Τρεις διαφορετικοί ανθρώπινοι χαρακτήρες, που συμβολίζουν το τρίπτυχο του ανθρώπινου ψυχισμού, συνυπάρχουν σ’ έναν μεταφυσικό χώρο, άχρονο και αδρανή, ο οποίος συμβολίζει την κόλαση. Εκεί, τους υποδέχεται το Γκαρσόν, ένα δισυπόστατο πλάσμα που τους οδηγεί διαδοχικά στο συγκεκριμένο χώρο και τους εξηγεί τους «κανόνες λειτουργίας», σχολιάζει, παρεμβαίνει και φυσικά ...απολαμβάνει την εξέλιξη. Η κόλαση όμως δεν είναι αυτό που περίμεναν οι τρεις νεκροί. Δεν υπάρχουν όργανα βασανιστηρίων παρά μόνο ένα σαλόνι με …ευρωπαϊκή επίπλωση.
Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά έργα του παγκόσμιου θεάτρου. Ένα φιλοσοφικό - θεατρικό δοκίμιο, που εστιάζει στην υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου. Ο Στέλιος Πετράκης σκηνοθετεί το «Κεκλεισμένων των θυρών» του Ζαν Πολ Σαρτρ με μια ομάδα νέων ηθοποιών: Τάμμυ Κασιμάτη, Γιάννης Κατής, Μαρίζα Μανατάκη, Μαρτίνα Ολχάβα, Χρυσάνθη Παπαλεβέντη. Το νέο έργο της θεατρικής ομάδας Akatsuki Theatre Company παρουσιάζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 9μμ, στο Studio Μαυρομιχάλη.
Η Akatsuki Theatre Company ιδρύθηκε το 2017 στοχεύοντας σε ένα μη ρεαλιστικό θέατρο, αντλώντας κυρίως από έργα της λογοτεχνίας του φανταστικού, της λογοτεχνίας τρόμου, των ιαπωνικών anime και manga και γενικότερα της ποπ κουλτούρας.
Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Στέλιος Πετράκης μίλησε στην Εποχή για τη γοητεία του παραλόγου, μεταξύ άλλων.
Το «Κεκλεισμένων των θυρών» είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα του παγκόσμιου θεάτρου. Τι σας γοήτευσε ως σκηνοθέτη σε αυτό το έργο;
Πρόκειται για μια ιδιοφυής, φιλοσοφική σύλληψη γραμμένη ως θεατρικό έργο. Σκηνοθετικά, ανεξάρτητα από το πόσο εμβαθύνει φιλοσοφικά ένα έργο, αγαπώ τις μη ρεαλιστικές συνθήκες. Και συνθήκη τέτοια είναι στο Κεκλεισμένων των θυρών: τρεις νεκροί ήρωες σε μια κάποια «κόλαση», αυτό για να είμαι ειλικρινής τράβηξε την προσοχή μου αρχικά, όταν είχα παρακολουθήσει εξετάσεις δραματικής σχολής που οι φοιτητές έπαιζαν μια σκηνή από το έργο.
Ποια η σκηνοθετική σας προσέγγιση;
Ο ρόλος του Γκαρσόν έχει τονιστεί σκηνοθετικά και βρίσκεται παρόν καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Οι ηθοποιοί εναλλάσσουν τις ερμηνείες τους μεταξύ οριζόντιας τυπολογίας και ρεαλισμού με συναισθηματικό βάθος, ενώ μερικές φορές φτάνουν ακόμη και στο γκροτέσκο. Θέλησα να κάνω μια διασκεδαστική παράσταση που δεν στερείται όμως σοβαρότητας και επικοινωνεί τα μεγάλα ερωτήματα του Σαρτρ. Τα κωμικά, ειρωνικά και τραγικά στοιχεία που υπάρχουν στο έργο έχουν όλα τονιστεί.
