Το τελευταίο διάστημα ξεσπούν σε διάφορα μέρη εστίες έντασης, οι οποίες αν δεν αποσοβηθούν, μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε ευρύτατες πολεμικές συγκρούσεις και οι συνέπειές τους μπορούν να ξεφύγουν από τα περιφερειακά όρια και να αποκτήσουν διεθνείς διαστάσεις. Ο διπολισμός του ψυχρού πολέμου τελείωσε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και οδήγησε στην παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ. Τώρα είμαστε σε μεταβατική περίοδο προς έναν, προς το παρόν, απροσδιόριστο πολυπολισμό. Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο καινούργιος προσπαθεί να γεννηθεί, σύμφωνα με τον ορισμό του Αντόνιο Γκράμσι. Οι γεωπολιτικές ισορροπίες διαταράσσονται και εμφανίζονται ιδιαίτερα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ των χωρών, για ασήμαντες αφορμές, σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Οι σχέσεις μεταξύ του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν οξύνθηκαν ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα. Αφορμή στάθηκε η επίθεση που έγινε στην πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη. Ένοπλος Ιρανός εισέβαλε στο κτίριο της πρεσβείας και άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, σκοτώνοντας τον επικεφαλής της φρουράς Ορχάν Ασκέροφ και τραυματίζοντας δύο υπαλλήλους. Μετά από αυτές τις εξελίξεις το Μπακού κατηγόρησε το Ιράν για τρομοκρατία και όλοι οι διπλωμάτες και οι υπάλληλοι της πρεσβείας επέστρεψαν στη χώρα τους με ειδική πτήση. Ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ράισι, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του και όπως ανακοινώθηκε από την ιρανική κυβέρνηση, το κίνητρο του δράστη ήταν οικογενειακής φύσης και σύμφωνα με στοιχεία της ανάκρισης, θεώρησε ότι η γυναίκα του, που είναι Αζέρα και τον εγκατέλειψε πριν ένα χρόνο, κρυβόταν στην πρεσβεία. Η κυβέρνηση του Μπακού υποστηρίζει ότι αυτή η εκδοχή δεν ισχύει και ότι την επίθεση την οργάνωσαν οι μυστικές υπηρεσίες του Ιράν.
Οι σχέσεις μεταξύ Μπακού και Τεχεράνης υποβαθμίστηκαν μετά από την επίθεση, αν και δεν ήταν ιδιαίτερα ένθερμες. Στο Ιράν κατοικούν 35 εκατομμύρια Αζέροι και αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα. Επίσης το Αζερμπαϊτζάν διατηρεί ιδιαίτερες οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ, που αποτελεί τον κύριο εχθρό της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Το Μπακού προμηθεύει την Ιερουσαλήμ με πετρέλαιο και πετρελαιοειδή και προμηθεύεται κυρίως οπλικά συστήματα νέας τεχνολογίας. Είναι «περίεργες» οι σχέσεις των χωρών του Νότιου Καυκάσου. Από τη μια πλευρά, η Αρμενία συνεργάζεται με το Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ. Οι ανησυχίες του Ιράν ενισχύθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2022, μετά τις πολεμικές συγκρούσεις στα σύνορα Αζερμπαϊτζάν – Αρμενίας. Το Μπακού, μετά το δεύτερο πόλεμο για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, προσπάθησε να επιλύσει τις εκκρεμότητες και να αλλάξει τα σύνορα με τη δύναμη των όπλων. Το Ιράν δήλωσε ότι δεν θα γίνει αποδεκτή η αλλαγή των συνόρων και εξέφρασε την αμέριστη υποστήριξή του στην Αρμενία.
Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ εξετάζουν όλες τις εκδοχές, ώστε το Ιράν να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Δεν αποκλείεται ακόμη και η χρήση στρατιωτικής δύναμης εναντίον της Τεχεράνης. Αυτά τονίστηκαν κατά τις συναντήσεις του Άντονι Μπλίνκεν στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Λίγο πριν την αναχώρηση του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, τρία drones χτύπησαν στρατιωτικά εργοστάσια του υπουργείου Άμυνας του Ιράν στην πόλη Ισφαχάν.
