Ξεκινά την Δευτέρα ο απολογισμός της κυβερνητικής θητείας της Νέας Δημοκρατίας, με θεματικές συνεντεύξεις Τύπου του πρωθυπουργού. Η πρεμιέρα γίνεται για την οικονομία, την ανάπτυξη και την αγορά εργασίας. Όπου σταθεί και όπου βρεθεί την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Κ. Μητσοτάκης αλλά και τα κυβερνητικά στελέχη επαναλαμβάνουν αυτό που είπε στο «Πρώτο Θέμα» ο πρωθυπουργός σε μία συνέντευξη-καθαγίαση: «Αν η πρώτη τετραετία ήταν για εμάς τετραετία που είπαμε ότι θα μειώσουμε τους φόρους, η δεύτερη τετραετία πρέπει να είναι τετραετία που θα δούμε αρκετά καλύτερους μισθούς». Όπως ταπεινά δήλωσε «τι πετύχαμε να κάνουμε; Δημιουργήσαμε πλούτο μέσα από μια οικονομικά φιλελεύθερη πολιτική (…) ενισχύσαμε τα δημόσια οικονομικά, χρησιμοποιήσαμε τα χρήματα αυτά για να ασκήσουμε μία αποτελεσματική κοινωνική πολιτιική, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι πρέπει, όσο αυτό είναι εφικτό, να μειώσουμε τις ανισότητες». Ο πρωθυπουργός, λοιπόν, τις επόμενες εβδομάδες θα μοιραστεί μαζί μας τη συνταγή της επιτυχίας του.
Η μεγάλη εικόνα
Η Eurostat και το Ευροβαρόμετρο δημοσίευσαν την προηγούμενη εβδομάδα τα αποτελέσματα της πολιτικής της ΝΔ στην κοινωνία και τις ανησυχίες των πολιτών για την τρέχουσα κατάσταση. Η εικόνα που συνθέτουν είναι μεγάλης επιτυχίας!
Σύμφωνα με την Eurostat, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων είναι το τρίτο χαμηλότερο στην ΕΕ. Ακολουθούν η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Επίσης, η ανισότητα στην κατανομή του εισοδήματος στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην ΕΕ, καθώς το 20% με τα υψηλότερα εισοδήματα αντιστοιχούσε περίπου στο 40% του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος (38,2% το ποσοστό της ΕΕ), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το 20% του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα ήταν μικρότερο από το 7% (7,9% στην ΕΕ). Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του ΙΝΕ ΓΣΕΕ ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν θα βελτιώσουν την αγοραστική δύναμη, αν δεν είναι «σημαντική» και αν δεν συνοδεύεται και από προστασία των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σύμφωνα με οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις θα πρέπει να είναι στο 80% στα κράτη-μέλη. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 25,8%. Υπολείπονται δηλαδή 54,2 ποσοστιαίες μονάδες. Στις «επιτυχίες» της η κυβέρνηση, συγκαταλέγει και την αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία βαίνει συνεχώς μειούμενη κατά τον κ. Χατζηδάκη. Η Eurostat έχει την μεγάλη εικόνα: η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ (11,4%, η Ευρωζώνη είναι στο 6,5%), είναι πρώτη στην ανεργία των γυναικών (14,7%) και δεύτερη στην ανεργία των νέων (31,3%).
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο είναι καθολική η ανησυχία για το κόστος ζωής στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, περισσότεροι από επτά στους δέκα ερωτηθέντες ανησυχούν για την αύξηση του κόστους ζωής. Στην Ελλάδα ανησυχούν όλοι (100% όπως καταγράφηκε). Επιπλέον, η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού φτάνει το 97% (όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 82%). Οι Ευρωπαίοι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς μόνο ένας στους τρεις ερωτηθέντες βλέπει θετικά τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής. Στην Ελλάδα, τα αποτελέσματα είναι ακόμα αρνητικότερα, καθώς μόνο ένας στους πέντε απάντησε θετικά. Στην ΕΕ, το 46% δηλώνει ότι το βιοτικό του επίπεδο έχει μειωθεί λόγω της πανδημίας, του πολέμου και του αυξανόμενου κόστους ζωής. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι 66%. Επιπλέον, σε επίπεδο ΕΕ αυξήθηκε από 30% σε 39% το ποσοστό των πολιτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πληρωμής λογαριασμών «τις περισσότερες φορές» ή «μερικές φορές». Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό άγγιξε το 86%, σημειώνοντας αύξηση 14 μονάδων.
