Η νενομισμένη διαβεβαίωση της νέας κυβέρνησης του Ν. Χριστοδουλίδη στην κυπριακή Βουλή θα λάβει χώρα στις 28 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το άρθρο 42 του Συντάγματος. Επίσημα η νέα κυβέρνηση ξεκινάει τη θητεία της την 1η Μαρτίου, που σηματοδοτεί ταυτόχρονα και την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής.
Οι πολιτικές εξελίξεις καταιγιστικές. Ο νέος πρόεδρος πραγματοποίησε σειρά επαφών, καταρχήν με τον συνασπισμό πολιτικών δυνάμεων/συλλογικοτήτων που τον στήριξαν. Με την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης τίθεται εύλογα το ερώτημα πώς η νέα κυβέρνηση θα διασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεδομένου ότι οι δυνάμεις του ενδιάμεσου χώρου (ΔΗΚΟ,ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ) συνιστούν κοινοβουλευτική μειοψηφία, αθροίζοντας 16 έδρες, ενώ τα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, έχουν 56 βουλευτές. Είναι προφανές ότι η έγκριση κυβερνητικών νομοσχεδίων πρώτα θα απαιτεί τη συναίνεση των κυβερνητικών δυνάμεων. Όμως τίθεται εύλογα το ερώτημα: ποια θα είναι η αντίδραση της αντιπολίτευσης, του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ, στα νομοσχέδια του νέου πρόεδρου;
Παρασκηνιακές διαβουλεύσεις
Ταυτόχρονα στο παρασκήνιο δρομολογούνται έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης: ο νέος πρόεδρος καλείται να ικανοποιήσει και τις απαιτήσεις υπουργοποίησης των δυνάμεων που τον στηρίζουν. Ο ίδιος δηλώνει ότι το νέο κυβερνητικό σχήμα ευρείας αποδοχής θα απαρτίζεται από νέα πρόσωπα, με τεχνοκρατική αντίληψη, που δεν θα έχουν συμμετάσχει ξανά στη δημόσια ζωή, ότι θα τηρήσει την προεκλογική του δέσμευση για ίση εκπροσώπηση των δύο φύλων και τέλος ότι θα υπάρξει εκπροσώπηση όλων των επαρχιών στην κυβέρνηση. Το νικηφόρο κοινοβουλευτικό στρατόπεδο ζητά υπουργεία που αντιστοιχούν στο ποσοστό τους από τις βουλευτικές εκλογές το 2021. Ο Γιάννος Λακκοτρύπης, αντιπρόεδρος της ΔΗΠΑ, φέρεται να έχει δηλώσει ότι στο κόμμα του αντιστοιχούν 2-3 υπουργεία.
Οι πρώτες δύσκολες κοινοβουλευτικές «δοκιμασίες» για τη νέα κυβέρνηση αφορούν θέματα της οικονομίας, όπως το ζήτημα του Προϋπολογισμού, των εκποιήσεων –έχει λήξει η παράταση της τρίμηνης αναστολής τους στις 31/1– όπως επίσης και την επιβολή 5% ΦΠΑ σε ακίνητα οικιακής χρήσης έως και 170 τ.μ. και σε διαμερίσματα έως 90 τ.μ. των οποίων η αξία δεν θα υπερβαίνει τις 350.000 ευρώ.
Την Τετάρτη ο πρόεδρος συνάντησε τους Α. Νεοφύτου (πρόεδρο ΔΗΣΥ) και Σ. Στεφάνου (γ.γ. ΑΚΕΛ) με στόχο να τους παραθέσει σκέψεις και προβληματισμούς, να υπάρξει ανταλλαγή απόψεων, ώστε να λάβει τις αποφάσεις του.
Ο Ν. Χριστοδουλίδης, μεταξύ άλλων, σημείωσε την ανάγκη να ανταποκριθεί o πολιτικός κόσμος, συνολικά, στις προσδοκίες του κυπριακού λαού αναγνωρίζοντας τις διαφορές στις προσεγγίσεις πολιτικών θεμάτων, ωστόσο τόνισε ότι απαιτείται από κοινού η αντιμετώπιση προκλήσεων, όπως η επίλυση του Κυπριακού, κοινωνικών ζητημάτων κ.α. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι διαφωνίες και κριτική δεν θα δημοσιοποιούνται, που είναι απόλυτα θεμιτές στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Τέλος, δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει διορισμός στελεχών του ΑΚΕΛ, προσθέτοντας ότι στη συζήτηση για τον χώρο της ευρύτερης Αριστεράς, «ο κ. Στεφάνου μου μετέφερε ξεκάθαρα τη θέση του ΑΚΕΛ».
