Έχοντας διανύσει 22 χρόνια της νέας χιλιετίας, ο πλανήτης μας, σε όλο και περισσότερες γωνιές του, μοιάζει να βαδίζει σε κινούμενη άμμο χωρίς ορατό προορισμό και κάποιες φορές χωρίς πυξίδα... Οι συγκρούσεις, τα προσφυγικά κύματα εκατομμυρίων ανθρώπων προς «ασφαλέστερες» περιοχές, η φτώχεια, ο υποσιτισμός, η υγειονομική κρίση, η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, συνθέτουν ένα θανατηφόρο μείγμα, που μοιάζει να ανατροφοδοτείται διαρκώς, απελευθερώνοντας νέες, ανθρωποβόρες συγκρούσεις και συχνά αδιέξοδες κρίσεις.
Στο ξεκίνημα της χρονιάς που πέρασε, σύμφωνα με την UNICEF, 274 εκατ. άνθρωποι είχαν ανάγκη ανθρωπιστικής βοήθειας και προστασίας. Στην πορεία αυτές οι ανάγκες αυξήθηκαν δραματικά, με έμφαση στις πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη και στις πιο ευάλωτες ομάδες: στις γυναίκες και τα παιδιά. Σε αυτό το σκηνικό ανισοτήτων και αδιέξοδου τρόμου, όταν μάλιστα συνδυάζεται με θρησκευτικό φανατισμό και μεσαιωνικού τύπου καθεστώτα, τα ανθρώπινα δικαιώματα καταρρέουν μαζί με τις κοινωνίες που πλήττονται.
Το Αφγανιστάν, σήμερα, αποτελεί την κραυγαλέα επιβεβαίωση της ευαλωτότητας των «κεκτημένων» της ανθρωπότητας στην κατοχύρωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων για κάθε άνθρωπο. Πριν ενάμιση σχεδόν χρόνο, η διακυβέρνηση του Αφγανιστάν πέρασε στα χέρια των Ταλιμπάν, υπό τα ανήσυχα, πλην σιωπηλά, βλέμματα της διεθνούς κοινότητας, σπέρνοντας τον τρόμο στον γυναικείο πληθυσμό της χώρας. Η θέση των Ταλιμπάν για τα δικαιώματα των γυναικών, σύμφωνα με την κοσμοθεωρία τους και το όραμα τους για την κοινωνία, ήδη από την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης τους (1996-2001), ήταν στην κατεύθυνση τού πλήρους αποκλεισμού τους. Με την επιστροφή τους στην εξουσία, οι Ταλιμπάν αποδεικνύουν έμπρακτα ότι δεν έχουν αλλάξει την πάγια πεποίθησή τους για τη θέση της γυναίκας, απαξιώνοντας την και απογυμνώνοντάς την από θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες.
Χαρακτηριστική της ακολουθούμενης πολιτικής υπήρξε η άμεση αλλαγή της ονομασίας του υπουργείου Γυναικείων Υποθέσεων, υπεύθυνου πλέον για την «Πρόληψη της Κακίας και την προώθηση της Αρετής»... «Σε καμία άλλη χώρα οι γυναίκες και τα κορίτσια δεν εξαφανίστηκαν τόσο γρήγορα απ’ όλες τις σφαίρες της δημόσιας ζωής, ούτε είναι τόσο μειονεκτικά σε κάθε πτυχή της ζωής τους», έγραψε ο ειδικός εισηγητής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Αφγανιστάν Richard Bennett στην τελευταία του έκθεση για την κατάσταση στο Αφγανιστάν. Τον τελευταίο χρόνο, οι γυναίκες βιώνουν έναν συστηματικό αποκλεισμό από τη δημόσια και πολιτική ζωή, περιορισμό στην απρόσκοπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην ανθρωπιστική βοήθεια, στην εργασία, στη δικαιοσύνη, στις υπηρεσίες Υγείας. Οι περιορισμοί αφορούν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, μεταξύ άλλων η εποπτεία στις δημόσιες εμφανίσεις, στις μετακινήσεις οι οποίες γίνονται μόνο με τη συνοδεία άνδρα συγγενούς, η απαγόρευση να εργάζονται ή να κατέχουν δημόσιες θέσεις, η απαγόρευση εμφάνισης γυναικών στην τηλεόραση, η επιβολή της μπούργκας κοκ. Η ζωή τους οφείλει να περιορίζεται ανάμεσα στους τοίχους της κατοικίας τους, που οριοθετούν τα όνειρα, τις προοπτικές, τις προσμονές τους.
