Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται το ειδικό βάρος της Ινδίας στις διεθνείς σχέσεις. Η πολυπληθής χώρα της Ασίας γνωρίζει μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, παρά την απερίγραπτη φτώχεια που συνεχίζει να βιώνει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της. Η συμμετοχή της στις διάφορες διεθνείς ολοκληρώσεις και η σχετικά ανεξάρτητη πολιτική της την καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική. Οι μεγάλοι διεθνείς παίχτες, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία, προσπαθούν να την προσεταιριστούν, για να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα στο διεθνές, άκρως ανταγωνιστικό, γεωπολιτικό τοπίο και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να την αγνοήσουν. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, οι ινδικές πολιτικές ελίτ χρησιμοποίησαν με αριστοτεχνικό τρόπο τις γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ρωσίας για ίδιο όφελος, χωρίς να ταυτίζονται απόλυτα με κάποια από αυτές. Η Ινδία μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας της το 1947, από την εποχή του Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, επιδιώκει, παρά τις δυσκολίες και τις αντιπαραθέσεις, την ανάδειξή της σε υπερδύναμη.
Οι ΗΠΑ αποτελούν τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ινδίας. Εξάγουν κυρίως χρυσό, πολύτιμα μέταλλα, μηχανήματα, πετρέλαιο και λιπάσματα, ενώ εισάγουν σπάνιες γαίες, φαρμακευτικά προϊόντα, έλαια, χημικά προϊόντα και ενδύματα. Η Ινδία διεκδικεί και επιτυγχάνει αρκετές φορές από τις ΗΠΑ την προμήθεια τεχνολογικών προϊόντων, χρηματοδοτήσεις με χαμηλό κόστος ή δωρεάν και εξοπλισμούς. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να μετατρέψουν την Ινδία σε δούρειο ίππο εναντίον κυρίως της Κίνας. Όσο όμως πιέζει η Ουάσινγκτον, τόσο αντιδράει το Νέο Δελχί.
Η Ινδία έχει εδαφικές διαφορές με την Κίνα και κατά καιρούς οι σχέσεις τους οξύνθηκαν πάρα πολύ. Η συνεργασία μεταξύ των δύο μεγάλων χωρών της Ασίας αναπτύσσονται, παρά τις μεταξύ τους διενέξεις. Το 2021 ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών έφθασε σε επίπεδα ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 100 δισ. δολάρια. Κύριος στόχος της εξωτερικής πολιτικής της δεν είναι πλέον να νικήσει στρατιωτικά την Κίνα ή να επιστραφούν τα εδάφη που έχασε στον πόλεμο του 1962, αλλά να αναγνωριστούν από το Πεκίνο τα ζωτικά της συμφέροντα στον Ινδικό Ωκεανό και τη Νοτιοανατολική Ασία.
Η Ρωσία παραμένει ένας από τους κύριους εταίρους της Ινδίας από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία και τον αποκλεισμό της Μόσχας από τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές επενδύσεις και αγορές, μεγαλώνει η σημασία της ενίσχυσης των σχέσεών της με χώρες που ασκούν σχετικά ανεξάρτητη πολιτική, όπως η Ινδία. Το Νέο Δελχί επιθυμεί την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων, ιδιαίτερα στον τομέα των ενεργειακών πόρων. Τον Νοέμβριο η Ινδία αγόρασε το 40% όλων των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου με θαλάσσιες μεταφορές.
Το τελευταίο διάστημα ασκήθηκαν έντονες πιέσεις στην Ινδία για να συμφωνήσει με το εμπάργκο και το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο. Στις αρχές Δεκεμβρίου η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Ανναλένα Μπέρμποκ, μετέβη στο Νέο Δελχί με σκοπό να μεταπείσει την κυβέρνηση να συνταχθεί με τις δυτικές αντιρωσικές κυρώσεις. Η επίσκεψη αυτή δεν είχε κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα και η γερμανή υπουργός Εξωτερικών «έφυγε με άδεια χέρια». «Είμαστε μάρτυρες των οικονομικών συνεπειών του άδικου πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας… Αυτές οι εξελίξεις επέδρασαν και στη χώρα σας, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στην προμήθεια ενεργειακών πόρων και λιπασμάτων», ανέφερε μεταξύ άλλων η Ανναλένα Μπέρμποκ κατά τη συνάντησή της με τον ινδό ομόλογό της Σουμπραμανιάμ Τζαισανκάρ, ο οποίος απάντησε ότι «από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε από τη Ρωσία περισσότερους ενεργειακούς πόρους απ’ ό,τι εισήγαγαν οι 10 μεγαλύτεροι εισαγωγείς… Πετρέλαιο 6 φορές περισσότερο και κάρβουνο 50% περισσότερο απ’ ό,τι εισήγαγε η Ινδία». Και συνέχισε ότι «η Ευρώπη ενδιαφέρεται μόνο για τη δική της ασφάλεια και αγοράζει ενεργειακούς πόρους από τη Μέση Ανατολή, οδηγώντας σε αύξηση των διεθνών τιμών». Στα ινδικά μέσα ενημέρωσης γράφτηκε ότι δεν μπορεί να προκύψει μείωση των εσόδων της Ρωσίας, χωρίς να αυξηθούν οι διεθνείς τιμές. Η Ινδία θα συνεχίσει να αγοράζει ρωσικούς υδρογονάνθρακες και εντείνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία για τους τρόπους μεταφοράς, ασφάλισης και πληρωμής, μετά τους περιορισμούς που αποφασίστηκαν από τους G7, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αυστραλία. Η Ινδία δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις αντιρωσικές κυρώσεις. Εισάγει περίπου το 75% των ενεργειακών πόρων και προσπαθεί να αξιοποιήσει τη διεθνή συγκυρία για επίτευξη χαμηλότερων τιμών, ανεξάρτητα από το πλαφόν που επέβαλε η Δύση στα ρωσικά καύσιμα.
Τόσο η Ινδία και η Κίνα, όσο και η Ιαπωνία, που εξαιρέθηκε από την επιβολή εμπάργκο και πλαφόν, επιδιώκουν να επωφεληθούν από τις αντιρωσικές κυρώσεις και να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο που προμηθεύονται από τη Ρωσία.