Συμβαίνει συχνά σε όποιον ασχολείται με περιβαλλοντικά ζητήματα να βρεθεί μπροστά σε ανθρώπινες συμπεριφορές ή οργανωμένη δράση που να τον κάνουν να εκπλαγεί αρνητικά, ακόμα κι αν είναι πολύ υποψιασμένος. Συμβαίνει ακόμα και σε κάποιον που εργάζεται ή δραστηριοποιείται για την WWF, με δράση 30 χρόνων στον περιβαλλοντικό χώρο στην Ελλάδα. Με έκπληξη λοιπόν υποδέχτηκαν στη συγκεκριμένη οργάνωση το περιστατικό που συνέβη στο τέλος του 2022: ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος απέστειλε εξώδικο στην οργάνωση κατηγορώντας την πως ψευδώς ισχυρίζεται ότι «τα πλαστικά απειλούν τη θαλάσσια χελώνα». Στο εξώδικο αναφέρεται συγκεκριμένο διαφημιστικό μήνυμα της WWF που αφορά τη θαλάσσια χελώνα καρέτα - καρέτα και συνοδεύεται από την παραπάνω διαπίστωση.
Ανατρέξαμε σε μια από τις εγκυρότερες πηγές ενημέρωσης για τη θαλάσσια χελώνα, τον διεθνή οργανισμό Sea Turtle Conservancy [conserveturtles.org]. Εκεί λοιπόν διαβάζουμε ότι «περισσότερα από 1 εκατομμύρια θαλάσσια ζώα (μεταξύ των οποίων θηλαστικά, ψάρια, χελώνες και πουλιά) σκοτώνονται κάθε χρόνο εξαιτίας πλαστικών απορριμμάτων στους ωκεανούς. Περισσότερα από το 80% αυτών των πλαστικών προέρχονται από την ξηρά. Μεταφέρονται από τις παραλίες και τους δρόμους, ταξιδεύουν μέσω των νερών της βροχής σε ρυάκια και ποταμούς. Μεταφέρονται μέσω του αέρα από χωράφια στις θάλασσες. Ως συνέπεια, χιλιάδες θαλάσσιες χελώνες καταπίνουν αυτά τα πλαστικά μπερδεύοντάς τα με την τροφή τους. Ιδιαίτερα κάποια είδη θαλάσσιας χελώνας (leatherbacks) δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ μιας μέδουσας –βασικό στοιχείο της διατροφής τους– και μιας πλαστικής σακούλας που επιπλέει. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των απορριμμάτων είναι αναγνωρίσιμα: πλαστικές σακούλες, μπαλόνια, μπουκάλια, βουλιαγμένες σημαδούρες, πλαστικές συσκευασίες και περιτυλίγματα τροφίμων. Μερικά πλαστικά δεν είναι εύκολα ορατά, όντας στην πραγματικότητα τόσο μικρά που είναι αόρατα στο γυμνό μάτι. Αν μια θαλάσσια χελώνα καταπιεί τέτοια σωματίδια, μπορεί να αρρωστήσει ή να λιμοκτονήσει.»
Παράλληλα, σημαντικά ερευνητικά δεδομένα από μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο σε βιότοπους θαλάσσιων χελωνών [doaj.org] δείχνουν ότι «το 91% των χελωνών που εγκλωβίζονται σε απορρίμματα, πεθαίνουν. […] Η έρευνα έδειξε ότι οι θαλάσσιες χελώνες μπερδεύονται σε δίχτυα ψαρέματος, πλαστικούς σπάγγους και νάιλον πετονιές, καθώς και σε πλαστικούς κρίκους συσκευασιών κουτιών ποτών (σμτ. όπως πλαστικά που συνέχουν εξάδες από κουτάκια αλουμινίου), πλαστικούς ιμάντες συσκευασίας, πλαστικά κορδόνια μπαλονιών, κορδόνια χαρταετού, πλαστικές συσκευασίες και πεταμένες πετονιές αγκύρωσης και σεισμικά καλώδια.»
Στην εξώδικη απάντηση που απέστειλε η WWF στον Σύνδεσμο επισημαίνεται ότι «τα στοιχεία και οι απόψεις που υποστηρίζονται από τα μέλη μας και προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην επίσημη ιστοσελίδα μας στηρίζονται αποκλειστικά στα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας καθώς και διεθνών οργανισμών και αποτελούν εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας». Επιπλέον κατηγορεί τον Σύνδεσμο ότι «μοναδικός σκοπός του εξωδίκου σας είναι ο εκβιασμός της περιβαλλοντικής μας οργάνωσης (SLAPP) με σκοπό την αποσιώπηση ενός προβλήματος που είναι πραγματικά σημαντικό». Για τους παραπάνω λόγους, δηλώνεται ρητά «πως θα συνεχίσουμε να προωθούμε τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την απειλή των θαλάσσιων χελωνών από τη ρύπανση προκαλούμενη από πλαστικά, καθώς και θα επιμείνουμε στις προσπάθειες τόνωσης της συζήτησης γύρω από το πολύ σημαντικό ζήτημα των καταστροφικών επιπτώσεων των πλαστικών αποβλήτων για το περιβάλλον».
Ως πολίτες δεν έχουμε τη δυνατότητα να αντιπαραβάλλουμε κάτι περισσότερο αξιόπιστο για την έγκυρη ενημέρωσή μας από επιστημονικά ερευνητικά δεδομένα. Μπορούμε να το κάνουμε και χρειάζεται να συνεχίσουμε να το κάνουμε ενάντια σε κάθε προσπάθεια παραπληροφόρησης. Και είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ η ενημέρωσή μας να ακολουθείται από δράση τέτοια που να επιδιώκει σταθερά τη συμβίωση όλων των ειδών του πλανήτη και την προστασία του κοινού μας περιβάλλοντος.
Τα δύο εξώδικα είναι στη διάθεση των αναγνωστών στη διεύθυνση: www.wwf.gr/shmeio_gnosis/vivliothiki/?uNewsID=8626466