Το καλάθι της απελπισίας
Η ΕΛΣΤΑΤ έρχεται να επιβεβαιώσει με στοιχεία την αίσθηση ασφυξίας που νιώθουμε στην Ελλάδα, στην καταγραφή της αύξησης των τιμών. Ο δείκτης των τροφίμων έκλεισε τον Δεκέμβριο στο 15,5%, υψηλότερος κατά μισή μονάδα από τον Νοέμβριο. Τη μεγάλη αύξηση εμφανίζουν το ψωμί (18,1%), τα κρέατα (17,8), τα γαλακτοκομικά (25,6%) και τα λαχανικά (13,1). Σημαντικές ανατιμήσεις καταγράφονται και στα ταξί (32,9%), τα αεροπλάνα (36,7%), τα πλοία (26,7%), ενώ στο φυσικό αέριο οι αυξήσεις έφτασαν το 50%. Σύμφωνα με την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος μέσα στο 2022, τα προϊόντα διατροφής αυξήθηκαν κατά 44,88%, ενώ 238 προϊόντα επέλεξαν να μειώσουν την ποσότητα στη συσκευασία, πρακτική που αναμένεται να υιοθετηθεί από τουλάχιστον άλλες τόσες εταιρείες. Αν υπολογίσουμε ότι σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, η αγοραστική δύναμη έχει εξανεμιστεί έως και 40%, γίνεται απόλυτα συνειδητό ότι όχι μόνο δεν είμαστε σε ελεγχόμενο περιβάλλον, αναμένοντας βελτίωση στη ζωή μας, αλλά είμαστε εγκλωβισμένοι σε ένα τρενάκι του τρόμου, δίχως φρένα. Και το marketpass, που μας έχει εξασφαλίσει η κυβέρνηση για τον Φεβρουάριο, είναι σταγόνα στον ωκεανό των ανατιμήσεων.
Φυσικά, η κυβέρνηση την Δευτέρα θα ισχυριστεί πως κάνει «ό,τι καλύτερο μπορεί», δεδομένης της διεθνούς συγκυρίας.
(Δεν) πάμε πόλεμο;
Επειδή, λοιπόν, η εικόνα στην οικονομία δεν προκαλεί τα συναισθήματα ασφάλειας που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι μόνο αυτή μπορεί να μας προσφέρει, ας μας εντείνει την ανασφάλεια γύρω από τη χώρα μας. «Μολονότι γίναμε μάρτυρες πολλών εντάσεων στο πρόσφατο παρελθόν, δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία», δήλωσε ο πρωθυπουργός από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Είναι δυνατόν ο πρωθυπουργός να χρησιμοποιεί τη λέξη «πόλεμος»; Από τις «εντάσεις» και τις «προκλήσεις» είναι τεράστιο το άλμα στον «πόλεμο», ακόμα και αν χρησιμοποιεί το αρνητικό επίρρημα «δεν». Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του πρωθυπουργού πως θα είναι υποψήφιος και στον Έβρο, «για λόγους συμβολικούς και ουσιαστικούς» γιατί «ο Έβρος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των μεγάλων εθνικών προκλήσεων που αντιμετωπίσαμε». Έπεται η περιοδεία σήμερα, Σάββατο, του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Τ. Θεοδωρικάκου, με 27 πρέσβεις από χώρες της ΕΕ, στο πλαίσιο της ενημέρωσης για το σχέδιο «Ακρίτας», «τις ασύμμετρες απειλές που δέχεται η χώρα από την Τουρκία», όπως σημειώνεται σε non paper.
Τις εβδομάδες που θα ακολουθήσουν, η προπαγάνδα της κυβέρνησης θα φτάσει σε ανώτατο επίπεδο. Όπως και η συγκάλυψη πεπραγμένων, με πρώτο και κύριο τις υποκλοπές. Οι αποκαλύψεις της ΑΔΑΕ δείχνουν τουλάχιστον έξι ανώτατα πολιτικά και κρατικά στελέχη, ανάμεσά τους και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, που παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ. Η κυβέρνηση απαντά σαν οι αποκαλύψεις να έχουν σταματήσει στην παρακολούθηση Ανδρουλάκη, που ήταν «λάθος» και κάνει ό,τι μπορεί να μην επιτρέψει στον Χρ. Ράμμο να καταθέσει στη βουλή το αποτέλεσμα των ερευνών της ΑΔΑΕ. Χαρακτήρισε δε ο πρόεδρος της Βουλής, κ. Τασούλας, τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ ως «αυτόκλητο προσκεκλημένο», δείχνοντας τη διάθεση της κυβέρνησης να φιμώσει την ΑΔΑΕ με όσα μέσα διαθέτει. Όλα αυτά προκειμένου να μην χαλάσει η εικόνα ότι είναι όλα καλώς καμωμένα. Πώς αλλιώς θα νιώσουμε ασφάλεια και σταθερότητα, με την κυβέρνηση της ΝΔ;
Τα συναισθήματα που εκφράζονται –και ίσως είναι αυτά που θα μας οδηγήσουν ή και όχι στην κάλπη- δεν εμπνέουν αισιοδοξία για το μέλλον μας. Ο φόβος είναι παραλυτικός, η ανησυχία είναι κινητοποιητική. Γι’ αυτό και επιχειρεί η κυβέρνηση να μετατρέψει την ανησυχία σε φόβο. Ένα εναλλακτικό, ριζοσπαστικό, ολοκληρωμένο πρόγραμμα είναι ίσως αυτό που θα κάνει την ανησυχία δράση.