένει ανήσυχος εξερευνητής της τέχνης του κινηματογράφου.
Η αλήθεια είναι πως όταν διάβασα πως το επόμενο σχέδιό του ήταν να μεταφέρει στον κινηματογράφο τη «Μήδεια», το αθάνατο έργο του Ευριπίδη, εξεπλάγην και αναρωτήθηκα με ποιον τρόπο θα προσεγγίσει αυτό το μεγαλειώδες, διαχρονικό κείμενο. Την απάντησή μου την πήρα στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης όπου είδα την ταινία η οποία με εντυπωσίασε.
Η Μήδεια είναι πρόσφυγας στην Κόρινθο μαζί με τον άνδρα της τον Ιάσονα. Εκείνος όμως την παρατά με τα δυο τους παιδιά για να παντρευτεί την κόρη του βασιλιά Κρέοντα. Έτσι διωγμένη από το παλάτι ζει έξω από τα τείχη σε ένα άθλιο κατάλυμα. Όμως ο Κρέων, πεθερός του Ιάσονα, ενοχλημένος από τις συνεχείς κατάρες που εκτοξεύει εναντίον του συζύγου της και της μέλλουσας γυναίκας του, την διατάσσει να φύγει από τη χώρα. «Φύγε, είσαι ξένη» της λέει, κι εκείνη θρηνεί με τα λόγια: «Δεν έχω πατρίδα, δεν έχω που να πάω». Αδυνατώντας να αντιταχθεί στη θέληση του βασιλιά, η Μήδεια προετοιμάζεται να εγκαταλείψει την Κόρινθο όταν ο Ιάσονας της ζητά να δει για τελευταία φορά τα παιδιά του πριν εκείνα φύγουν με τη μητέρα τους. «Ντρεπόσουν για μένα γιατί ήμουν ξένη», του λέει ενώ προετοιμάζει την εκδίκησή της.
Αυτήν είναι σε γενικές γραμμές η ιστορία με τη γνωστή αιματοβαμμένη συνέχεια. Και με αυτήν ήρθε αντιμέτωπος ο Δημήτρης Αθανίτης αλλά η τολμηρή του απόφαση δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα. Ο δοκιμασμένος σκηνοθέτης καταθέτει μια εντελώς πρωτότυπη κινηματογραφική εκδοχή. Η κάμερά του συνομιλεί με το έργο του Ευριπίδη κι αυτό που βλέπουμε επί της οθόνης δεν είναι κινηματογραφημένο θέατρο αλλά καθαρός, ατόφιος κινηματογράφος.
Ο Αθανίτης χρησιμοποιεί τον αρχετυπικό μύθο, εμπνέεται από αυτόν για να μιλήσει για την αναλγησία της εξουσίας, για την αντιμετώπιση του ξένου, για τη θέση της γυναίκας. Είναι αξιοθαύμαστο το πως μια τόσο παλιά ιστορία είναι σκηνοθετημένη με τόσο μοντέρνο τρόπο! Με μια θαυμάσια ασπρόμαυρη φωτογραφία η οποία ξεχωρίζει για την πλαστικότητά της τόσο που μοιάζει με ανάγλυφη! Με άρτια μελετημένες κινήσεις της κάμερας, με πλάνα άλλοτε μακρινά κι άλλοτε κοντινά ανάλογα με την περίπτωση, ο Δημήτρης Αθανίτης σκηνοθετεί με λεπτότητα, με προσήλωση και ρυθμό, οδηγώντας σταδιακά στην κορύφωση του δράματος. Και παρά το γεγονός πως ο μύθος είναι γνωστός, οι σεναριακές ανατροπές δημιουργούν την αίσθηση του απροσδόκητου στην εξέλιξη της αφήγησης.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην Αλεξάνδρα Καζάζου, η οποία σηκώνει το βάρος ενός μεγάλου ρόλου πετυχαίνοντας μια συγκλονιστική ερμηνεία. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η θαυμάσια δουλειά του Γιάννη Φώτου στη φωτογραφία, του Μιχάλη Σαρημανώλη στον ήχο και της Στέλλας Κάλτσιου στα κοστούμια που συνετέλεσαν σημαντικά στην επιτυχία της ταινίας.