Τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Γεώργιος Καραγιάννης προσήλθε στην Ολομέλεια της Βουλής για να απαντήσει στο μείζον θέμα της κατασκευής σταθμού μετρό επί της πλατείας των Εξαρχείων, ένα θέμα που έχει ήδη προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων, επιχειρηματιών και συλλογικοτήτων. Στα κρίσιμα ερωτήματα που του έθεσα, ο υφυπουργός επί της ουσίας δεν απάντησε.
Στην υπόλοιπη Ευρώπη αποτελεί συνήθη πρακτική για τέτοιας εμβέλειας έργα να προηγείται ευρεία και εύλογης διάρκειας ανοιχτή και δημόσια διαβούλευση με τους πολίτες. Στη χώρα μας οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι των Εξαρχείων όχι απλά δεν ρωτήθηκαν αν θέλουν μετρό στη γειτονιά τους, αλλά ουσιαστικά εν κρυπτώ και μετά από μία προσχηματική δίμηνη διαβούλευση επιχειρήθηκε η περίφραξη της πλατείας με συρματοπλέγματα και λαμαρίνες για την εκκίνηση των εργασιών. Οι επιπτώσεις της ανοιχτής εξόρυξης στο κέντρο της πλατείας για την κατασκευή του σταθμού μετρό τη μεταλλάσσουν σε χώρο διερχομένων, αφανίζοντας το φυτικό κεφάλαιο αυτής, καθώς θα κοπούν 70 πολυετή δένδρα, θα αλλοιώσουν ουσιαστικά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της ιστορικής πλατείας και θα διαλύσουν τον μοναδικό δημόσιο χώρο συνάθροισης συλλογικοτήτων και σύμβολο κοινωνικών αγώνων, φυτώριο ιδεών και ζυμώσεων, πλήττοντας ανεπανόρθωτα το οικοσύστημα της πλατείας με τα πολυετή δένδρα και το βιοκλιματικό τους ρόλο. Ο σκοπός δεν είναι η συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση των λαϊκών στρωμάτων, αλλά η μετάλλαξη της περιοχής των Εξαρχείων σε ένα τεράστιο ξενοδοχείο, στο πλαίσιο του αποκαλούμενου «εξευγενισμού» και της τουριστικοποίησης, με παράλληλη εκδίωξη κατοίκων και επαγγελματιών από την κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων.
Τα δένδρα σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα (FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αποτελούν την πρώτη ασπίδα μας απέναντι στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική κρίση. Φαίνεται ότι όμως και αυτό το αγνοεί ο κ. Καραγιάννης, που ισχυρίζεται ότι θα επιστρέψει το πράσινο με την αποπεράτωση του σταθμού επί της πλατείας.
Πώς, όμως, εννοεί κάτι τέτοιο και σε τι τύπου πράσινο αναφέρεται; Οπωσδήποτε όχι σε υψηλή βλάστηση, καθώς είναι αδύνατον αυτή να αναπτυχθεί στο ενάμιση μέτρο εδαφικού υποστρώματος που προβλέπεται στην καλύτερη των περιπτώσεων για τον χώρο που θα βρίσκεται πάνω στην τσιμέντινη κατασκευή του σταθμού μετρό. Ενδεχομένως ο υφυπουργός εννοεί ότι η περιβαλλοντική καταστροφή που θα επέλθει στην πλατεία θα αποκατασταθεί με θαμνάκια και γκαζονάκι. Δεν καταλαβαίνει, δηλαδή, ότι η εξατμισοδιαπνοή της υφιστάμενης βλάστησης είναι αυτή που διαδραματίζει το νευραλγικότατο βιοκλιματικό ρόλο στις συνθήκες του πυκνοδομημένου κέντρου της μητρόπολης.
Είναι προφανές ότι το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών εργαλειοποιεί ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως αυτό των συγκοινωνιών της πρωτεύουσας, προκειμένου να εξυπηρετήσει τις ιδεοληπτικές εμμονές της κυβέρνησης. Εν τη ρύμη του λόγου του, ο υφυπουργός μας πληροφόρησε ότι πρόκειται να φυτευτούν συνολικά περίπου 2.000 δενδρύλλια, δεν απάντησε όμως γιατί η μέθοδος ανοιχτής εξόρυξης που επιλέγει η Αττικό Μετρό ΑΕ καταστρέφει περί τα δυόμιση χιλιάδες ώριμα δένδρα σε ολόκληρη τη γραμμή 4 του μετρό. Δεν απάντησε με ποιο τρόπο αποκαθίσταται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γειτονιάς των Εξαρχείων με το κόψιμο των δένδρων. Δεν απάντησε πώς σέβεται την ιστορικότητα των Εξαρχείων, καταστρέφοντας ουσιαστικά την τελευταία της πλατεία. Δεν απάντησε πώς προστατεύει και προάγει την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής όταν δεν λαμβάνει υπόψη τη γνωμοδότηση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού που συνυπολογίζει ότι το έργο πραγματοποιείται μέσα σε περιοχή σημαντικού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Ο τρόπος με τον οποίο μεθοδεύει η κυβέρνηση την κατασκευή μετρό επί της πλατείας Εξαρχείων όχι μόνο εμποδίζει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, αλλά επιχειρεί να ευνουχίσει κάθε διαφορετική άποψη, σε ένα κρεσέντο αυταρχισμού και ιδεοληπτικής εμμονής. Τα ψευτοεπιστημονικά επιχειρήματα που επικαλέστηκε ο υπουργός χωρίς να καταθέσει έγγραφα στα πρακτικά της Βουλής δεν αποτρέπουν τη διακινδύνευση της ευημερίας των χιλιάδων ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στα Εξάρχεια με ένα έργο άκρως αντιπεριβαλλοντικό. Έγκαιρα, άλλωστε, η επιστημονική κοινότητα και συγκεκριμένα έγκριτοι καθηγητές της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ έχουν εκπονήσει εναλλακτική πρόταση χωροθέτησης του σταθμού στη συμβολή των οδών Τοσίτσα & Μπουμπουλίνας –πρόταση η οποία αναδεικνύει περαιτέρω αντί να υποβαθμίζει την περιοχή και δημιουργεί τις προοπτικές για την αύξηση της επισκεψιμότητας του αρχαιολογικού μας μουσείου που απολαμβάνει διεθνή εμβέλεια και αναγνώριση– προσδίδοντας θετικό τοπικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου στη συγκεκριμένη περιοχή. Ο υφυπουργός επιχείρησε να αποδομήσει την εν λόγω μελέτη με ατεκμηρίωτα επιχειρήματα. Απεναντίας πρόκειται για μία λύση πιο λειτουργική συγκοινωνιακά, η οποία θα αναβαθμίσει την περιοχή, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και τουριστικά.
Όλα αυτά για τον κ. Καραγιάννη δεν έχουν αξία, καθώς η στόχευση της κυβέρνησης είναι η αλλοτρίωση της ιστορικής περιοχής των Εξαρχείων, η τουριστικοποίηση αυτής και η αλλοίωση της κοινωνικής σύνθεσης αυτής στο όνομα της κερδοφορίας εγχώριων και έξωθεν επενδυτών με σκοπό την ανάπτυξη στην περιοχή της αγοράς ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb, με διασπάθιση ελληνικού δημοσίου χρήματος και ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οι καιροί, όμως, έχουν αλλάξει και η κυβέρνηση θα λάβει την απάντηση που της αξίζει από την κοινωνία των ενεργά σκεπτόμενων πολιτών, διότι οι μέρες της αφθονίας των κυβερνώντων είναι μετρημένες. Η Δημοκρατία θα νικήσει.