Οι τρεις ανθρώπινοι χαρακτήρες του έργου συμβολίζουν το τρίπτυχο του ανθρώπινου ψυχισμού (Προεγώ, Υπερεγώ, Εγώ). Πώς καταλήγουν στο γεγονός της αφόρητης συνύπαρξής τους;
Κάθε ένας από τους ήρωες, με εξαίρεση το Γκαρσόν, φέρει το βάρος της αμαρτίας του με τη θρησκευτική αλλά και την ηθική βαρύτητα του. Οι τρεις προσφάτως αποβιώσαντες χαρακτήρες αναζητούν τον Δήμιο που θα τους υποβάλει στα βασανιστήρια που τους αξίζουν, αλλά μάταια. Ο Δήμιος είναι ο κάθε ένας από τους τρεις για τους άλλους δυο και η τιμωρία τους είναι η αναγκαστική συνύπαρξή τους σε ένα δωμάτιο για πάντα.
Ο Σαρτρ έγραψε το έργο το 1943. Πρόκειται για μια αλληγορία της ύπαρξης και της ελευθερίας. Με δεδομένη τη φράση του συγγραφέα ότι «ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος», πώς θα σχολιάζατε το ζήτημα των ορίων της ελευθερίας στο πλαίσιο της συν-ύπαρξης;
Δύσκολο να σχολιαστεί αυτό σε μερικές μόνο γραμμές κειμένου. Ο άνθρωπος, αν και είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος, είναι και καταδικασμένος να συνυπάρχει, είναι κοινωνικό ον. Αυτό αυτομάτως θέτει περιορισμούς στην ελευθερία, αφού επιφέρει συμβάσεις όπως κοινωνική συμπεριφορά, τρόπος έκφρασης, ταυτότητα φύλου κ.λπ. Τελικά, η απόλυτη ελευθερία είναι εφικτή μόνο μακριά από άλλους ανθρώπους;
Κατά τη γνώμη σας με ποιο τρόπο το έργο συνδιαλέγεται με το σήμερα;
Νομίζω πως δεν τίθεται θέμα συγχρονικότητας. Το «Κεκλεισμένων των θυρών» είναι πλέον ένα κλασικό έργο, μιλά διαχρονικά, βρίσκει και θα βρίσκει πάντα θέση σε κάθε «σήμερα», δεδομένης και της γνωστής και εμφανέστατης στο κείμενο πολιτικής θεώρησης του συγγραφέα.
Η θεατρική ομάδα Akatsuki μετρά περίπου 6 χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας, στοχεύοντας σε ένα μη ρεαλιστικό θέατρο. Τι σας παρακίνησε να στραφείτε προς αυτή την κατεύθυνση;
Μεγάλωσα με λογοτεχνία του τρόμου και του φανταστικού, με ταινίες του Τιμ Μπάρτον, ταινίες τρόμου, με βιβλία του Λάβκραφτ και του Σαλβατόρε, του Στίβεν Κίνγκ και του Τόλκιν, με άνιμε και κόμικ της Marvel. Αγαπώ την ποπ κουλτούρα, τον τρόμο και τη φαντασία, τον εξπρεσιονισμό. Έτσι, το 2017 αποφάσισα να κάνω αυτό που μου αρέσει να αποκαλώ «θέατρο του φανταστικού» ιδρύοντας την «Akatsuki».
Σε μια εποχή πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων, ποιο είναι το όραμα της ομάδας για την τέχνη του θεάτρου;
Αγαπώ, εκτιμώ και σέβομαι τον ρεαλισμό και την κοινωνική απεύθυνση μέσω του θεάτρου. Τα υπηρετώ συχνά ως ηθοποιός, όμως, ως σκηνοθέτης μου αρέσει να παίρνω αποστάσεις από τον ρεαλισμό. Με γοητεύει το παράλογο, το παράδοξο, το παράξενο, το τρομακτικό και το φανταστικό και προσπαθώ να επικοινωνώ μέσω τέτοιου είδους φορμών τις κοινωνικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις του εκάστοτε έργου.