Το ΑΚΕΛ στην αντιπολίτευση
Ο Σ. Στεφάνου επανέλαβε την απόφαση του ΑΚΕΛ ότι το κόμμα θα είναι στη αντιπολίτευση, που θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά: υπεύθυνη, σοβαρή, πατριωτική και ασφαλώς διεκδικητική. Τόνισε ότι το ΑΚΕΛ ως μεγάλο κόμμα έχει πάντα συναίσθηση του ρόλου και της ευθύνης που του αναλογoύν ως προς τον κυπριακό λαό. Όμως όπως ανάφερε χαρακτηριστικά: «υπάρχουν προκλήσεις και μια σειρά από άλλα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως το Κυπριακό, τα οποία υφίστανται σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία και μπροστά σε ένα δύσκολο ομολογουμένως κόσμο». Τέλος, όσον αφορά τη συμμετοχή στελεχών της ευρύτερης Αριστεράς στην κυβέρνηση, δήλωσε ότι «δεν θα επιθυμούσαμε ασφαλώς να δούμε μια τέτοια εξέλιξη και από τη θέση της αντιπολίτευσης θα κριθούμε και εμείς με τον τρόπο που λειτουργούμε».
Ο νέος πρόεδρος στη συνάντηση του με τον Α. Νεοφύτου τόνισε ότι σε πολιτικό επίπεδο έχουν κοινές προσεγγίσεις σε πολλά ζητήματα, όπως στην ανάγκη μιας ισχυρής και ανθεκτικής οικονομίας, στην επίλυση του Κυπριακού, στον εξωτερικό προσανατολισμό της χώρας, στο μεταναστευτικό, στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας και πολλά άλλα. Σε προσωπικό επίπεδο δήλωσε ότι γνωρίζονται πάρα πολλά χρόνια και ότι είναι εδώ παρά τα όσα έγιναν, καθώς οι εκλογές έχουν ολοκληρωθεί. O πρόεδρος διαβεβαίωσε τον Α. Νεοφύτου πως δεν θα διοριστούν στελέχη του ΔΗΣΥ στην κυβέρνηση.
Ο Α. Νεοφύτου απευθυνόμενος προς τον Ν. Χριστοδουλίδη του είπε «ότι μπορείς να στηρίζεσαι στον ΔΗΣΥ και να μην έχεις έγνοια για τον κρατικό προϋπολογισμό. Έχουμε συγκεκριμένες αρχές και αξίες στον ΔΗΣΥ […] θα έχετε τη στήριξη και για τις οποιεσδήποτε μεταρρυθμίσεις. Κι άμα παίρνετε αποφάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, ούτε έγνοια να έχετε για τη Βουλή». Τέλος, ευχήθηκε «να μην χρειαστεί να υπάρξει εποικοδομητική αντιπολίτευση από τον ΔΗΣΥ, αλλά η νέα κυβέρνηση να πράττει πάντα το σωστό, για να έχει πάντα τη στήριξη του κόμματος του».
Στη συνάντηση των Α. Νεοφύτου και Ν. Χριστοδουλίδη που έλαβε χώρα, είναι προφανές ότι οι δύο συναγερμικοί πολιτικοί –ο νέος πρόεδρος δεν αποποιείται την κομματική του ταυτότητα– έθαψαν το «τσεκούρι του πολέμου». Οι εκλογές τελείωσαν. Ο Α. Νεοφύτου, ο οποίος πέρασε μια πολύ δύσκολη εβδομάδα, μετά τον αποκλεισμό του από τον α’ γύρο της εκλογικής αναμέτρησης, δέχτηκε αφόρητες πιέσεις από τον Ν. Αναστασιάδη να πάρει ξεκάθαρα θέση ο ΔΗΣΥ υπέρ της υποψηφιότητας του Ν. Χριστοδουλίδη, του «αποστάτη», για να μην εκλεγεί ο Α. Μαυρογιάννης και να μη συμμετέχει πάση θυσία στην κυβέρνηση το ΑΚΕΛ. Ήταν, πλέον, «εξαναγκασμένος» να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τον νέο πρόεδρο, για να παραμείνει «ζωντανός» στην προεκλογική κούρσα, για την ανάδειξη νέου πρόεδρου στο ΔΗΣΥ, στις 11 Μαρτίου. Άλλωστε είναι αναγνωρίσιμη η καταλυτική επιρροή του Ν. Χριστοδουλίδη στον συναγερμικό κόσμο, η μετωπική σύγκρουση μαζί του θα μπορούσε να του στοιχίσει την προεδρία.
