70 ημέρες μετά την καταστρεπτική παρέμβαση της Περιφέρειας Ηπείρου στον άνω ρου του Λούρου ποταμού επεμβαίνει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, δια του αντιεισαγγελέα του ΑΠ, και παραγγέλλει κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση για την οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε στο ποτάμιο οικοσύστημα, από τις εργασίες «διευθέτησης της κοίτης» του ποταμού. Κάλιο αργά παρά ποτέ.
Επί δυο και πλέον μήνες το θέμα είναι στην επικαιρότητα. Η πρώτη καταγγελία έγινε από το Δήμο Δωδώνης, στα όρια του οποίου πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες. Ακολούθησαν ανακοινώσεις περιφερειακών παρατάξεων, μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου, κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου, μετά από αίτημα παρατάξεων της αντιπολίτευσης και μεγάλη δημοσιότητα του θέματος από τα έντυπα και ηλεκτρονικά τοπικά και περιφερειακά μέσα ενημέρωσης.
Στις 31 Οκτωβρίου μπήκαν στο ποτάμι μεγάλα εκσκαφικά μηχανήματα στην περιοχή των Ραψέων, βορείως του ΤΚ Κουκλεσίου του Δήμου Δωδώνης και πραγματοποίησαν χωματουργικές εργασίες «διευθέτησης της κοίτης» του Λούρου ποταμού, εκτελώντας έργο της Περιφέρειας Ηπείρου. Την επομένη 1η Νοεμβρίου το νερό χάθηκε στο σημείο των εργασιών, ενώ οι εργασίες συνεχίζονταν, και το ποτάμι στέρεψε από νερό σε μήκος 7-8 km.
Οι δυο αυτοψίες που πραγματοποίησε το κλιμάκιο της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Ηπείρου του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), στις 10 & 12 Νοεμβρίου, επιβεβαίωσαν τις καταγγελίες του Δήμου Δωδώνης και ανέδειξαν τις επιπτώσεις αλλά και τις ευθύνες της Περιφέρειας Ηπείρου. Στα πορίσματα τους οι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΟΦΥΠΕΚΑ απαριθμούν τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων της Π.Η. και εντοπίζουν τις αιτίες που προκάλεσαν σημαντική αλλοίωση του ποτάμιου οικοσυστήματος, απώλεια ενδιαιτημάτων της υδροχαρούς βλάστησης και της πανίδας του Λούρου ποταμού σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων, με σημαντικότερες (και καταστροφικότερες) τις εργασίες διαπλάτυνσης (διάνοιξη της κοίτης μέχρι 30 m) σε τμήματα του ποταμού, ισοπέδωση και απομάκρυνση νησίδων & φερτών υλικών από την κοίτη και κυρίως την καταστροφή του αδιαπέρατου υποστρώματος του πυθμένα.
Τις δραματικές διαπιστώσεις των επιστημόνων του ΟΦΥΠΕΚΑ και των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος ήρθε να επιβεβαιώσει η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, όπου μετά από τα ευρήματα δικής της επιτόπιας αυτοψίας αποστέλλει έγγραφο στην Περιφέρεια Ηπείρου (Α.Π. 139299/24-11-2022), σχετικά με τη μη τήρηση του νόμου (άρθρο 1 της ΚΥΑ 145896/2014), επισύροντας τις διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 13 του ιδίου νόμου (επιβολή προστίμου!).
Η συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο στις 15/12/2022, πέρα από την εκ νέου δημοσιοποίηση του θέματος, δεν απέδωσε τίποτα περισσότερο μιας και η πλειοψηφία υπερψήφισε την εισήγηση του περιφερειάρχη, οχυρωμένη πίσω από τη θέση ότι «για όλα φταίει η ανομβρία». Οι δε παρατάξεις της αντιπολίτευσης ζήτησαν τη λήψη μέτρων αντιπλημμυρικής προστασίας, αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς, χρηματοδότηση μελετών αντιμετώπισης της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους των πλατάνων, μελέτες οριοθέτησης και διευθέτησης του ποταμού και ανάληψη της ευθύνης από την περιφερειακή αρχή.
Από την πρώτη στιγμή, η Περιφέρεια Ηπείρου επιχείρησε να υποβαθμίσει το θέμα της περιβαλλοντικής καταστροφής που συντελέστηκε και ο περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης απέδωσε τις επιπτώσεις στην εποχική ανομβρία. Σε έγγραφα της Π.Η. γίνεται λόγος για «υπερβολικές αναφορές περί οικολογικής καταστροφής» και πως «εκτιμούμε ότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική κατάσταση του ποταμού». Ακόμα και σήμερα, επιμένει στα περί λειψυδρίας και επικαλείται το επιχείρημα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, στην οποία είχε κηρυχθεί η περιοχή λόγω έντονων καιρικών φαινομένων τον Ιανουάριο του 2021, για να δικαιολογήσει τις παρεμβάσεις, οι οποίες έγιναν χωρίς μελέτες.
Η πρόσφατη απόφαση του υφυπουργού κ. Αμυρά να χρηματοδοτήσει δυο μελέτες, εκ των οποίων η μία θα δει την ποιότητα της πανίδας και την απώλεια της βιοποικιλότητας του Λούρου (και ειδικά την απειλούμενη ενδημική πέστροφα) και η δεύτερη αφορά τη μελέτη οριοθέτησης από τις πηγές ως τις εκβολές του ποταμού, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, επιχειρούν να αντιμετωπίσουν επιστημονικά το πρόβλημα και αμφισβητούν στην πράξη τις αιτιάσεις του κ. Καχριμάνη.
Ανεξαρτήτως της απόδοσης των ευθυνών και της καθυστέρησης ανάληψης δράσης των αρχών, αναμένουμε ότι η εισαγγελική παρέμβαση θα φωτίσει όλες τις πλευρές του θέματος της οικολογικής καταστροφής που συντελέστηκε στον ποταμό Λούρο, ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον, να υποχρεωθεί η Περιφέρεια Ηπείρου να λάβει τα ενδεικνυόμενα μέτρα αποκατάστασης του ποταμού, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που διέπει την περιβαλλοντική νομοθεσία, και να τηρηθούν τα πρωτόκολλα για εργασίες που πραγματοποιούνται στα ποτάμια οικοσυστήματα.