Στις 13 Δεκεμβρίου, η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Τζένιφερ Γκράνολμ ανακοίνωσε με ενθουσιασμό, ως επιτυχία του Εθνικού Εργαστηρίου Lawrence Livermore στην Καλιφόρνια, ότι παρήγαγαν για πρώτη φορά περισσότερη ενέργεια σε μια αντίδραση σύντηξης από όση κατανάλωσαν τα λέιζερ, κάτι που θεωρήθηκε ως καθαρό κέρδος ενέργειας. Η πρώτη σκέψη που μας έρχεται στο μυαλό είναι ο στίχος του Οδυσσέα Ιωάννου: «αλλά τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες».
Το συγκεκριμένο εργαστήριο, όπου μόνο το 10% των επιτευγμάτων δεν υπόκεινται σε διαβάθμιση στρατιωτικού απορρήτου (λόγω έρευνας για πυρηνικά όπλα), χρησιμοποιεί τη λεγόμενη τεχνολογία αδρανειακού εγκλωβισμού πλάσματος. Η άλλη τεχνολογία (μαγνητικού εγκλωβισμού πλάσματος – Τόκαμακ), είναι πολύ πιο προχωρημένη και πιθανά θα δώσει πολύ πιο γρήγορα εκμεταλλεύσιμη (εμπορικά φυσικά – σε καπιταλισμό είμαστε) ενέργεια, ενώ ήδη έχουν βιαστεί να την ονομάσουν καθαρή και να δημιουργήσουν το θεσμικό πλαίσιο πλήρους αποδοχής της παραγωγής ενέργειας από σύντηξη.
Το εργαστήριο χρησιμοποίησε ένα πολύ ισχυρό λέιζερ, μια συστοιχία από 192 δέσμες, για να βομβαρδίσει μια μικρή κάψουλα με ισότοπα του υδρογόνου. Έτσι, υπό συνθήκες ακραίων συνθηκών πίεσης και θερμοκρασίας, τα ισότοπα του υδρογόνου δευτέριο και τρίτιο, ενώνονται προς ήλιο-4 απελευθερώνοντας ενέργεια.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στα πειράματα της 5ης Δεκεμβρίου παράχθηκε περισσότερη ενέργεια από ό,τι προσφέρθηκε με λέιζερ στους πυρήνες, για να πραγματοποιηθεί η σύντηξη, με απόδοση 150%. Προσφέρθηκαν 2 MJ (MegaJoules) ενέργειας σε ένα σφαιρίδιο «πυρηνικής ανάφλεξης» και παρήχθησαν 3 MJ ενέργειας από την πυρηνική σύντηξη.
Η ανακοίνωση όμως περιέχει και μια «μικρή νοθεία». Η καθαρή διαδικασία της σύντηξης που πραγματοποιήθηκε πράγματι είχε απόδοση 150%. Αλλά, δεν ξοδεύτηκαν μόνο 2MJ ενέργειας. Αυτό αντιστοιχεί αποκλειστικά στο ποσό της ενέργειας που μετέφεραν τα λέιζερ στους πυρήνες για να συντηχθούν. Για να λειτουργήσει ολόκληρη η εγκατάσταση ξοδεύτηκε πολύ περισσότερη ενέργεια, περίπου 300 ΜJ, οπότε στην πραγματικότητα δεν έχουμε κανένα ενεργειακό κέρδος. Αντίθετα, έχουμε πολύ μεγάλο έλλειμμα αφού –(300+2) + 3 = –299 MJ έλλειμμα ενέργειας.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η ερευνητική ομάδα του National Ignition Facility (NIF) δεν έχει σημειώσει καμία πρόοδο. Για πρώτη φορά κατάφερε να αποδείξει ότι είναι δυνατή η σύντηξη με αδρανειακό εγκλωβισμό και να ορθώσει επιστημονικό ανάστημα απέναντι στον μαγνητικό εγκλωβισμό.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι που επιβάλλουν την έρευνα για την ειρηνική χρήση της σύντηξης — σύμφωνα με τους υπερασπιστές της τουλάχιστον. Σε αντίθεση με το καύσιμο των αντιδραστήρων σχάσης, που χρειάζεται επίπονες και δαπανηρές διαδικασίες προετοιμασίας και σπάνιο υλικό όπως το ουράνιο, το καύσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων σύντηξης, δηλαδή τα ισότοπα του υδρογόνου (το δευτέριο και το τρίτιο) υπάρχουν σε σχετικά άφθονες ποσότητες με προσιτό κόστος προμήθειας. Επιπλέον, οι οπαδοί της εν λόγω διαδικασίας ισχυρίζονται ότι η σύντηξη είναι καθαρότερη από τη σχάση —από την άποψη της ραδιενέργειας— καθώς τα κατάλοιπά της έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής. Παρόλ’ αυτά, δεν θα την λέγαμε «καθαρή». Τα υλικά του περιβλήματος του αντιδραστήρα, καθώς προσβάλλονται από νετρόνια υψηλής κινητικής ενέργειας που περιέχονται στα προϊόντα της σύντηξης, μετατρέπονται σε ραδιενεργά. Έτσι, μετά την απόσυρση των αντιδραστήρων, όταν θα έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους, τα προβλήματα θα είναι τα ίδια περίπου, όπως και στη σχάση. Ή θα πρέπει να αποσυναρμολογηθούν οι αντιδραστήρες και να ταφούν όπως τα άλλα ραδιενεργά κατάλοιπα, λύση το ίδιο ακριβή όσο και η κατασκευή του αντιδραστήρα, ή θα ντυθούν με κατάλληλο σκυρόδεμα και θα μείνουν για πάντα στη θέση τους. Αν επιλεγεί μια τέτοια λύση, φαίνεται πως υπάρχει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα ως προς τη σχάση. Η ραδιενέργειά τους διαρκεί λιγότερο, το πολύ δύο αιώνες και όχι χιλιάδες χρόνια όπως τα απόβλητα της σχάσης.
Ποια είναι η κατάσταση στη σύντηξη λοιπόν; Είναι πάρα πολλά και δύσκολα τα προβλήματα που μένει να λυθούν. Ίσως θα μιλάμε σοβαρά για την ενέργεια από σύντηξη μετά το 2055.