Α. Κυπριανού: «Το ΑΚΕΛ πιστό στις πολιτικές του θέσεις»
Στη συνέχεια διαβάστε την αποκλειστική δήλωση που παραχώρησε στην «Εποχή», ο Άνδρος Κυπριανού, πρώην γ.γ. της ΚΕ του ΑΚΕΛ:
«Οι προεδρικές εκλογές του 2023 στην Κύπρο ανήκουν πλέον στην ιστορία. Πρόεδρος εκλέγηκε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, τον οποίο συγχαίρουμε. Του ευχόμαστε καλή επιτυχία, προς όφελος της Κύπρου και του κυπριακού λαού.
Το ΑΚΕΛ σ’ αυτή τη διαδικασία στήριξε την υποψηφιότητα του Ανδρέα Μαυρογιάννη. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης έδωσε αυτή την αναμέτρηση με αξιοπρέπεια, ειλικρίνεια, διαφάνεια, εντιμότητα και φιλολαϊκές πολιτικές θέσεις. Κατάφερε να περάσει στον 2ον γύρο των εκλογών, όπου πήρε το υψηλό ποσοστό του 48.1%.
Ακούγεται από κάποιους, λιγοστούς, ότι αυτό συνιστά ήττα για το ΑΚΕΛ γιατί χάνει για τρίτη συνεχή φορά ο υποψήφιος που στηρίζει. Σίγουρα το αποτέλεσμα μας απογοητεύει, γιατί θεωρούμε ότι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης θα κυβερνούσε καλύτερα, βοηθώντας και στηρίζοντας τον τόπο και τον λαό.
Το ΑΚΕΛ θα μπορούσε να κερδίσει αν δεν βάσιζε τις επιλογές του στις πολιτικές του θέσεις. Αν έκανε επιλογές σκοπιμοτήτων, όπως π.χ. επιλογή του Νικόλα Παπαδόπουλου. Μια υποψηφιότητα αβέβαιης έκβασης, που θα ακύρωνε το ΑΚΕΛ σε σημαντικά ζητήματα, όπως το Κυπριακό. Η άποψη του ΑΚΕΛ είναι πως τέτοιες σκοπιμότητες δεν πρέπει να έχουν θέση στην πολιτική, γιατί έτσι υποσκάπτεται η αξιοπιστία της.
Ενώπιον της κυβέρνησης θα τεθούν σημαντικά ζητήματα για την επόμενη πενταετία: το Κυπριακό, που βρίσκεται προ της διχοτόμησης, και η διαφθορά, η οποία επί Αναστασιάδη έγινε θεσμική και ανέβηκε στα ύψη. Είναι τα ζητήματα της ακρίβειας, των κοινωνικών ανισοτήτων, της υγείας, της παιδείας και άλλα πολλά.
Το ΑΚΕΛ, όπως πάντα, θα λειτουργήσει ως υπεύθυνη, σοβαρή και πατριωτική αντιπολίτευση. Για να ενισχυθεί, έχει ήδη προγραμματίσει καταστατικό Συνέδριο για το φθινόπωρο. Εκεί θα συζητηθούν αλλαγές που θα του δώσουν τη δυνατότητα να βελτιώσει την οργανωτική του δομή. Επίσης θα ανοίξει στην κοινωνία, δίχως να αλλάζει τον χαρακτήρα του, με στόχο να κρατήσει κοντά του τις προσωπικότητες και τους πολίτες που συστρατεύτηκαν μαζί του στις εκλογές και για να φέρει κοντά του κοινωνικά κινήματα.
Τέλος, ο κ. Αναστασιάδης θεωρεί ότι με το εκλογικό αποτέλεσμα έχει καλύψει τα νώτα και διασώσει την υστεροφημία του. Είναι χρέος μας έναντι της ιστορίας και του τόπου να αναδείξουμε τις καταστροφικές παλινδρομήσεις του στο Κυπριακό και την άνθιση της θεσμικής διαφθοράς επί διακυβέρνησης του».