Τα Εξάρχεια, μια από τις πιο πυκνοδομημένες περιοχές του κέντρου, έχουν ως κυριότερο χώρο πρασίνου και αναψυχής το άλσος του Λόφου Στρέφη. Σε αυτό το χώρο συναντιέται η γειτονιά για να παίξει, να βρεθεί με φίλους και συντρόφους, να αθληθεί, να βγάλει βόλτα τα σκυλιά της, να πολιτικοποιηθεί.
Εδώ και χρόνια φορείς και κάτοικοι φροντίζουν και καθαρίζουν τον λόφο σαν να ήταν το σπίτι τους και διεκδικούν διαχρονικά από το δήμο να αναλάβει τις ευθύνες του και να άρει το καθεστώς συστηματικής εγκατάλειψης που έχει επιβάλει στην περιοχή, φροντίζοντας για την καθαριότητα, το πράσινο και τη διάβρωση του εδάφους ώστε να μην πλημμυρίζουν οι δρόμοι, τα σπίτια και το σχολείο γύρω από το λόφο.
Αντί αυτού, ο δήμαρχος της πόλης με τη χαμηλότερη αναλογία πανευρωπαϊκά σε τετραγωνικά μέτρα πρασίνου, αποφάσισε μετά από μηδενική διαβούλευση με τους κατοίκους και ανακοίνωσε ότι εκχωρεί τον Λόφο Στρέφη στην επενδυτική εταιρεία Prodea Investments, προκειμένου να υλοποιήσει έργα ανάπλασης, ασύμβατα με τον αναδασωτέο χαρακτήρα του άλσους. Ενώ η ανακοίνωση έγινε σε Δημοτικό Συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2021, η Prodea Investments είχε εκπονήσει τα σχέδιά της ήδη από τον Ιούνιο του 2020 και οι υπηρεσίες του Δήμου ήταν ενήμερες γι΄αυτά.
Ενάντια σε αυτή την επίθεση, που κορυφώθηκε με τη μόνιμη και πολυπληθή εγκατάσταση της Ελληνικής Αστυνομίας στον Λόφο Στρέφη από της 3 Οκτώβρη 2022, με στόχο την προστασία του εργολάβου που υλοποιεί το έργο, συγκροτήθηκε ανοιχτή συνέλευση για την υπεράσπιση του Λόφου και κάτοικοι απάντησαν με προσφυγή εναντίον της εταιρείας Prodea Investments καταθέτοντας ασφαλιστικά μέτρα για την παύση των εργασιών.
Οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση ήταν:
• Η έλλειψη υδραυλικής μελέτης, παρά το γεγονός ότι το κύριο πρόβλημα της περιοχής είναι οι πλημμύρες γύρω από τον λόφο. Οι μεγάλες ελλείψεις και ανεπάρκειες στη γεωτεχνική μελέτη και τη μελέτη ομβρίων με κυριότερες τον ελλιπή σχεδιασμό των γεωτεχνικών έργων στα απότομα πρανή του λόφου, την παράλειψη καταγραφής και αποτύπωσης του υφιστάμενου δικτύου ομβρίων, την επιλογή μη διαπερατών υλικών για την απορροή ομβρίων, σε συνδυασμό με το γεγονός πως την περίοδο αυτή τα πλημμυρικά φαινόμενα αναμένεται να ενταθούν, θεωρείται πως θέτουν σε βέβαιο κίνδυνο την ασφάλεια του Λόφου και της γύρω περιοχής.
