Αν θέλουμε να φθάσουμε το 2050 σε μια κατάσταση που το 100% της ηλεκτρικής ενέργειας –αφού θα προωθείται παράλληλα το πρόγραμμα ορθολογικής χρήσης, εξοικονόμησης και αποδοτικότητας, ώστε να μειωθεί η μεγάλη ενεργειακή ένταση της ελληνικής οικονομίας– να παράγεται από τις ΑΠΕ, πρέπει:
- Να διασφαλισθεί ο δημόσιος έλεγχος της ΔΕΗ και να αξιοποιηθεί το ανθρώπινό της κεφάλαιο ώστε να γίνει, σε αντιστοιχία με «τη χρυσή τριακονταετία της», ένα από τα βασικά ανύσματα της μετάβασης στο νέο ενεργειακό πρότυπο.
- Να διασφαλισθεί ο δημόσιος έλεγχος και διαχείριση του συστήματος μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Το σύστημα μεταφοράς και διανομής έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία, από ό,τι στο παλιό ενεργειακό πρότυπο, για την εκμετάλλευση των διάχυτων ενεργειακών πηγών και για έναν ακόμη λόγo: για να μη χάνεται η παραγωγή τους σε απώλειες. Χρειάζονται εκ τούτου μεγάλες επενδύσεις της τάξης των 2-3 δισ. ευρώ για τη σταδιακή αναμόρφωση της λογικής της αρχιτεκτονικής του και του σύνθετου τεχνολογικού εκσυγχρονισμού του.
- Να μειωθεί η ενεργειακή ένταση της ελληνικής οικονομίας, που είναι από τις χειρότερες της Ευρώπης.
Το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας και που πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα για τη σωστή εκμετάλλευση των ΑΠΕ –για ηλεκτρική και θερμική ενέργεια– είναι το σύστημα μεταφοράς και διανομής, και αυτό για τους παρακάτω λόγους:
- Μέχρι τώρα το σύστημα μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας είχε συγκεκριμένα σημεία εισόδου και εξόδου, λειτουργούσε κατά κάποιον τρόπο σαν μονόδρομος. Με τη διάχυτη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, οι γραμμές μεταφοράς και διανομής (ΑΔΜΗΕ-ΔΕΔΔΗΕ) γίνονται πολλαπλής διαδρομής. Για τη διαχείριση αυτής της «σύνθετης κατάστασης» είναι ανάγκη να αναπτυχθεί σύστημα μεταφοράς και σύστημα διανομής με μια νέα αρχιτεκτονική, που θα επιτρέπει την είσοδο και έξοδο διαφόρων καταναλωτών και παραγωγών. Επίσης πρέπει να διαμορφωθεί μια καινούργια σχέση ΥΤ / ΜΤ που θα είναι έκφραση της νέας πραγματικότητας, διαφορετικά θα έχουμε διάφορες ανωμαλίες.
- Η ανάπτυξη της «διάχυτης παραγωγής» επιβάλλει στο ηλεκτρικό σύστημα έναν μεγάλο μετασχηματισμό που θα στηρίζεται στη δημιουργία «έξυπνων γραμμών», που θα είναι ικανές να εξασφαλίσουν στους παραγωγούς και στους χρήστες της ηλεκτρικής ενέργειας συνέχεια τροφοδότησης, ασφάλεια, πολύ καλύτερη εξυπηρέτηση, μείωση της σπατάλης και μείωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Αυτό απαιτεί την πρόσληψη νέου προσωπικού με εξειδικεύσεις ριζικά διαφορετικές από εκείνες του παραδοσιακού, που θα προσθετει στο υπάρχον και θα συμβάλλει στης επαύξηση της ψηφιοποίησης των δικτύων.
Ό,τι ισχύει για το ηλεκτρικό δίκτυο ισχύει αντίστοιχα –για διαφορετικούς και παρεμφερείς λόγους– για το σύστημα μεταφοράς και διανομής του αερίου, που έπρεπε να διατηρηθεί υπό δημόσιο έλεγχο και διαχείριση, μια και σταδιακά θα αναμειγνύεται με βιομεθάνιο και υδρογόνο –πράγμα που γίνεται ήδη, όχι βέβαια στην Ελλάδα– μέχρι την πλήρη αντικαταστασή του, δεδομένου ότι το κόστος παραγωγής του υδρογόνου μειώνεται σταθερά. Ενώ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η δυνατότητα παραγωγής βιομεθανίου στην ΕΕ μπορεί να αντικαταστήσει το 25-30% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, δεν γίνεται κατανοητό γιατί η, εκ των πραγμάτων, συναίνεση στην ιδιωτικοποίηση του δικτύου του φυσικού αερίου. Ήδη από την περίοδο κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Το σημαντικότερο είναι ότι το «νεο ενεργειακό πρότυπο» εκ των πραγμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν το βασικό άνυσμα –υπάρχουν και άλλα– για την οργανική, και όχι λεκτική, συνάντηση της οικολογικής αντίθεσης με την ταξική αντίθεση, δηλαδή την αριστερή, αναγκαία συνθήκη για ένα «Green Deal Europeo». Αυτό συνεπάγεται την οικολογική αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος και των καταναλωτικών συμπεριφορών, δηλαδή την επιδίωξη για μείωση 55% του διοξειδίου.
Πρόκειται για επιλογές με ένταση εργασίας και επόμενα απασχόλησης και κατά συνέπεια ανάπτυξης. Σήμερα οι μεγάλες ηλεκτρικες ενεργειακές επιχειρήσεις εγκαταλείπουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα και επικεντρώνουν τη δραστηριότητα τους στο νέο «ενεργειακό πρότυπο»: ΑΠΕ, εξοικονομηση, αποδοτικότητα, δίκτυα, παροχή εξυπηρετήσεων και αντίκρισμα του καταναλωτή σαν «συμπαραγωγού» και αυτό με την τεχνολογική αναβάθμιση των διάχυτων εγκατάστάσεων κατανάλωσης.