Οι εκθέσεις των διεθνών οργανισμών που έχουμε στη διάθεσή μας (UNWOMEN, UNICEF, USIP κ.α) κατατάσσουν το Αφγανιστάν στην τελευταία θέση σε ό,τι αφορά στην πρόοδο σε θέματα ισότητας των φύλων. Παρά το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο δεν υπάρχει πρόσβαση σε επίσημα στοιχεία, παρά μόνο σε προσωπικές μαρτυρίες, γνωρίζουμε ότι η βία κατά των αφγανών γυναικών, με έμφαση στην ενδοοικογενειακή βία, αγγίζει τα υψηλότερα ποσοστά παγκόσμια (9 στις 10 γυναίκες έχουν υπάρξει θύματα). Στο Αφγανιστάν οι γυναίκες έχουν «καταδικαστεί» στον πιο σκοτεινό Μεσαίωνα, καθώς τα «κατασταλτικά» και ελευθεριοκτόνα μέτρα της κυβέρνησης των Ταλιμπάν πολλαπλασιάζονται σε αριθμό και ένταση.
Τα κορίτσια δεν μπορούν πλέον να μορφωθούν. Πρόσφατα, απαγορεύτηκε με άμεση ισχύ η πρόσβασή τους στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η εικόνα τεθωρακισμένων του στρατού μπροστά στην είσοδο του Πανεπιστημίου, προκειμένου να αποτρέψει τυχόν «παραβάτιδες», αποτελεί «γροθιά» στις «ανεπτυγμένες» κοινωνίες μας, που συχνά επιλέγουν τη σιωπή! Τα δεσμά των γυναικών μοιάζουν να σφίγγουν περισσότερο μετά την από 24/12 απαγόρευση της λειτουργίας οργανώσεων που εργάζονται στη χώρα με Αφγανές, στερώντας με αυτό τον τρόπο κάθε πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια σε μία χώρα στην οποία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περισσότεροι από τους μισούς από τα 38 εκατ. κατοίκους χρειάζονται επείγουσα στήριξη στη διάρκεια του χειμώνα.
Πολλές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμοί έχουν αναστείλει τη δράση τους και αρκετοί έχουν αποχωρήσει, εγκαταλείποντας στην ουσία τον γυναικείο πληθυσμό σε μια απόγνωση που δεν του αναλογεί, «αόρατες» για τον υπόλοιπο κόσμο! Υπάρχουν, όμως, γυναίκες που δεν καταθέτουν τα «όπλα», ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των ομοφύλων τους, όπως η Mahbouba Seraj, που παρά τα 74 χρόνια της, εξακολουθεί να μάχεται και να υψώνει δημόσια φωνή υπέρ της ισότητας και του σεβασμού των ελευθεριών κάθε Αφγανής. Υπάρχουν γυναίκες που φυλακίζονται, βασανίζονται, δολοφονούνται καθημερινά επειδή τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν, να διαδηλώσουν, να πουν «όχι», υπερασπιζόμενες τις δίκαιες νίκες των γυναικών όπου γης, διεκδικώντας ένα καλύτερο αύριο για τις κόρες τους και για την πατρίδα τους. Περισσότερο από ποτέ γίνεται επιτακτική η ευθύνη να σταθούμε ενεργά στο πλευρό τους, δείχνοντας αλληλεγγύη σε έναν αγώνα που αφορά όλες και όλους μας!