Η εισβολή των ακροδεξιών μπολσοναριστών στις έδρες της νομοθετικής, δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας της Βραζιλίας δεν αποτελεί μόνο μια κακή αντιγραφή της κατάληψης του Καπιτωλίου της Ουάσιγκτον από τους οπαδούς του Τραμπ, αλλά και μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για την αντεπίθεση του δημοκρατικού, προοδευτικού, ακόμη και του μετριοπαθούς, συντηρητικού κόσμου εναντίον των εχθρών της δημοκρατίας σε διεθνές επίπεδο.
Ο Λούλα δέχθηκε τη στήριξη όλης της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων και των κοντόφθαλμων ηγετών των ΗΠΑ και της Ευρώπης, που έλαμψαν δια της απουσίας τους πριν από λίγες ημέρες από την τελετή ορκωμοσίας του προέδρου της μεγαλύτερης δημοκρατίας της Λατινικής Αμερικής. Ακόμη και το κόμμα του Μπολσονάρου και ο ίδιος αναγκάστηκαν να κρατήσουν αποστάσεις από τον οργανωμένο ακροδεξιό όχλο.
Ο εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου διέταξε τη σύλληψη και κατάσχεση των λογαριασμών του πρώην γραμματέα Ασφαλείας του κρατιδίου της Μπραζίλια και πρώην υπουργού Δικαιοσύνης, Άντερσον Τόρες για τη συμμετοχή του στην επίθεση στα δημόσια κτίρια, και την κατάσχεση των λογαριασμών του κυβερνήτη του κρατιδίου της Μπραζίλια, Ιμπανέις Ρότσα, που απομακρύνθηκε από το αξίωμά του για 90 ημέρες, και αυτών του Μπολσονάρου μετά την αποκάλυψη, μεταξύ άλλων, ότι ο πρώην πρόεδρος της χώρας ξόδεψε για προσωπικές του δαπάνες τουλάχιστον 5,3 εκατ. δολάρια. Ο Μπολσονάρου δήλωσε ότι θα επισπεύσει την επιστροφή του στη Βραζιλία από την Φλόριντα των ΗΠΑ πριν από το τέλος του μήνα, ενώ στο κοινοβούλιο της Βραζιλίας αυξάνονται οι φωνές που ζητούν από το Ανώτατο Δικαστήριο να ζητήσει την έκδοσή του από τις ΗΠΑ και οι φήμες για επικείμενη δίωξή του. Στο κοινοβούλιο μόνο 8 μπολσοναριστές ψήφισαν κατά του διατάγματος του Λούλα που επιβάλλει έως τα τέλη του μήνα την έκτακτη κινητοποίηση των αστυνομικών αρχών για τη διατήρηση της τάξης στη ζώνη ασφαλείας των δημοσίων κτιρίων της Μπραζίλια, ενώ επισήμως το Φιλελεύθερο Κόμμα του Μπολσονάρου (PL) και το Νέο Κόμμα (PN) απείχαν από τις ψηφοφορίες στη Βουλή και τη Γερουσία.
Μαύρη Διεθνής και WhatsApp
Η Δικαιοσύνη ερευνά τις σχέσεις των οργανώσεων της ακροδεξιάς των ΗΠΑ και άλλων χωρών με τους εισβολείς στην Πλατεία Τριών Εξουσιών, δεδομένου του πρωταγωνισμού του Στιβ Μπάνον κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, και του ρόλου των αρχών του τοπικού κρατιδίου της Μπραζίλια και της Στρατιωτικής Αστυνομίας, ενώ μεταξύ των τουλάχιστον 1.500 μπολσοναριστών που συνελήφθησαν συγκαταλέγονται και υψηλόβαθμα στελέχη των διοργανωτών. Η αστυνομία για «ανθρωπιστικούς λόγους» απελευθέρωσε 600 από αυτούς, κυρίως ηλικιωμένους, άτομα με προβλήματα υγείας και μητέρες.
Η ενορχήστρωση του πραξικοπήματος κατά του Λούλα περιελάμβανε ακόμη και έναν μυστικό στρατιωτικό κώδικα, ενώ περισσότερες από 17.000 δημόσιες ομάδες του WhatsApp είχαν σαν σύνθημά τους την «Κατάληψη της Εξουσίας» και τη συμμετοχή τους στην εισβολή της Πλατείας των Τριών Εξουσιών στις 5 Ιανουαρίου, δημοσιεύοντας τα ωράρια των λεωφορείων και των τρένων για τα «Καραβάνια της Ελευθερίας» που θα έφθαναν οι μπολσοναριστές στη Μπραζίλια, με άξονα αυτούς που είχαν στρατοπεδεύσει εδώ και μήνες φαινομενικά ειρηνικά έξω από το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων ζητώντας από το στρατό να πραγματοποιήσει ένα πραξικόπημα. Η Meta, η εταιρεία που ελέγχει το Facebook, WhatsApp και το Instagram ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι θα διαγράψει οποιοδήποτε ανάρτηση που εκθειάζει ή στηρίζει πράξεις βίας.
