Η απώλεια του νεαρού πυγμάχου Βασίλη Τόπαλου φέρνει στο προσκήνιο κρίσιμα ζητήματα που απαιτούν λύσεις
Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό του θανάτου του δεκαεξάχρονου πυγμάχου Βασίλη Τόπαλου (πρωταθλητή Ευρώπης 2022 στην κατηγορία των παίδων), το οποίο προέκυψε κατά τη διάρκεια της προπονητικής διαδικασίας, έχει συγκλονίσει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, καθώς το παιδί ήταν, φαινομενικά τουλάχιστον, υγιές.
Αναμφίβολα η οργάνωση του ελληνικού αθλητισμού χωλαίνει τόσο θεσμικά όσο και λειτουργικά. Είναι επίσης πραγματικότητα το γεγονός ότι δεν έχουν καταβληθεί σθεναρές προσπάθειες από την πλευρά των εκάστοτε ιθυνόντων ώστε να δομηθεί με επιτυχία ένα στέρεο οικοδόμημα, αποτελούμενο από επιστήμονες του χώρου και ανθρώπους του αθλητισμού. Ωστόσο, όσες ενέργειες κινήθηκαν προς τη σωστή κατεύθυνση έβρισκαν απέναντί τους παθογένειες, καθεστηκυίες συμπεριφορές και βαθιά ριζωμένα συντεχνιακά συμφέροντα. Όπως ήταν αναμενόμενο τέτοιου είδους τακτικές δεν ευνόησαν ριζικές αλλαγές που θα επέφεραν εργαλεία ενσωμάτωσης της προστασίας των αθλητών ως αναπόσπαστο στοιχείο του ελληνικού αθλητικού μοντέλου. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους της καθυστερημένης ανάπτυξης του ελληνικού αθλητισμού, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων και των αναδυόμενων παθογενειών με αφορμή άλλωστε και το πρόσφατο τραγικό γεγονός.
Εν ολίγοις, η απώλεια της ζωής ενός ανήλικου αθλητή έρχεται ως γροθιά στο στομάχι να μας υπενθυμίσει τα προβλήματα, τα ελλείματα, τις αστοχίες και ακόμη την ανευθυνότητα και την ασυνειδησία, με τις οποίες κάποιοι αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις, ενώ κάποιοι άλλοι παρακολουθούν άπραγοι. Αφού δεν μπορέσαμε να προλάβουμε το χαμό μιας ανθρώπινης ζωής είμαστε υποχρεωμένοι και ηθικά δεσμευμένοι να αναθεωρήσουμε, να αναδιαμορφώσουμε και να αναπροσαρμόσουμε πράγματα και καταστάσεις οι οποίες θα διασφαλίσουν τον πραγματικό χαρακτήρα της έννοιας του αθλητισμού.
Είναι, λοιπόν, επιτακτική η ανάγκη της σύστασης επιστημονικών επιτροπών, οι οποίες θα εξετάζουν τη φύση των αθλημάτων και θα ορίζουν κριτήρια επιλογής και προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να πληρούν οι αθλητές. Ειδικότερα για τα αθλήματα τα οποία λόγω της φύσης τους έχουν αυξημένη επικινδυνότητα, συμπεριλαμβανομένων των μαχητικών αθλημάτων, είναι απαραίτητο:
- Να επαναπροσδιοριστούν οι κανονισμοί με ηλικιακά κριτήρια με κύριο γνώμονα την υγεία των αθλητών και όχι το θέαμα.
-Να παρακολουθείται η υγεία των αθλητών πριν, μετά και κατά τη διάρκεια εθνικών πρωταθλημάτων και διεθνών διοργανώσεων.
- Να συσταθούν κανονισμοί για τον περιορισμό των συμμετοχών του αθλητή σε αγώνες, ώστε να προφυλάσσεται από επικείμενη υπερβολική και άσκοπη έκθεση σε χτυπήματα και τραυματισμούς.
- Να ορισθούν από ειδικούς επιστήμονες του χώρου τα προπονητικά φορτία ανάλογα την ηλικία και το επίπεδο του αθλητή.
- Να ορισθούν προπονητικά πρωτόκολλα προσαρμοσμένα στα χαρακτηριστικά και τις ιδιαίτερες ανάγκες των νεαρών αθλητών και αθλητριών.
- Να διασφαλισθεί ότι οι υπεύθυνοι για τη δημιουργία των προπονητικών προγραμμάτων είναι πτυχιούχοι καθηγητές φυσικής αγωγής.
- Ειδικότερα, οι ομοσπονδιακοί προπονητές να κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών με εξειδίκευση στο άθλημα και αξιόλογη προπονητική πείρα.
- Η δημιουργία ενός εθνικού συστήματος καταγραφής των αγώνων, των sparring και των τραυματισμών με στόχο τη συλλογή δεδομένων, ώστε να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη και την αποφυγή των τραυματισμών.
- Η άρτια εκπαίδευση των διαιτητών-κριτών των αγώνων και ο τακτικός έλεγχος σχετικά με την επάρκεια των γνώσεών τους σε θέματα ασφάλειας των αθλητών.
- Η διεπιστημονική προσέγγιση της προπονητικής πορείας των αθλητών με συμμετοχή ψυχολόγων, διαιτολόγων, γιατρών και φυσικοθεραπευτών.
- Η εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των ομοσπονδιών, της αγαστής συνεργασίας με όλα τα σωματεία υπό το πρίσμα της διαφάνειας και της νομιμότητας.
Όλα τα παραπάνω, με γνώμονα ότι ο αθλητισμός είναι υγεία, σθένος, πρόοδος και πολιτισμός. Ο αθλητισμός είναι ζωή, η ζωή των παιδιών μας!