Ο Τζο Μπάιντεν δεν αποκλείει την επίλυση των διαφορών με το Ιράν με στρατιωτικά μέσα. Από τον Λευκό Οίκο τονίζουν ότι πρέπει να υπογραφεί η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, που είχε σταματήσει από την κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ, αλλά οι διαπραγματεύσεις με το Ιράν δεν αποτελούν προτεραιότητα των ΗΠΑ.
Σε παρόμοιες δηλώσεις προχώρησε στα τέλη Ιανουαρίου και ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένζαμιν Νετανιάχου, χωρίς να επιβεβαιώσει ή να αρνηθεί τη συμμετοχή της χώρας του στα πρόσφατα χτυπήματα με drones εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Στη συνέχεια ανέφερε ότι ως πρωθυπουργός του Ισραήλ θα κάνει τα πάντα, ώστε το Ιράν να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Από το τηλεοπτικό δίκτυο Al Arabiya υποστηρίχτηκε ότι στην επίθεση συμμετείχε η αμερικανική αεροπορία και είχε στόχο αποθήκες με βαλλιστικούς πυραύλους. Στη Wall Street Journal γράφτηκε ότι πίσω από την επίθεση ήταν το Ισραήλ, το οποίο σε συνεργασία με τις ΗΠΑ επεξεργάζεται νέους τρόπους αντιπαράθεσης με την Τεχεράνη.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν ανακοίνωσε ότι αυτές οι επιθέσεις δεν μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη του πυρηνικού τομέα.
Ο Άντονι Μπλίνκεν επισκέφθηκε την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν τη δημιουργία μιας αντιιρανικής συμμαχίας. Από την άλλη πλευρά, το Ιράν ενεργοποιεί τους συμμάχους του στην περιοχή, όπως η «Χεζμπολάχ», η «Χαμάς», οι Χούθι της Υεμένης, ο συριακός στρατός και μεγάλο μέρος των σιιτών του Ιράκ.
Οι ΗΠΑ βλέπουν ως κύριο αντίπαλο του Ιράν στην περιοχή τη Σαουδική Αραβία. Μια αντιπαράθεση, όμως, μεταξύ των δύο χωρών μπορεί να επιφέρει ισχυρό πλήγμα σε παγκόσμια κλίμακα. Ο Περσικός Κόλπος αποτελεί αρτηρία για τη μεταφορά των πετρελαίων και των πετρελαιοειδών και ενδεχόμενη σύγκρουση θα μπορούσε να οδηγήσει σε παράλυση της διεθνούς οικονομίας.
Εν τω μεταξύ, νέος γύρος συγκρούσεων ανάμεσα Ισραήλ και Παλαιστίνης άρχισε στις 26 Ιανουαρίου, μετά τις ισραηλινές επιθέσεις στην παλαιστινιακή πόλη Τζενίν στη Δυτική όχθη του Ιορδάνη, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο δέκα Παλαιστινίων. Οι Παλαιστίνιοι ανταπάντησαν στις 27 Ιανουαρίου με επίθεση σε συναγωγή στην περιοχή Νέβε Γιάκοβ της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, όπου σκοτώθηκαν επτά Ισραηλινοί. Επίσης εκτοξεύτηκαν πύραυλοι από τη λωρίδα της Γάζας, που αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ.
Μετά τις εκλογές την 1 Νοεμβρίου 2022, το κόμμα «Λικούντ» του Μπένζαμιν Νετανιάχου πήρε την πλειοψηφία. Στην κυβέρνηση συμμετέχουν ακροδεξιοί και ακραίοι εθνικιστές, οι οποίοι επιδιώκουν την όξυνση της αντιπαράθεσης την Παλαιστίνη.