Η απειλή των μπολσοναριστών, κυρίως από το Telegram, για νέες συγκεντρώσεις σε 20 πόλεις την Τετάρτη, μεταξύ των οποίων της Μπραζίλια, του Ρίο Ντε Τζανέιρο και του Σαο Πάολο, οδήγησε το Ανώτατο Δικαστήριο να διατάξει την προστασία των δρόμων και των δημοσίων κτιρίων και περιορισμούς στις μετακινήσεις σε όλη τη χώρα και στην επιβολή προστίμου ύψους 3.850 δολαρίων στα φυσικά πρόσωπα κα 19.200 δολαρίων σε νομικά πρόσωπα, όπως και την απαγόρευση των κινητοποιήσεων στο Telegram και στα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα.
Ο νέος προοδευτικός άξονας
Θέλοντας να δώσουν ένα σαφές μήνυμα στην ήπειρό τους και στον κόσμο, οι πρόεδροι της Βραζιλίας και της Αργεντινής, πριν από την έναρξη της συνόδου των χωρών της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής Celac, θα υπογράψουν διμερή συμφωνία που θα επιταχύνει την ολοκλήρωση των οικονομιών των δύο χωρών στον χρηματοοικονομικό, ενεργειακό και εμπορικό τομέα. Ο Λούλα και ο Φερνάντες κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του πρώτου επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να επιταχύνουν τις διαδικασίες ολοκλήρωσης των οικονομιών των δύο χωρών με αυτές των υπολοίπων οικονομιών του Mercosur, επιταχύνοντας επίσης τις διαδικασίες της δημιουργίας ενός ψηφιακού νομίσματος για τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες, που θα ονομαστεί πιθανώς Sur - Νότος, και που θα μπορούσε να επεκταθεί και στις άλλες χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, όπως είχε προτείνει ήδη ο Λούλα από το 2002.
Η διεύρυνση των χωρών της BRICS, της συνεργασίας της Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νοτίου Αφρικής με την είσοδο της Αργεντινής και η αναμενόμενη διεύρυνσή της με άλλες χώρες, φαίνεται ότι θα ενισχύσουν περαιτέρω τη μακροπρόθεσμη δημιουργία νέων ισορροπιών στον πλανήτη μάς. Με την έννοια αυτή η ενημέρωση του πρόεδρου Λούλα από τον πρώην έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την κατάσταση στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, το προσφυγικό και άλλα θέματα της περιοχής μας αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για τον Λούλα ώστε να έχει μια εικόνα της κατάστασης από έναν άλλο προοδευτικό ηγέτη, τη στιγμή που η Τουρκία του Ερντογάν είναι η πρώτη χώρα που χτυπά την πόρτα της εισόδου στην BRICS.
Η «αριστεροσύνη» και οι κάλπες
Τα 13 διατάγματα που υπέγραψε ο Λούλα αμέσως μετά την ορκωμοσία του, μεταξύ των οποίων της ακύρωσης της ιδιωτικοποίησης του ενεργειακού κολοσσού Petrobras, των ταχυδρομείων Correos και του κολοσσού τηλεπικοινωνιών ERC, έδειξαν ότι ορισμένοι βιάστηκαν να κατατάξουν τον Λούλα και το ΡΤ στη μετριοπαθή κεντροαριστερά, παραγνωρίζοντας ίσως το γεγονός ότι ο Λούλα, όπως και η Ρουσέφ, πιθανώς να μην έπασχαν ή πάσχουν από έλλειψη «αριστεροσύνης» αλλά να ήταν δέσμιοι των κοινοβουλευτικών ισορροπιών που έπρεπε να κρατούν.
Ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης του Λούλα με τη συμμετοχή 37 υπουργών από 9 κόμματα έδειξε για μια ακόμη φορά ότι η πολιτική που ακολούθησαν οι δύο αριστεροί πρόεδροι της Βραζιλίας εξαρτιόταν και εξαρτάται από τη στήριξη των άλλων αριστερών, προοδευτικών ή κεντρώων κομμάτων μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς. Ας μη μας διαφεύγει ότι ο Λούλα σήμερα, όπως και η Ρουσέφ, δεν έχει δική του πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Η επιλογή της Ανιέλε Φράνκου, της αδελφής της δολοφονημένης ακτιβίστριας Μαριέλε Φράνκου, στη θέση της υπουργού Φυλετικής Ισότητας και του καθηγητή Σίλβιο Αλμπέιρα στη θέση του υπουργού Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δεν έχουν μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Απογοήτευση προκάλεσε όμως το γεγονός ότι οι γυναίκες στη νέα κυβέρνηση, οι περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση της χώρας, είναι μόλις 11, λιγότερες από το εν τρίτο, ενώ ακόμη μικρότερο είναι το ποσοστό των αφροαμερικανών υπουργών όταν οι αφροαμερικανοί αποτελούν το 50% του πληθυσμού. Το ΡΤ ανέλαβε τα περισσότερα υπουργεία.
Ο Λούλα με διάταγμα ακύρωσε πάντως τις εξορύξεις στον Αμαζόνιο και ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει το πρόγραμμα των 600 εκατ. δολαρίων για τον Αμαζόνιο με τη χρηματοδότηση της Γερμανίας και της Νορβηγίας, που είχε ακυρώσει ο Μπολσονάρου.
Ανακοίνωσε επίσης ότι θα συνεχίσει το πρόγραμμα στήριξης στους ευάλωτους, με 600 ρεάλ ή 113 δολάρια, που είχε ξεκινήσει ο Μπολσονάρου αντιγράφοντας στην πράξη το παλαιότερο πρόγραμμα του Λούλα, χωρίς να προβλέπει όμως τη δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας, όπως είχε κάνει παλαιότερα ο αριστερός πρόεδρος της χώρας.