• Η μεγάλη βαρύτητα που δίνεται στην αρχιτεκτονική μελέτη για τη διαμόρφωση δημόσιου κοινόχρηστου άλσους με όρους εμπορευματοποίησης. Αντί η χάραξη του λειτουργιών του χώρου να καθορίζεται από την ύπαρξη της υφιστάμενης βλάστησης, εδώ γίνεται το εντελώς αντίθετο. Υγιή δέντρα αποψιλώνονται όπου ενοχλούν τις νέες λειτουργίες του χώρου, το ριζικό σύστημα των δέντρων καταστρέφεται από τις εκτεταμένες εκσκαφές για την τοποθέτηση δικτύου υπερβολικού ηλεκτροφωτισμού, τα νέα μονοπάτια καλύπτονται με μη διαπερατά υλικά αντί να παραμείνουν χωμάτινα όπως αρμόζει στο δασικό χαρακτήρα του λόφου, μεταλλικές κατασκευές (belvedere) προβλέπεται να τοποθετηθούν ως σημεία θέασης στην κορυφογραμμή, που απαιτούν στρώσεις μπετόν πάνω στα βράχια, νέος χώρος εστίασης προβλέπεται να δημιουργηθεί εντός του άλσους, οι δραστηριότητες της γειτονιάς είναι σε ένα διαρκές face control από την ελληνική αστυνομία και όσες ενοχλούν απαγορεύονται (πχ εκδηλώσεις συλλογικοτήτων, πολιτικές συνελεύσεις, παιδικά πάρτι).
• Οι μεγάλες ελλείψεις στη φυτοτεχνική μελέτη και τη μελέτη αντιπυρικής προστασίας, ως προς την καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας του λόφου καθώς δεν αποτυπώνουν ούτε την παρουσία των ενδημικών ειδών χλωρίδας που έχουν καταγραφεί στα ασβεστολιθικά βραχώδη πρανή και τα ψηλότερα σημεία του λόφου, ούτε το πλήθος των πουλιών που φωλιάζουν ή επισκέπτονται το λόφο, ούτε και τα διάφορα είδη χελώνας που διαβιούν και αναπαράγονται. Ως εκ τούτου, ο προτεινόμενος σχεδιασμός εκθέτει τη Δασική Υπηρεσία που εποπτεύει το έργο στη λήψη αποφάσεων που βλάπτουν το φυσικό περιβάλλον.
Παράλληλα έγινε προσφυγή και στο Διοικητικό Δικαστήριο ενάντιων του Δήμου Αθηναίων λόγω μια σειράς διοικητικών παραλείψεων όπως, ελλείψεων αρμόδιων εγκρίσεων, παραβίασης εγχώριων και ενωσιακών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων, παραβίασης διατάξεων περί αποδοχής δωρεών στο Δημόσιο και έλλειψης περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου.
Στην προσφυγή κατοίκων και εργαζόμενων ενάντια στην Prodea Investments, ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε σε παράνομες, βάσει σχετικής απόφασης του ΣτΕ - συνεδριάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, που έκρινε αντισυνταγματική τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες των Οικονομικών Επιτροπών, να παραστεί στο δικαστήριο υπέρ της ιδιωτικής εταιρείας.
Ο Δήμος Αθηναίων πήρε αυτή την απόφαση κρίνοντας πως έχει έννομο συμφέρον και μπορεί να παρέμβει για να προασπίσει τα συμφέροντά του. Το περίεργο βέβαια σε αυτή την απόφαση του Δήμου είναι πως δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια από μεριάς του Δήμου να απαντήσει στις βάσιμες και εμπεριστατωμένες ανησυχίες των δημοτών του που προσφεύγουν εναντίον της Prodea. Αντίθετα, χρησιμοποιείται ο επικοινωνικός μηχανισμός του Δήμου για να λοιδωρήσει τους δημότες.
Σημαντικές ημερομηνίες για τον δικαστικό αγώνα για τη διάσωση του Λόφου Στρέφη είναι η Πέμπτη 2 Μαρτίου στο Πρωτοδικείο Αθηνών στην Ευελπίδων, όπου θα συζητηθεί η προσφυγή των κατοίκων εναντίων της Prodea Investments και η 17η Μαρτίου όπου θα συζητηθεί η προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο.